Wyrok Sądu Najwyższego zapadł na tle często spotykanego stanu faktycznego. Pracownik zatrudniony na podstawie umowy o pracę dodatkowo zajmował się prowadzeniem własnej działalności gospodarczej o profilu pokrewnym z czynnościami świadczonymi na rzecz pracodawcy w ramach stosunku pracy. Co istotne, pracownika nie wiązała z pracodawcą umowa o zakazie konkurencji. Pracownik otrzymał od pracodawcy służbowy laptop wraz ze specjalistycznym oprogramowaniem, który wykorzystywał do celów związanych z własną działalnością gospodarczą w szczególności wysyłał wiadomości e-mail oraz tworzył za pomocą zainstalowanych programów projekty i inne opracowania. Pracownik tylko raz uzyskał zgodę pracodawcy, aby zabrać laptopa na weekend do domu. Stan ten trwał przez dwa lata. Pracodawca rozwiązał z pracownikiem umowę o pracę bez wypowiedzenia z uwagi na ciężkie naruszenie obowiązków pracowniczych jako przyczynę zastosowanego trybu wskazując m. in. wykonywanie pracy w ramach prowadzonej przez siebie działalności gospodarczej w godzinach, gdy praca miała być świadczona na rzecz pracodawcy, używanie służbowego laptopa oraz oprogramowania komputerowego do celów prywatnych.

Sąd Najwyższy w omawianym orzeczeniu ustosunkował się do każdego z przejawów aktywności pracownika niezwiązanego bezpośrednio z obowiązkami wynikającymi z umowy o pracę analizując je w kontekście „ciężkiego naruszenia obowiązków pracowniczych” (art. 52 § 1 pkt 1 k.p.).

W odniesieniu do wysyłania przez pracownika w godzinach pracy prywatnych e-maili Sąd Najwyższy stwierdził, iż wprawdzie było to naruszenie obowiązków pracowniczych, ale nie miało charakteru kwalifikowanego czyli uzasadniającego dyscyplinarne zwolnienie pracownika. Tym bardziej, iż w okolicznościach sprawy pracownik na przełomie dwóch lat w godzinach pracy wysłał ok. 12 wiadomości e-mail. Z uwagi na tą ostatnią okoliczność, Sąd Najwyższy przyjął, iż było to naruszenie o charakterze incydentalnym, sporadycznym. W konsekwencji, należy wysnuć wniosek, iż „wysyłanie e-maili” jest w ocenie SN wystarczającą przesłanką uzasadniającą rozwiązanie stosunku pracy za wypowiedzeniem.

Kolejną przyczynę rozwiązania stosunku pracy stanowiło używanie służbowego laptopa oraz oprogramowania komputerowego do celów prowadzonej działalności gospodarczej. W tym zakresie Sąd Najwyższy uznał, iż doszło do naruszenia podstawowych obowiązków pracowniczych, z tym tylko, iż od okoliczności sprawy zależy czy ma ono charakter „ciężkiego” co należy ocenić z uwzględnieniem winy powoda oraz wagi interesów pracodawcy naruszonych lub zagrożonych jego postępowaniem. Aby prawidłowo ocenić wagę naruszenia obowiązków pracowniczych istotne jest ustalenie czy laptop pracodawcy wraz z oprogramowaniem używany był do celów pozapracowniczych incydentalnie czy też służył pracownikowi do prowadzenia własnej działalności. Nie bez znaczenia, co wyraźnie podkreślił Sąd Najwyższy, jest również ustalenie czy pracownik na bazie mienia pracodawcy wykonywał aktywność zawodową przynoszącą określone dochody.

Jednocześnie Sąd Najwyższy po raz kolejny przypomniał, iż uzasadnioną przyczyną rozwiązania z pracownikiem umowy o pracę bez wypowiedzenia (dyscyplinarnie) może być zawinione działanie pracownika powodujące zagrożenie interesów pracodawcy. Nie jest wymagane wyrządzenie przez pracownika szkody w znaczeniu ściśle majątkowym.

Agata Kamińska

radca prawny