Stanowisko takie pełnomocniczka rządu przekazała w odpowiedzi na pytania Rzecznika Praw Obywatelskich. Powołała się przy tym się na stanowisko Ministra Sprawiedliwości, że polskie prawo karne posiada już odpowiednie instrumenty reakcji karnoprawnej na przestępcze zachowania motywowane przesłankami dyskryminacyjnymi.

Potrzebna strategia walki z nienawiścią

Rzecznik Praw Obywatelskich przypomina, że od trzech lat zwraca uwagę premierowi  na konieczność stworzenia całościowej strategii przeciwdziałania przestępstwom z nienawiści. I wskazuje, że 18 lutego 2021 r. Komisja Europejska stwierdziła, że Polska uchybiła przepisom prawa unijnego poprzez nieprawidłową transpozycję decyzji ramowej Rady 2008/913/WSiSW z 28 listopada 2008 r. w sprawie zwalczania pewnych form i przejawów rasizmu i ksenofobii za pomocą środków prawnokarnych.

Czytaj:  UE: Polska nie wdrożyła dobrze prawa o mowie nienawiści>>

W opinii Komisji przepisy polskiego prawa karnego nie transponują prawidłowo przepisów decyzji dotyczących nawoływania do nienawiści podżegającego do przemocy na tle rasistowskim i ksenofobicznym oraz ograniczają zakres kryminalizacji podżegania do nienawiści.

 


Rzecznik stwierdza też, że Polska nieprawidłowo transponowała przepisy dotyczące kryminalizacji konkretnych form nawoływania do nienawiści, pomijając rażącą trywializację zbrodni międzynarodowych i Holokaustu oraz ograniczając kryminalizację negowania i aprobowania tych przestępstw wyłącznie do przypadków, w których przestępstwa te zostały popełnione przeciwko obywatelom polskim.

Czytaj: Walka z mową nienawiści w Polsce wciąż bez strategii>>

W związku z tym RPO wystąpił do premiera o stworzenie rządowej strategii przeciwdziałania przestępstwom z nienawiści. Na potrzebę stworzenia kompleksowej strategii Adam Bodnar zwracał też uwagę  w wystąpieniach do premiera z 30 października 2018 r., 19 lutego 2019 r. i  30 czerwca 2020 r. (w d20. rocznicę przyjęcia przez Radę Unii Europejskiej dyrektywy 2000/43/WE, wprowadzającej w życie zasadę równego traktowania osób bez względu na pochodzenie rasowe lub etniczne).

Postulaty RPO to m.in.

  • ściganie z urzędu przestępstw motywowanych uprzedzeniami ze względu na czyjąś niepełnosprawność, wiek, orientację seksualną i tożsamość płciową  
  • karalność samego członkostwa w organizacjach odwołujących się do totalitaryzmów, a zakazanych na mocy Konstytucji  
  • wprowadzenie ustawowej definicji mowy nienawiści i skuteczniejsze oczyszczanie internetu z takich treści
  • szerokie kampanie społeczne, edukacyjne i szkoleniowe dla różnych środowisk o szkodliwości mowy nienawiści 

 

Minister nie widzi takiej potrzeby

Odpowiadając na pytania i postulaty RPO Anna Schmidt poinformowała, że w ocenie Ministra Sprawiedliwości nie jest konieczne wprowadzanie do Kodeksu karnego definicji mowy nienawiści. A także, że Minister Sprawiedliwości nie prowadzi prac legislacyjnych dotyczących zmiany katalogu przesłanek dyskryminacyjnych penalizowanych w Kodeksie karnym przestępstwach dyskryminacyjnych. - W chwili obecnej w Ministerstwie Sprawiedliwości nie są prowadzone prace legislacyjne nad wprowadzeniem do polskiego systemu postępowania cywilnego instytucji tzw. ślepego pozwu w sprawach o ochronę dóbr osobistych - napisała. Ale zastrzegła, że inicjatyw takich nie można w przyszłości wykluczyć.

Więcej: Odp. ws mowy nienawiści, 5 maja 2021 przesłane 13.05.2021.pdf>>