Pytanie

Osoba fizyczna nieprowadząca działalności gospodarczej zawarła przedwstępną umowę kupna sprzedaży na zakup gruntów, zgodnie z którą wpłacono sprzedającemu zadatek 5000 zł. W przypadku odstąpienia od umowy kupujący ma prawo do żądania podwójnej kwoty zadatku, tj. 10.000 zł. Kupujący poczynił kroki w celu pozyskania kredytu na ten cel i poniósł koszty bankowe w wysokości 1650 zł. Do zawarcia umowy sprzedaży nie doszło z uwagi na nieobecność sprzedającego (wycofał się ze sprzedaży). W ramach rekompensaty w lipcu 2014 r. sprzedający przelał na konto kupującego 5000 zł zadatku, 1650 zł zwrot kosztów kredytu oraz dodatkowe 5000 zł.
Czy te dodatkowe 5000 zł powinno być opodatkowane?
Jeśli tak, to kiedy powinna być odprowadzona zaliczka na podatek dochodowy i czy należy to ująć w PIT-36 jako dochody z innych źródeł?

Odpowiedź

W przypadku zwrotu zadatku w podwójnej wysokości przychodem jest różnica między kwotą wcześniej wypłaconaa kwotą otrzymaną, czyli w przedmiotowej sprawie 5000 zł, które należy ująć w zeznaniu podatkowym PIT-36 jako przychód z innych źródeł.
Ponadto przechodem z innego źródła będzie również zwrot kosztów kredytu w wysokości 1650 zł.

Uzasadnienie

Zwolnienia podatkowe zasadniczo ujęte są w art. 21 ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych – dalej u.p.d.o.f. Ani w tym, ani w żadnym innym przepisie u.p.d.o.f nie wymieniono zwrotu zadatku jako przychodu zwolnionego z opodatkowania. Wprawdzie art. 21 wskazuje jako zwolnione od podatku otrzymane odszkodowania lub zadośćuczynienia, lecz zadatek nie jest ani jednym, ani drugim (ma on co najwyżej charakter quasi-odszkodowawczy) przeto z tego zwolnienia nie korzysta. Dlatego też w przypadku zwrotu zadatku w podwójnej wysokości przychodem jest "podwójność", czyli różnica między kwotą wcześniej wypłacona a kotwą otrzymaną, a więc dla przedmiotowego stanu faktycznego 5000 zł, które należy ująć w zeznaniu podatkowym PIT-36 jako przychód z innego źródła.

Co więcej, art. 21 ust. 1 pkt 3 lit. g wyłącza ze zwolnienia odszkodowania wynikające z zawartych umów lub ugód innych niż ugody sądowe. W związku z powyższym przyjąć można, że zwrot kosztów kredytu w wysokości 1650 zł będzie również przychodem, który należy wykazać tak jak zwrot zadatku, czyli jako przychód z innego źródła.

Podsumowanie

Zwrócone kwoty 5000 zł tytułem zadatku oraz 1650 zł kosztów kredytu będą przychodem wykazywanym w zeznaniu PIT-36 jako przychód z innych źródeł.

Odpowiedź pochodzi z programu Vademecum Głównego Księgowego