Dystrybutor odzieży powierzył Agentowi świadczenie, w ramach działalności gospodarczej Agenta, stałej usługi pośrednictwa w sprzedaży detalicznej towarów dostarczanych przez Dystrybutora, prowadzonej na rzecz i na rachunek Dystrybutora za wynagrodzeniem prowizyjnym liczonym od wartości sprzedaży. Agent ponosi koszty prowadzenia działalności, a dostarczone do sklepu Agenta towary są własnością Dystrybutora.
Czy Agent, jako osoba fizyczna, może opłacać podatek dochodowy od osób fizycznych w formie podatku liniowego, tj. w wysokości 19%, czy musi za zasadach ogólnych, tj. wg stawek 18% i 32%?
To, w jaki sposób będą opodatkowane dochody uzyskiwane przez agenta uzależnione jest głównie od źródła, w jakim zostanie umiejscowiony przychód uzyskiwany przez podatnika.
Udzielając odpowiedzi na pytanie Czytelnika, w pierwszej kolejności należy wskazać, iż na gruncie podatku dochodowego od osób fizycznych niezwykle istotne jest, umiejscowienie przychodu osiągniętego przez osobę fizyczną w odpowiednim źródle. W praktyce bowiem to właśnie od tego do jakiego źródła zaliczony jest przychód, uzależnione jest to, w jaki sposób opodatkować dochód, jak rozliczyć koszty uzyskania, czy występuje instytucja płatnika, czy w trakcie roku pobierane są zaliczki.
Katalog źródeł przychodu zamieszczony został w art. 10 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2000 r. Nr 14, poz. 176 z późn. zm.) - dalej u.p.d.o.f.
W treści pytania wskazane zostało, że agent, któremu została zlecona usługa pośrednictwa wykonuje działalność gospodarczą i w ramach takiej działalności świadczy owe usługi pośrednictwa.
W tym miejscu należy wyjaśnić, że według definicji zapisanej w art. 5a pkt 6 u.p.d.o.f., na potrzeby podatku dochodowego od osób fizycznych pozarolniczą działalnością gospodarczą jest działalność zarobkowa:
a) wytwórcza, budowlana, handlowa, usługowa,
b) polegająca na poszukiwaniu, rozpoznawaniu i wydobywaniu kopalin ze złóż,
c) polegająca na wykorzystywaniu rzeczy oraz wartości niematerialnych i prawnych
- prowadzona we własnym imieniu bez względu na jej rezultat, w sposób zorganizowany i ciągły, z której uzyskane przychody nie są zaliczane do innych przychodów ze źródeł wymienionych w art. 10 ust. 1 pkt 1, 2 i 4-9 u.p.d.o.f.
Jednocześnie, w art. 5b u.p.d.o.f., ustawodawca doprecyzował, że za pozarolniczą działalność gospodarczą nie uznaje się czynności, jeżeli łącznie spełnione są następujące warunki:
1) odpowiedzialność wobec osób trzecich za rezultat tych czynności oraz ich wykonywanie, z wyłączeniem odpowiedzialności za popełnienie czynów niedozwolonych, ponosi zlecający wykonanie tych czynności,
2) są one wykonywane pod kierownictwem oraz w miejscu i czasie wyznaczonych przez zlecającego te czynności,
3) wykonujący te czynności nie ponosi ryzyka gospodarczego związanego z prowadzoną działalnością.
Jeżeli spełnione są wskazane powyżej warunki i nie zachodzą okoliczności wyłączające wymienione w art. 5b u.p.d.o.f., wówczas należy stwierdzić, że przychód, jaki uzyskuje agent, powinien być zaliczony do źródła "pozarolnicza działalność gospodarcza". To z kolei decyduje o tym, iż zasadnym jest badanie, czy możliwe jest opodatkowywanie dochodów osiąganych przez takiego podatnika przy zastosowaniu jednolitej stawki 19%.
Zgodnie z dyspozycją przepisu art. 9a ust. 2 u.p.d.o.f., podatnicy osiągający dochody z działalności gospodarczej mogą wybrać liniową metodę naliczania podatku dochodowego (od całości podatek obliczany według stawki 19%).
Jednak aby podatnik mógł stosować taką formę opodatkowania, musi spełnić warunki zapisane w u.p.d.o.f.
W ust. 3 art. 9a u.p.d.o.f. ustawodawca podatkowy zastrzegł, że jeżeli podatnik, który wybrał podatek liniowy, uzyska z działalności gospodarczej prowadzonej samodzielnie lub z tytułu prawa do udziału w zysku spółki niemającej osobowości prawnej przychody ze świadczenia usług na rzecz byłego lub obecnego PRACODAWCY, odpowiadających czynnościom, które podatnik lub co najmniej jeden ze wspólników (gdyby działalność była w ramach spółki osobowej):
1) wykonywał w roku poprzedzającym rok podatkowy, lub
2) wykonywał lub wykonuje w roku podatkowym
- w ramach stosunku pracy lub spółdzielczego stosunku pracy, podatnik ten traci w roku podatkowym prawo do opodatkowania w sposób określony w art. 30c u.p.d.o.f. (tzn. liniowo) i jest obowiązany do wpłacenia zaliczek od dochodu osiągniętego od początku roku, obliczonych przy zastosowaniu skali podatkowej oraz odsetek za zwłokę od zaległości z tytułu tych zaliczek.
Aby zatem wyłączenie od opodatkowania według metody liniowej miało zastosowanie, konieczne jest, aby łącznie spełnione były dwa warunki: podatnik wykonuje usługi na rzecz obecnego lub byłego pracodawcy i zakres tych usług odpowiada ("pokrywa się") ze świadczeniami wykonywanymi na podstawie stosunku pracy.
