Problem powstał na tle sporu o podział majątku małżonków Joanny i Michaela M. Sąd I instancji Warszawa-Śródmieście odrzucił wniosek o podział majątku z powodu niewłaściwości sądów polskich do rozpatrywania sprawy (według art. 1105 kpc). Dlatego, że w umowie przedmałżeńskiej z 2006 roku Joanna i Michael zastrzegli, iż właściwy do rozpatrywania sporów majątkowych jest sąd stanu Pensylwania w USA.
Ekspert: sądy USA rozstrzygną spór
Powołano opinię eksperta, który stwierdził, że umowa jest skuteczna. W skład majątku bowiem nie wchodzą nieruchomości znajdujące się w Polsce, więc sądy polskie nie mogą o nich orzekać.
W systemie LEX znajdziesz zagadnienie powiązane z tym artykułem:
Międzynarodowe postępowanie cywilne
Najczęściej czytane w temacie:
Czytaj więcej w systemie informacji prawnej LEX
To zagadnienie zawiera:
Najczęściej czytane w temacie:
Czytaj więcej w systemie informacji prawnej LEX
Sprawa trafiła do Sądu Okręgowego z powodu zażalenia wnioskodawców. Sąd zwrócił uwagę, że po podpisaniu przez nich umowy, weszła w życie nowelizacja kodeksu postępowania cywilnego z 5 grudnia 2008 r. i umowa okazała się sprzeczna z przepisami procedury cywilnej.
Zmiana kpc
Sąd powziął wątpliwość czy zmiana stanu prawnego ustawą z 2008 r. mogła spowodować, że umowa uchylająca jurysdykcję sądów polskich stała się nieskuteczna?
Czytaj: Skiepko Krystyna, Komentarz do spraw o podział majątku wspólnego małżonków
Gdy problem rozpatrywał Sąd Najwyższy, pełnomocnik wnioskodawczyni adwokat Anna Despond twierdziła, że zmiana ustawowa nie może wpływać na treść umowy podpisanej przed tą nowelizacją. Wyjaśniała, że strony zawarły taką umowę na wypadek zamieszkania w stanie Pensylwania, ale w dacie jej zawarcia nie była ona ważna w Polsce.
Pełnomocnik wnioskodawcy Mikołaj Goss natomiast, uznał, że SN powinien odmówić odpowiedzi na pytanie, gdyż zostało ono błędnie zadane. Pytanie powinno dotyczyć przepisów przejściowych, a nie art. 1105 kpc.
Umowę ocenią sądy polskie
W uzasadnieniu uchwały sędzia sprawozdawca Paweł Grzegorczyk zaznaczył, że dopuszczalność zastosowania umowy przedmałżeńskiej majątkowej ocenia się według polskiej procedury.
Treścią umowy był podział majątku po ustaniu wspólności małżeńskiej. Sędzia przyznał, że umowa nieważna w momencie jej zawarcia stała się skuteczna na skutek zmiany normatywnej. Dlatego, że nowelizacja dopuściła wyłączenie jurysdykcji sądów polskich w sprawach nieprocesowych, jakimi są kwestie podziału majątku.
- Zmiana procedury cywilnej z 2008 r. prowadziła do nadania umowie skutków prawnych, jakich w chwili jej podpisania nie miała - dodał sędzia Grzegorczyk. - Nie ma sensu bronić poprzednich regulacji, gdyż nowela dostosowywała prawo polskie do Unijnego. Mimo, że mamy do czynienia z umową obowiązującą poza Wspólnotą Europejską.
Sygnatura akt III CZP 38/18, uchwała 3 sędziów SN z 7 września 2018 r.
Czytaj także
SN: podział majątku po rozwodzie nie uchronił żony od spłaty długu męża
Stwierdzony przez sąd ekwiwalentny podział majątku małżonków, nie usuwa możliwości podważenia tego podziału skargą pauliańską - orzekł Sąd Najwyższy.
SN: nieważny podział majątku małżonków, bo krzywdzi fiskusa
Podział majątku małżonków zadłużonych wobec skarbówki został unieważniony przez sąd. Skarga pauliańska zastosowana przez wierzyciela, jakim jest skarb państwa może być użyta dla odzyskania należności...
Postępowanie o podział majątku wspólnego przed wykupem mieszkania komunalnego
Najem został zawarty w 1973 r. przez jednego z małżonków. Rozwód w 1976 r. Osoba będąca stroną przy umowie w 1973 r. ponownie zawarła związek małżeński w 1978 r. W 1987 r. następuje rozwód. Brak...