Być może już niedługo w sądach pojawi się nowe, elektroniczne postępowanie upominawcze Taką nową formę dochodzenia roszczeń pieniężnych przewidują założenia do nowelizacji Kodeksu postępowania cywilnego przyjęte właśnie przez rząd. W trybie elektronicznego postępowania upominawczego będą najczęściej rozpatrywane sprawy niezbyt skomplikowane, na przykład o niezapłacone rachunki za gaz, prąd, czy też telefon.

Nowa, elektroniczna forma postępowania upominawczego jest stosowana za granicą, tańsza od tradycyjnego, a przede wszystkim szybsza. Przedstawione przez ministra sprawiedliwości założenia do zmian w Kodeksie postępowania cywilnego przewidują, że e-sąd będzie wydziałem cywilnym sądu rejonowego, rozpoznającym sprawy z całego kraju, bez względu na wartość przedmiotu sporu. Zakłada się, że w takim trybie najczęściej rozpatrywane będą sprawy niezbyt skomplikowane, np. o niezapłacone rachunki za gaz, prąd, telefon, itp. Z takiego rozwiązania będą mogły skorzystać zarówno osoby fizyczne, jak i prawne.

Zgodnie z założeniami, wypełnienie przez powoda formularza pozwu na stronie internetowej e-sądu będzie równoznaczne z wszczęciem postępowania. W elektronicznym postępowaniu upominawczym nie będzie konieczne przedstawiania sądowi dowodów. Podstawą do orzekania byłyby okoliczności dokładnie opisane przez powoda w pozwie. Wydanie przez e-sąd nakazu zapłaty, przy braku sprzeciwu pozwanego, oznaczać będzie uprawomocnienie się nakazu. Korespondencja do powoda będzie docierać elektronicznie, chyba że wyrazi wolę otrzymania jej w postaci tradycyjnej. Pozwany miałby prawo zanegować roszczenia powoda, wnosząc sprzeciw (pisemnie lub elektronicznie) od nakazu zapłaty. Rozpatrywaniem zażaleń na postanowienia e-sądu ma zająć się - jeden na kraj - e-sąd odwoławczy (wydział odwoławczy w sądzie okręgowym).

Zakłada się, że powód będzie mógł zapoznać się z nakazem poprzez wgląd do elektronicznych akt sprawy na każdym etapie postępowania. Ministerstwo Sprawiedliwości zaproponowało, aby identyfikacja powoda następowała przez login i hasło, które umożliwią mu korzystanie z konta osobistego na internetowym portalu sądowym. Loginem mógłby być PESEL lub NIP powoda, wybór hasła będzie dowolny.

Przyjęto, że opłata za elektroniczny pozew pobierana będzie on-line, np. za pośrednictwem banków elektronicznych, kart kredytowych. Opłaty od takich pozwów będą niższe od opłat pobieranych w tradycyjnym postępowaniu upominawczym. Nadal będzie można korzystać z pozwów składanych na papierze, bo dostęp do komunikacji elektronicznej nie jest jeszcze wśród Polaków powszechny. Teraz założenia zmian w postępowaniu upominawczym mają przybrać formę projektu nowelizacji Kodeksu postępowania cywilnego, a po jego akceptacji przez rząd, trafią pod obrady Sejmu.