Centralny Ośrodek Sportu (COS) to jedyny w Polsce podmiot wyspecjalizowany w świadczeniu usług szkolenia sportowego na najwyższym poziomie. Ma siedzibę w Warszawie oraz sześć Ośrodków Przygotowań Olimpijskich (OPO): w Giżycku, Spale, Szczyrku, Wałczu, Władysławowie i Zakopanem. Do jego zadań należy m.in. zapewnienie warunków do przygotowywania kadry narodowej do udziału w igrzyskach, także paraolimpijskich i igrzyskach osób głuchych.

NIK skontrolowała COS i jego sześć OPO na wniosek sejmowej Komisji Kultury Fizycznej Sportu i Turystyki.

Centralny Ośrodek Sportu nie zapewnił warunków do szkolenia w 10 spośród 29 dyscyplin paraolimpijskich

Sporty paraolimpijskie obejmują 29 dyscyplin, w tym 23 letnie i sześć zimowych. Sportowcy niepełnosprawni mogą uczestniczyć we współzawodnictwie sportowym na tych samych warunkach i w ramach tego samego systemu, co sportowcy pełnosprawni. Organizacją szkoleń zajmują się bezpośrednio wyspecjalizowane związki i stowarzyszenia, zależnie od rodzaju niepełnosprawności.

Centralny Ośrodek Sportu nie zapewnił warunków do szkolenia w 10 spośród 29 dyscyplin paraolimpijskich. W pięciu dyscyplinach - jeździectwie, kolarstwie, strzelectwie sportowym, curlingu na wózkach i hokeju na sledgach - brakuje infrastruktury sportowej. Dla uprawiania goalballu nie ma specjalistycznego sprzętu. W przypadku biathlonu, narciarstwa zjazdowego, snowboardu i żeglarstwa nie zapewniono bazy noclegowej przystosowanej dla sportowców niepełnosprawnych ruchowo, choć ośrodki mają odpowiednią infrastrukturę szkoleniową.

Stołeczny Torwar, posiadający dwie hale, w ogóle nie był wykorzystywany do szkoleń sportowców niepełnosprawnych z powodu barier architektonicznych.

Brakuje inicjatywy

COS nie wykazuje inicjatywy i nie występuje do podmiotów zrzeszających sportowców niepełnosprawnych o informacje o potrzebach i oczekiwaniach tych podmiotów w zakresie przystosowania COS do szkolenia dyscyplin paraolimpijskich.

NIK zauważa, że zgrupowania sportowców niepełnosprawnych i pełnosprawnych planowane są na równych zasadach, podobnie jednakowe dla obu grup są ceny w ośrodkach.

W Polskim Związku Sportu Niepełnosprawnych „Start” w okresie objętym kontrolą funkcjonowały kadry narodowe dla większości dyscyplin sportowych, których nie można było uprawiać w COS.

W 2018 r. o 33,3% (z 21 w 2017 r. do 28) wzrosła liczba zgrupowań organizowanych w ramach szkolenia stacjonarnego w bazie sportowej COS przez związki sportowe zrzeszające sportowców niepełnosprawnych. Wzrosła też liczba uczestników tych zgrupowań - odpowiednio z 443 do 495.

COS nie organizuje kompleksowej promocji sportu osób niepełnosprawnych, chociaż należy to do zadań Działu Marketingu i Sprzedaży COS. W latach 2017-2019 zlecał usługi marketingowe podmiotom zewnętrznym, choć zadania te mogły być realizowane przy wykorzystaniu potencjału pracowników COS. Umowy w sprawie świadczenia tych usług zawarto z naruszeniem procedur wewnętrznych, bez rozeznania rynku. W wypadku jednej z tych umów ta sama osoba wnioskowała o zawarcie umowy i zaakceptowała swój wniosek. Dodatkowo wniosek dotyczący aneksowania tej umowy złożony został po podpisaniu aneksu.

Dwa OPO w ogóle nie promowały sportu osób niepełnosprawnych we własnym zakresie.

Czytaj też: NIK: Ministerstwo Rolnictwa nie kontroluje jakości doradztwa rolniczego >

Wnioski pokontrolne

W świetle ustaleń kontroli wskazujących na niedostosowanie w pełnym zakresie obiektów Centralnego Ośrodka Sportu do potrzeb sportowców niepełnosprawnych, Najwyższa Izba Kontroli wnioskuje

  • do Ministra Sportu o zapewnienie środków finansowych adekwatnych do potrzeb Centralnego Ośrodka Sportu w zakresie szkolenia sportowego osób niepełnosprawnych;
  • do Dyrektora Centralnego Ośrodka Sportu o:
    •  dostosowanie obiektów COS do uprawiania dyscyplin paraolimpijskich nieobsługiwanych dotychczas w COS;
    •  wzmocnienie działań na rzecz promocji sportu osób niepełnosprawnych;
    •  stałe monitorowanie potrzeb sportowców niepełnosprawnych przy jednoczesnej współpracy z podmiotami prowadzącymi działalność w obszarze sportu osób niepełnosprawnych i adekwatne do potrzeb tych osób dostosowywanie wyposażenia COS.