Podkreślając swój związek z wieloma wydarzeniami historycznymi M.K.R. wniósł o zmianę obecnie noszonego nazwiska. Dodał, że jest ono jednocześnie imieniem co powoduje, że posiada trzy imiona. Jednak w ocenie Kierownika Urzędu Stanu Cywilnego przedstawione powody nie były na tyle ważne, aby uzasadniały taką zmianę.

Kaprys i przekora to przeszkody do zmiany nazwiska

Wojewoda utrzymał jego decyzję w mocy. Przypomniał, że nazwisko i imię są podstawowymi elementami składającymi się na stan cywilny danej osoby, tworząc również jej tożsamość. Nieuzasadniona zmiana nie tylko destabilizuje obrót prawny poprzez utrudnienie identyfikacji danej osoby, ale również utrudnia ustalenie pochodzenia osoby od określonych rodziców. Stąd decyzja o zmianie nazwiska musi być uzasadniona ważnymi względami. O ich istnieniu musi być przekonany nie tylko sam wnioskodawca, ale też muszą na nie wskazywać obiektywne kryteria.

W realiach sprawy o istotnej potrzebie zmiany dotychczasowego nazwiska przekonany jest tylko sam wnioskodawca. Fakt, że utożsamia się z wydarzeniami historycznymi, a nawet twierdzi, że brał w nich udział, nie oznacza, że są to okoliczności, które mieszczą się w pojęciu ważnych powodów.

Wojewoda wyjaśnił również, że noszenie przez obywateli polskich nazwiska w formie imienia, czy pochodzącego od imienia jest zgodne z prawem. Jest to praktyka powszechnie akceptowana i uznawana przez społeczeństwo. Dotychczasowe nazwisko wnioskodawcy nie jest natomiast kojarzone w Polsce z imieniem. Wbrew swoim obawom nie nosi zatem trzech imion.

Zmiana nazwiska w orzecznictwie

Zasada względnej stabilizacji nazwiska i imienia nie oznacza całkowitego zakazu zmiany nazwiska (imienia), ale zakaz ich zmiany z błahych czy snobistycznych powodów. Zmianę uzasadniają tylko ważne przyczyny, przykładowo wskazane w ustawie, tj. noszenie nazwiska ośmieszającego, nielicującego z godnością, czy też używanie innego nazwiska. W pojęciu "ważnych powodów" nie mieszczą się okoliczności noszące cechy kaprysu, fanaberii lub snobizmu wnioskodawcy niezadowolonego ze swojego "złego" nazwiska.

Nie dopuszcza się zmiany nazwiska z powodu chęci posiadania nazwiska o szlacheckim brzmieniu (zakończonego na –ski, -ska), obawa wnioskodawcy przed zemstą, jeśli jako świadek w sprawie karnej złożył on obciążające zeznania, trudności w znalezieniu pracy po odbyciu kary pozbawienia wolności, krótki okres czasu posługiwania się nazwiskiem po zawarciu małżeństwa, posiadanie dokumentów na dane nazwisko, dobre (lub złe) samopoczucie w związku z noszonym nazwiskiem, nieumiejętne, niewłaściwe lub nawet złośliwe odczytywanie nazwiska przez osoby trzecie, trudne relacje rodzinne, konflikt z pozostałymi członkami rodziny, zamiar rozpoczęcia życia na nowo ze zmienionymi danymi osobowymi, pisownia nazwiska nie wskazująca na płeć osoby noszącej nazwisko pomimo udokumentowanego zaburzenia identyfikacji płci i poczucia przynależności do innej płci.

Powody zmiany nazwiska musi być obiektywnie ważny

Argumenty podniesione w skardze, w tym również podkreślany przez skarżącego trwały stan psychiczny i negatywne nastawienie do noszonego nazwiska nie przekonały sądu administracyjnego, który oddalił skargę.

Sąd podkreślił, że nawet obiektywnie ważny powód do zmiany nazwiska (imienia) nie oznacza pozytywnej decyzji organu administracji. Tymczasem podane przez skarżącego powody w ogóle nie mają takiego charakteru. Wnosząc o zmianę dotychczasowego nazwiska na nazwisko o brzmieniu "Raö" - nie odwołał się do żadnej przyczyny, która w odbiorze społecznym byłaby ważna. Wskazują one wyłącznie na subiektywne nastawienie do nazwiska, które chce nosić oraz jego przekonanie, że zmienione nazwisko będzie odpowiadało nazwisku, które nosił we wcześniejszych okresach historycznych.

Nawet najgłębsze przekonanie o zaistnieniu ważnego powodu do zmiany nazwiska nie jest jednak wystarczające, gdy przeczą temu obiektywne kryteria oceny takiego powodu. A takich skarżący nie podał, ani we wniosku ani w skardze. Bogata wyobraźnia skarżącego i subiektywny odbiór wydarzeń historycznych zmiany nazwiska oczywiście nie uzasadniają.

Wyrok WSA w Łodzi z dnia 08.05.2018 r. III SA/Łd 768/16.