Prokurator Generalny zgodnie z obowiązująca od wtorku nową ustawą o SN jest obok m.in. Rzecznika Praw Obywatelskich, Rzecznika Praw Dziecka i Rzecznika Praw Pacjenta jednym z podmiotów, który może wnosić do SN skargę nadzwyczajną.
Projekt rozporządzenia zmieniającego regulamin wewnętrzny urzędowania powszechnych jednostek organizacyjnych prokuratury - który jest obecnie opiniowany - zakłada, że to prokuratury regionalne będą badać przesłanki do wniesienia takiej skargi.
Czytaj: Skarga nadzwyczajna już do zastosowania>>
Prokurator regionalny będzie występował do sądu o akta sprawy
W myśl projektowanych zapisów to prokurator regionalny będzie występował do prezesa właściwego sądu apelacyjnego o niezwłoczne nadesłanie akt sprawy, której dotyczyć ma skarga nadzwyczajna. Może też równocześnie wystąpić do niego o opinie w tym zakresie.
Badając przesłanki do wniesienia skargi, prokurator regionalny będzie mógł również zwrócić się do szefów podległych mu prokuratur (okręgowych, rejonowych), których prokuratorzy brali udział w postępowaniach sądowych, o ich stanowisko w tej sprawie.
Decyzja o wniesieniu skargi nadzwyczajnej na szczeblu Prokuratury Krajowej
Następnie – jak wynika z rozporządzenia – prokurator regionalny ma niezwłocznie przesłać do Prokuratury Krajowej zarówno akta sprawy jak i projekt skargi nadzwyczajnej albo stanowiska w przedmiocie braku podstaw do jej wniesienia. Wyjątkiem ma być stwierdzenie „oczywistego braku podstaw do wniesienia skargi nadzwyczajnej”.
To prokurator z Prokuratury Krajowej ma następnie zawiadomić osobę wnioskująca o skargę nadzwyczajną o decyzji. W zawiadomieniu ma podać – jak wynika z projektu rozporządzenia - przyczynę i podstawę prawną; ale nie wymagane jest jej uzasadnienie.
Wnioski przez internet tylko z e-podpisem
Projekt rozporządzenia MS określa też w jakich sytuacjach wniosek o skargę nadzwyczajną nie będzie rozpatrywany. Chodzi tu m.in. o braki dotyczące danych osoby składającej taki wniosek oraz gdy zaginą lub zostaną zniszczone akta.
Podobnie będzie w sytuacji gdy wniosek o skargę nadzwyczajną skierowany zostanie do prokuratury drogą elektroniczną i nie zostanie opatrzony podpisem elektronicznym albo podpisem potwierdzonym profilem zaufanym ePUAP. Nie rozpatrywane mają być też pisma zawierające „treści znieważające lub słowa powszechnie uznawane za obelżywe”.
Z kolei jeśli we wniosku nie będzie wskazania prawomocnego orzeczenia sądu lub okoliczności mogących stanowić podstawę zarzutów skargi nadzwyczajnej, autor pisma będzie mieć siedem dni na usunięcie braków.
Kiedy można skorzystać z nowej instytucji?
Skarga nadzwyczajna, w myśl obowiązującej od wtorku ustawy, to środek zaskarżenia przysługujący od spraw zakończonych prawomocnym wyrokiem przed sądami powszechnymi lub wojskowym.
Można ją wnosić gdy orzeczenie narusza zasady lub wolności i prawa człowieka i obywatela określone w Konstytucji, w sposób rażący narusza prawo przez błędną jego wykładnię lub niewłaściwe zastosowanie, zachodzi oczywista sprzeczność istotnych ustaleń sądu z treścią zebranego w sprawie materiału dowodowego, i orzeczenie nie może być uchylone lub zmienione w trybie innych nadzwyczajnych środków zaskarżenia.
Skarga nadzwyczajna nie jest natomiast dopuszczalna od wyroku ustalającego nieistnienie małżeństwa, orzekającego unieważnienie małżeństwa albo rozwód, jeżeli choćby jedna ze stron po uprawomocnieniu się takiego orzeczenia zawarła związek małżeński, oraz od postanowienia o przysposobieniu. Nie można jej też wnosić w sprawach o wykroczenia i wykroczenia skarbowe.
Co do zasady można ją wnosić w terminie pięciu lat od dnia uprawomocnienia się zaskarżonego orzeczenia. Jeżeli od orzeczenia zostanie wniesiona kasacja albo skarga kasacyjna, skarga nadzwyczajna będzie mogła być wniesiona w terminie roku od ich rozpoznania.
Czytaj: Skarga nadzwyczajna ma naprawiać błędy sądów>>