Wojewoda Opolski zaskarżył do sądu administracyjnego uchwałę Rady Gminy Chrząstowice w sprawie ustalenia wysokości diet za pełnienie obowiązków sołtysa oraz zwrotu kosztów podróży dla sołtysów. Zakwestionował zapis, który ustanowił na rzecz sołtysów gminy dietę za wszelkie wyjazdy służbowe na terenie gminy i poza nią, w formie ryczałtu miesięcznego w wysokości 200 zł na pokrycie kosztów poniesionych w związku z pełnieniem funkcji sołtysa.

Wojewoda wskazywał, że rada gminie nie może określać ryczałtowo wysokości kosztów podróży służbowej sołtysów. Zgodnie bowiem z art. 37b ust. 1 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym koszty te powinny być związane z rekompensowaniem faktycznie poniesionych wydatków dotyczących odbytych podróży służbowych podejmowanych w celu realizacji zadań wynikających z pełnionej funkcji.

 

Intencja przepisu musi być jasna

WSAd w Opolu podzielił pogląd wojewody. Stwierdził, że uchwała narusza przepis art. 37b ust. 1 u.s.g., który stanowi, że rada gminy może ustanowić zasady, na jakich przewodniczącemu organu wykonawczego jednostki pomocniczej będzie przysługiwała dieta oraz zwrot kosztów podróży służbowej.

Sąd zwrócił uwagę, że z treści przepisów kwestionowanej uchwały nie wynika jasno, czy intencją Rady było przyznanie sołtysom ryczałtu (tj. określonej z góry kwoty) obejmującej zarówno dietę jak i koszty podróży służbowych, czy też przyznanie jedynie zwrotu kosztów bez diety. Taki nieprecyzyjny sposób stanowienia przepisów jest sprzeczny z przepisami rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 20 czerwca 2002 r. w sprawie zasad techniki prawodawczej w myśl, którego przepisy aktów normatywnych redaguje się tak, aby dokładnie i w sposób zrozumiały dla adresatów norm wyrażały intencje prawodawcy.

Czytaj też: WSA: Wybory rady sołeckiej i sołtysa nie potrzebują kworum

Ryczałtu nie można łączyć z dietą

Sąd podniósł, że w orzecznictwie (m.in. uchwała NSA z dnia 19 czerwca 2000 r., OPS 10/00) przyjmuje się, że przepis art. 37b ust. 1 u.s.g. nie upoważnia do przyznawania sołtysom co miesiąc stałej kwoty tytułem diet łącznie ze zwrotem kosztów podróży. Kwot kosztów podróży służbowych nie można włączyć do kwot diet, a tym bardziej do jakiejś zryczałtowanej ogólnej kwoty obejmującej obie wartości. Ryczałt obejmujący zwrot kosztów podróży służbowej nie może być oderwany od przewidywanej lub faktycznej sumy wydatków poniesionych na ten cel Nie można przyznawać przewodniczącym organów wykonawczych jednostek pomocniczych zwrotu kosztów podróży, które się nie odbyły, podobnie jak nie można ograniczać tego prawa do określonego z góry limitu w sytuacji, gdy rzeczywiste koszty podróży byłyby wyższe niż ustalony ryczałt. Przyznanie zatem jednej ściśle określonej kwoty tytułem diet jak i zwrotu kosztów podróży służbowych jest sprzeczne z prawem.

Dieta dla sołtysa to nie wynagrodzenie

WSA podniósł, że sołtysowi przysługuje zarówno zwrot faktycznie kosztów podróży jak i dieta rozumiana jako rekompensata zarobków utraconych wskutek pełnienia funkcji i poniesionych w związku z wykonywaniem tej funkcji kosztów. Dieta nie może być rozumiana jako stałe wynagrodzenie sołtysa. Powinnością rady jest określenie czynności funkcyjnych sołtysa, za które dieta przysługuje. Zakresem regulacji uchwały winna być objęta m.in. sytuacja, gdy sołtys przez dłuższy okres czasu nie wykonuje obowiązków wynikających z pełnionej funkcji, a tym samym nie ponosi żadnych kosztów związanych z pełnieniem funkcji.

Wyrok WSA w Opolu z 6 grudnia 2018 sygn. akt II SA/Op 351/18