Jeżeli więc w analizowanym przypadku strony umowy nie są i nie były związane stosunkiem pracy, to nie widzę powodów, by podatnik nie mógł wybrać liniowej metody opodatkowania dochodów.
Czy Agent, jako osoba fizyczna, może opłacać podatek dochodowy od osób fizycznych w formie podatku liniowego, tj. w wysokości 19%, czy musi za zasadach ogólnych, tj. wg stawek 18% i 32%?
To, w jaki sposób będą opodatkowane dochody uzyskiwane przez agenta uzależnione jest głównie od źródła, w jakim zostanie umiejscowiony przychód uzyskiwany przez podatnika.
Udzielając odpowiedzi na pytanie Czytelnika, w pierwszej kolejności należy wskazać, iż na gruncie podatku dochodowego od osób fizycznych niezwykle istotne jest, umiejscowienie przychodu osiągniętego przez osobę fizyczną w odpowiednim źródle. W praktyce bowiem to właśnie od tego do jakiego źródła zaliczony jest przychód, uzależnione jest to, w jaki sposób opodatkować dochód, jak rozliczyć koszty uzyskania, czy występuje instytucja płatnika, czy w trakcie roku pobierane są zaliczki.
Katalog źródeł przychodu zamieszczony został w art. 10 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2000 r. Nr 14, poz. 176 z późn. zm.) - dalej u.p.d.o.f.
W treści pytania wskazane zostało, że agent, któremu została zlecona usługa pośrednictwa wykonuje działalność gospodarczą i w ramach takiej działalności świadczy owe usługi pośrednictwa.
W tym miejscu należy wyjaśnić, że według definicji zapisanej w art. 5a pkt 6 u.p.d.o.f., na potrzeby podatku dochodowego od osób fizycznych pozarolniczą działalnością gospodarczą jest działalność zarobkowa:
a) wytwórcza, budowlana, handlowa, usługowa,
b) polegająca na poszukiwaniu, rozpoznawaniu i wydobywaniu kopalin ze złóż,
c) polegająca na wykorzystywaniu rzeczy oraz wartości niematerialnych i prawnych
- prowadzona we własnym imieniu bez względu na jej rezultat, w sposób zorganizowany i ciągły, z której uzyskane przychody nie są zaliczane do innych przychodów ze źródeł wymienionych w art. 10 ust. 1 pkt 1, 2 i 4-9 u.p.d.o.f.
Jednocześnie, w art. 5b u.p.d.o.f., ustawodawca doprecyzował, że za pozarolniczą działalność gospodarczą nie uznaje się czynności, jeżeli łącznie spełnione są następujące warunki:
1) odpowiedzialność wobec osób trzecich za rezultat tych czynności oraz ich wykonywanie, z wyłączeniem odpowiedzialności za popełnienie czynów niedozwolonych, ponosi zlecający wykonanie tych czynności,
2) są one wykonywane pod kierownictwem oraz w miejscu i czasie wyznaczonych przez zlecającego te czynności,
3) wykonujący te czynności nie ponosi ryzyka gospodarczego związanego z prowadzoną działalnością.
Jeżeli spełnione są wskazane powyżej warunki i nie zachodzą okoliczności wyłączające wymienione w art. 5b u.p.d.o.f., wówczas należy stwierdzić, że przychód, jaki uzyskuje agent, powinien być zaliczony do źródła "pozarolnicza działalność gospodarcza". To z kolei decyduje o tym, iż zasadnym jest badanie, czy możliwe jest opodatkowywanie dochodów osiąganych przez takiego podatnika przy zastosowaniu jednolitej stawki 19%.
Zgodnie z dyspozycją przepisu art. 9a ust. 2 u.p.d.o.f., podatnicy osiągający dochody z działalności gospodarczej mogą wybrać liniową metodę naliczania podatku dochodowego (od całości podatek obliczany według stawki 19%).
Jednak aby podatnik mógł stosować taką formę opodatkowania, musi spełnić warunki zapisane w u.p.d.o.f.
W ust. 3 art. 9a u.p.d.o.f. ustawodawca podatkowy zastrzegł, że jeżeli podatnik, który wybrał podatek liniowy, uzyska z działalności gospodarczej prowadzonej samodzielnie lub z tytułu prawa do udziału w zysku spółki niemającej osobowości prawnej przychody ze świadczenia usług na rzecz byłego lub obecnego PRACODAWCY, odpowiadających czynnościom, które podatnik lub co najmniej jeden ze wspólników (gdyby działalność była w ramach spółki osobowej):
1) wykonywał w roku poprzedzającym rok podatkowy, lub
2) wykonywał lub wykonuje w roku podatkowym
- w ramach stosunku pracy lub spółdzielczego stosunku pracy, podatnik ten traci w roku podatkowym prawo do opodatkowania w sposób określony w art. 30c u.p.d.o.f. (tzn. liniowo) i jest obowiązany do wpłacenia zaliczek od dochodu osiągniętego od początku roku, obliczonych przy zastosowaniu skali podatkowej oraz odsetek za zwłokę od zaległości z tytułu tych zaliczek.
Aby zatem wyłączenie od opodatkowania według metody liniowej miało zastosowanie, konieczne jest, aby łącznie spełnione były dwa warunki: podatnik wykonuje usługi na rzecz obecnego lub byłego pracodawcy i zakres tych usług odpowiada ("pokrywa się") ze świadczeniami wykonywanymi na podstawie stosunku pracy.
Jeżeli więc w analizowanym przypadku strony umowy nie są i nie były związane stosunkiem pracy, to nie widzę powodów, by podatnik nie mógł wybrać liniowej metody opodatkowania dochodów.