1. Wprowadzenie
Od dnia 1 stycznia 2007 r. definicja samochodu osobowego na gruncie ustawy o podatku od towarów i usług oraz podatku dochodowego jest tożsama. Odnosi się ona do pojazdu samochodowego o dopuszczalnej masie całkowitej nieprzekraczającej 3,5 tony (art. 5a pkt 19 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych, tekst jedn.: Dz. U. z 2010 r. Nr 51, poz. 307 z późn. zm. – dalej u.p.d.o.f. oraz art. 86 ust. 3 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług, Dz. U. Nr 54, poz. 535 z późn. zm. – dalej u.p.t.u).
Pomimo, że masa całkowita nie przekracza 3,5 tony, nie jest samochodem osobowym:
a) pojazd samochodowy mający jeden rząd siedzeń, który oddzielony jest od części przeznaczonej do przewozu ładunków ścianą lub trwałą przegrodą, klasyfikowanego na podstawie przepisów prawa o ruchu drogowym do podrodzaju: wielozadaniowy, van;
b) pojazd samochodowy mający więcej niż jeden rząd siedzeń, które oddzielone są od części przeznaczonej do przewozu ładunków ścianą lub trwałą przegrodą i u którego długość części przeznaczonej do przewozu ładunków, mierzona po podłodze od najdalej wysuniętego punktu podłogi pozwalającego postawić pionową ścianę lub trwałą przegrodę pomiędzy podłogą a sufitem do tylnej krawędzi podłogi, przekracza 50% długości pojazdu; dla obliczenia proporcji, o której mowa w zdaniu poprzednim, długość pojazdu stanowi odległość pomiędzy dolną krawędzią przedniej szyby pojazdu a tylną krawędzią podłogi części pojazdu przeznaczonej do przewozu ładunków, mierzona w linii poziomej wzdłuż pojazdu pomiędzy dolną krawędzią przedniej szyby pojazdu a punktem wyprowadzonym w pionie od tylnej krawędzi podłogi części pojazdu przeznaczonej do przewozu ładunków;
c) pojazd samochodowy, który ma otwartą część przeznaczoną do przewozu ładunków;
d) pojazd samochodowy, który posiada kabinę kierowcy i nadwozie przeznaczone do przewozu ładunków jako konstrukcyjnie oddzielne elementy pojazdu;
e) pojazd samochodowy będący pojazdem specjalnym w rozumieniu przepisów prawa o ruchu drogowym o przeznaczeniach wymienionych w załączniku nr 9 do u.p.t.u.;
f) pojazd konstrukcyjnie przeznaczony do przewozu, co najmniej 10 osób (wraz z kierowcą).
Na gruncie podatku od towarów i usług ograniczenia związane z odliczeniem podatku naliczonego nie będą dotyczyły przypadków nabycia samochodów osobowych, jeżeli przedmiotem działalności podatnika jest:
a) odprzedaż tych samochodów (pojazdów), lub
b) oddanie w odpłatne używanie tych samochodów (pojazdów) na podstawie umowy najmu, dzierżawy, leasingu lub innych umów o podobnym charakterze, i samochody (pojazdy) te są przez podatnika przeznaczone wyłącznie do wykorzystania na te cele przez okres nie krótszy niż sześć miesięcy.
2. Prawo do odliczenia VAT przy nabyciu samochodu osobowego
U podatników podatku towarów i usług zasadą jest prawo do obniżenia przez nich kwoty podatku należnego o podatek naliczony.
Prawo to przysługuje w tym zakresie, w jakim nabywane towary wykorzystane zostaną do wykonywania czynności podatkowych.
Kwotę podatku naliczonego przy nabyciu samochodu stanowi suma podatku:
a) określonego w fakturach/dokumentach celnych, a także
b) będącego kwotą podatku należnego od dostawy, dla której podatnikiem jest nabywca bądź wewnątrzwspólnotowego nabycia towarów.
Przypadki ograniczenia bądź wyłączenia prawa do odliczenia zwierają art. 86 ust. 3-7a oraz art. 88 u.p.t.u.
W przypadku nabycia samochodów osobowych oraz innych pojazdów samochodowych o dopuszczalnej masie nieprzekraczającej 3,5 tony podatek naliczony stanowi 60% kwoty podatku (określonego w fakturze lub będącego równowartością podatku należnego z tytułu wenątrzwspólnotowego nabycia lub dostawy, dla której podatnik jest nabywcą). Kwota VAT naliczonego od nabycia samochodu, o którym mowa wyżej, nie może przekroczyć 6000 zł.
Zasady te stosuje się również do importu samochodów osobowych (i innych pojazdów samochodowych), przy czym podstawą obliczenia podatku naliczonego jest 60% podatku należnego wynikającego z dokumentu celnego (bądź właściwej decyzji) – nie więcej jednak niż 6000 zł.
Rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 24 grudnia 2009 r. (Dz. U. Nr 224, poz. 1799) w sprawie wykonania niektórych przepisów ustawy o podatku od towarów i usług w § 12 ust. 1 pkt 5 zwalnia od VAT dostawę samochodów osobowych i innych pojazdów samochodowych, przez podatników, którzy przy ich nabyciu odliczyli sobie 60% podatku naliczonego, nie więcej niż 6000 zł. Zwolnienie to jest stosowane wtedy, gdy sprzedajemy towar używany. Samochód będzie towarem używanym, jeżeli jest dostarczony przez podatnika, który go używał co najmniej pół roku po nabyciu prawa do rozporządzania tym towarem jak właściciel. Możemy więc mówić o towarze używanym wtedy gdy na rzecz osoby, która go sprzedaje wcześniej (co najmniej ½ roku) nastąpiła dostawa. Nie chodzi więc o usługę (np. leasingu operacyjnego, najmu, dzierżawy) ale o dostawę (np. kupno, leasing finansowy) na rzecz sprzedawcy auta. Sprzedawca powinien używać tego auta od tego momentu co najmniej pół roku. Używanie może polegać na korzystaniu z tego auta (co najmniej 1 raz). Jeżeli sprzedawca spełnia warunki o których mowa powyżej, może sprzedać samochód zwolniony.
Czy oddajemy w związku ze sprzedażą zwolnioną odliczony VAT?
Otóż, w związku ze sprzedażą zwolnioną istnieje obowiązek dokonania korekty VAT odliczonego przy nabyciu tego samochodu.
Przykład 1
Podatnik zakupił i wprowadził w październiku 2010 r. do ewidencji środków trwałych i wartości niematerialnych i prawnych samochód osobowy. Jego cena to 40.000 zł + 8800 VAT. Odliczył 6000 złotych podatku w rozliczeniu za październik 2010 r.
W 2011 r. sprzedaje to auto za 40.000 zł, traktując sprzedaż jako zwolnioną. Korekta odliczenia VAT dotyczy 4/5 z kwoty 6000 zł tj. 4800 złotych (art. 91 ust. 2 u.p.t.u.). Zgodnie z art. 91 ust. 6 pkt 2 u.p.t.u., jeżeli dostawa auta jest zwolniona od podatku, przyjmuje się, że dalsze wykorzystywanie tego towaru, związane jest ze zwolnieniem podatkowym. W związku z tym, kwota 4800 złotych jest zwracana zgodnie z deklaracją za listopad 2011 r., w grudniu 2011.
Od dnia 1 stycznia 2007 r. definicja samochodu osobowego na gruncie ustawy o podatku od towarów i usług oraz podatku dochodowego jest tożsama. Odnosi się ona do pojazdu samochodowego o dopuszczalnej masie całkowitej nieprzekraczającej 3,5 tony (art. 5a pkt 19 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych, tekst jedn.: Dz. U. z 2010 r. Nr 51, poz. 307 z późn. zm. – dalej u.p.d.o.f. oraz art. 86 ust. 3 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług, Dz. U. Nr 54, poz. 535 z późn. zm. – dalej u.p.t.u).
Pomimo, że masa całkowita nie przekracza 3,5 tony, nie jest samochodem osobowym:
a) pojazd samochodowy mający jeden rząd siedzeń, który oddzielony jest od części przeznaczonej do przewozu ładunków ścianą lub trwałą przegrodą, klasyfikowanego na podstawie przepisów prawa o ruchu drogowym do podrodzaju: wielozadaniowy, van;
b) pojazd samochodowy mający więcej niż jeden rząd siedzeń, które oddzielone są od części przeznaczonej do przewozu ładunków ścianą lub trwałą przegrodą i u którego długość części przeznaczonej do przewozu ładunków, mierzona po podłodze od najdalej wysuniętego punktu podłogi pozwalającego postawić pionową ścianę lub trwałą przegrodę pomiędzy podłogą a sufitem do tylnej krawędzi podłogi, przekracza 50% długości pojazdu; dla obliczenia proporcji, o której mowa w zdaniu poprzednim, długość pojazdu stanowi odległość pomiędzy dolną krawędzią przedniej szyby pojazdu a tylną krawędzią podłogi części pojazdu przeznaczonej do przewozu ładunków, mierzona w linii poziomej wzdłuż pojazdu pomiędzy dolną krawędzią przedniej szyby pojazdu a punktem wyprowadzonym w pionie od tylnej krawędzi podłogi części pojazdu przeznaczonej do przewozu ładunków;
c) pojazd samochodowy, który ma otwartą część przeznaczoną do przewozu ładunków;
d) pojazd samochodowy, który posiada kabinę kierowcy i nadwozie przeznaczone do przewozu ładunków jako konstrukcyjnie oddzielne elementy pojazdu;
e) pojazd samochodowy będący pojazdem specjalnym w rozumieniu przepisów prawa o ruchu drogowym o przeznaczeniach wymienionych w załączniku nr 9 do u.p.t.u.;
f) pojazd konstrukcyjnie przeznaczony do przewozu, co najmniej 10 osób (wraz z kierowcą).
