Przekazanie przez podatnika bez wynagrodzenia towarów należących do jego przedsiębiorstwa na cele związane z tym przedsiębiorstwem nie stanowi dostawy towarów w świetle art. 7 ust. 2 i 3 ustawy o VAT, nawet jeżeli podatnikowi przysługiwało prawo do obniżenia podatku należnego o kwotę podatku naliczonego w związku z nabyciem tych towarów. Takie stanowisko kolejny już raz w ostatnich latach zaprezentował NSA.

W sprawie, która stała się przedmiotem rozstrzygnięcia podatnik w ramach prowadzonej działalności gospodarczej nabywa towary na potrzeby reprezentacji. Przy zakupie tych towarów przysługuje mu prawo do odliczenia podatku naliczonego. Zdaniem podatnika nieodpłatne przekazanie towarów na cele związane z prowadzeniem przedsiębiorstwa, w tym również na cele reprezentacji i reklamy nie podlega opodatkowaniu podatkiem VAT, a przysługuje jej prawo do odliczenia podatku naliczonego zapłaconego przy ich zakupie. Jednak w ocenie Ministra Finansów, który wcześniej w tej sprawie wydał interpretację indywidualną, opodatkowaniu podatkiem VAT podlega każde nieodpłatne przekazanie towarów zakupionych na cele reprezentacji, z którym wiąże się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel, o ile przysługiwało prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przy nabyciu tych towarów i usług (z wyjątkiem przekazania towarów stanowiących drukowane materiały reklamowe i informacyjne bądź spełniających warunki do uznania je za prezenty o małej wartości lub próbki).

Sprawa ostatecznie trafiła do NSA, który w wyroku wydanym 21 grudnia 2010 r., I FSK 72/10 wyjaśnił, że posłużenie się przez ustawodawcę sformułowaniem "na cele inne niż związane z prowadzonym przedsiębiorstwem", oznacza, że dla określenia przedmiotu opodatkowania w przypadku nieodpłatnego przekazania towarów istotnym jest cel tego przekazania. Odczytanie art. 7 ust. 2 ustawy o VAT, że każde przekazanie nieodpłatne podlega opodatkowaniu tą daniną publicznoprawną, nie da się uzasadnić żadnymi regułami wykładni językowej i jest w istocie wykładnią contra legem.

Stanowisko, które wyraził NSA konsekwentnie prezentowane jest także we wcześniejszym orzecznictwie. Należy tu przede wszystkim wskazać na wyrok z dnia 23 marca 2009 r., I FPS 6/08, LEX nr 509733 wydany w składzie siedmiu sędziów, ale też i wcześniejszych wyrokach NSA, a mianowicie w wyroku z dnia 13 maja 2008 r., I FSK 600/07, LEX nr 371671 oraz w wyroku z dnia 25 czerwca 2008 r., I FSK 743/07, LEX nr 468860 jak i w orzeczeniach wydanych po wydaniu wyroku z dnia 23 marca 2009 r. Przykładowo można wskazać na wyroki NSA z dnia 8 lipca 2009 r., I FSK 865/08, LEX nr 552187; z dnia 15 października 2009 r., I FSK 1213/08, LEX nr 536965; z dnia 7 stycznia 2010 r., I FSK 1572/08, LEX 558838; z dnia 6 maja 2010 r., I FSK 287/10, LEX nr 593881.

Michał Malinowski