Sprawa jest pokłosiem akcji "Wisła" w Przysłupiu z 1947 r., która spowodowała wysiedlenie mieszkańców narodowości bojkowskiej i łemkowskiej. Przesiedleni oni zostali do ZSRR. Parafia grecko-katolicka w następstwie tej akcji utraciła nieruchomości, w tym las o powierzchni 1,35 ha.
Komisja majątkowa oddaje ziemię rolną
Po latach Archidiecezja grecko-katolicka pod wezwaniem św. Michała Archanioła wystąpiła do skarbu państwa, a konkretnie komisji majątkowej o zwrot mienia w naturze. Na mocy ugody odzyskała część nieruchomości rolnych, ale nie las.
Sąd Okręgowy w Nowym Sączu, który rozpatrywał roszczenie w marcu 2018 r. wydał wyrok korzystny dla Archidiecezji i nakazał wydać las pozwanemu Przedsiębiorstwu Lasy Państwowe. Podstawą orzeczenia był m.in art. 61 ust. 1 pkt 1 ustawy o stosunku państwa do Kościoła Katolickiego.
Czytaj: Strasburg: Kościół nie mógł racjonalnie oczekiwać zwrotu majątku odebranego po wojnie
Natomiast sąd II instancji w związku z odwołaniem Dyrekcji Generalnej Lasów Państwowych powziął poważne wątpliwości; czy nie należy zastosować art. 2 ustawy o zachowaniu narodowego charakteru strategicznych zasobów naturalnych kraju.
Przepis ten mówi, że zasoby naturalne w tym lasy stanowiące własność Skarbu Państwa nie podlegają przekształceniom własnościowym, z zastrzeżeniem przepisów zawartych w ustawach szczególnych.
Sąd miał wątpliwości, czy ustawą szczególną nie jest ustawa o stosunku państwa do Kościoła Katolickiego w RP, wobec tego przedstawił zagadnienie prawne Sądowi Najwyższemu.
Stanowiska stron
Na rozprawie 26 lipca SN wysłuchał stron sporu.
Pełnomocnik Prokuratorii Generalnej RP, radca Marek Jaślikowski stwierdził, że grunty leśne nie podlegają zwrotowi. A art. 61 ust.1 pkt. 1 ustawy o stosunku państwa do Kościoła Katolickiego nie jest przepisem szczególnym.
Według tego przepisu na wniosek kościelnych osób prawnych wszczyna się postępowanie, zwane dalej "postępowaniem regulacyjnym", w przedmiocie przywrócenia im własności upaństwowionych nieruchomości lub ich części nie pozostających we władaniu kościelnych osób prawnych nieruchomości, chyba że pozostają one w dniu wejścia w życie ustawy we władaniu innych kościołów i związków wyznaniowych.
Czytaj: Ewa Łętowska: pięć lat temu TK mógł wyjaśnić, czy Komisja Majątkowa mogła oddawać mienie gmin
Ani parafia, ani Archidiecezja nie złożyła takiego wniosku - podkreślił radca Jaślikowski.
Przeciwnego zdania był pełnomocnik powoda, radca prawny Paweł Sokół, który powiedział, że lasy państwowe bezprawnie zabrane parafii podlegają zwrotowi, gdyż powoływana ustawa o zachowaniu narodowego charakteru strategicznych zasobów naturalnych kraju dotyczy tylko osób fizycznych, a nie kościelnych osób prawnych.
Sąd Najwyższy odroczył rozstrzygnięcie zagadnienia, ogłosi uchwałę 8 sierpnia br.
Sygnatura akt III CZP 11/19