Na gruncie podatku od towarów i usług ograniczenia związane z odliczeniem podatku naliczonego nie będą dotyczyły przypadków nabycia samochodów osobowych, jeżeli przedmiotem działalności podatnika jest:
a) odprzedaż tych samochodów (pojazdów), lub
b) oddanie w odpłatne używanie tych samochodów (pojazdów) na podstawie umowy najmu, dzierżawy, leasingu lub innych umów o podobnym charakterze, i samochody (pojazdy) te są przez podatnika przeznaczone wyłącznie do wykorzystania na te cele przez okres nie krótszy niż sześć miesięcy.
2. Prawo do odliczenia VAT przy nabyciu samochodu osobowego
U podatników podatku towarów i usług zasadą jest prawo do obniżenia przez nich kwoty podatku należnego o podatek naliczony.
Prawo to przysługuje w tym zakresie, w jakim nabywane towary wykorzystane zostaną do wykonywania czynności podatkowych.
Kwotę podatku naliczonego przy nabyciu samochodu stanowi suma podatku:
a) określonego w fakturach/dokumentach celnych, a także
b) będącego kwotą podatku należnego od dostawy, dla której podatnikiem jest nabywca bądź wewnątrzwspólnotowego nabycia towarów.
Przypadki ograniczenia bądź wyłączenia prawa do odliczenia zwierają art. 86 ust. 3-7a oraz art. 88 u.p.t.u.
W przypadku nabycia samochodów osobowych oraz innych pojazdów samochodowych o dopuszczalnej masie nieprzekraczającej 3,5 tony podatek naliczony stanowi 60% kwoty podatku (określonego w fakturze lub będącego równowartością podatku należnego z tytułu wenątrzwspólnotowego nabycia lub dostawy, dla której podatnik jest nabywcą). Kwota VAT naliczonego od nabycia samochodu, o którym mowa wyżej, nie może przekroczyć 6000 zł.
Zasady te stosuje się również do importu samochodów osobowych (i innych pojazdów samochodowych), przy czym podstawą obliczenia podatku naliczonego jest 60% podatku należnego wynikającego z dokumentu celnego (bądź właściwej decyzji) – nie więcej jednak niż 6000 zł.
Rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 24 grudnia 2009 r. (Dz. U. Nr 224, poz. 1799) w sprawie wykonania niektórych przepisów ustawy o podatku od towarów i usług w § 12 ust. 1 pkt 5 zwalnia od VAT dostawę samochodów osobowych i innych pojazdów samochodowych, przez podatników, którzy przy ich nabyciu odliczyli sobie 60% podatku naliczonego, nie więcej niż 6000 zł. Zwolnienie to jest stosowane wtedy, gdy sprzedajemy towar używany. Samochód będzie towarem używanym, jeżeli jest dostarczony przez podatnika, który go używał co najmniej pół roku po nabyciu prawa do rozporządzania tym towarem jak właściciel. Możemy więc mówić o towarze używanym wtedy gdy na rzecz osoby, która go sprzedaje wcześniej (co najmniej ½ roku) nastąpiła dostawa. Nie chodzi więc o usługę (np. leasingu operacyjnego, najmu, dzierżawy) ale o dostawę (np. kupno, leasing finansowy) na rzecz sprzedawcy auta. Sprzedawca powinien używać tego auta od tego momentu co najmniej pół roku. Używanie może polegać na korzystaniu z tego auta (co najmniej 1 raz). Jeżeli sprzedawca spełnia warunki o których mowa powyżej, może sprzedać samochód zwolniony.
Czy oddajemy w związku ze sprzedażą zwolnioną odliczony VAT?
Otóż, w związku ze sprzedażą zwolnioną istnieje obowiązek dokonania korekty VAT odliczonego przy nabyciu tego samochodu.
Przykład 1
Podatnik zakupił i wprowadził w październiku 2010 r. do ewidencji środków trwałych i wartości niematerialnych i prawnych samochód osobowy. Jego cena to 40.000 zł + 8800 VAT. Odliczył 6000 złotych podatku w rozliczeniu za październik 2010 r.
W 2011 r. sprzedaje to auto za 40.000 zł, traktując sprzedaż jako zwolnioną. Korekta odliczenia VAT dotyczy 4/5 z kwoty 6000 zł tj. 4800 złotych (art. 91 ust. 2 u.p.t.u.). Zgodnie z art. 91 ust. 6 pkt 2 u.p.t.u., jeżeli dostawa auta jest zwolniona od podatku, przyjmuje się, że dalsze wykorzystywanie tego towaru, związane jest ze zwolnieniem podatkowym. W związku z tym, kwota 4800 złotych jest zwracana zgodnie z deklaracją za listopad 2011 r., w grudniu 2011.