Rząd za wysokimi karami dla wyłudzających VAT

Rada Ministrów przyjęła przedłożony przez ministra sprawiedliwości projekt nowelizacji Kodeksu karnego oraz niektórych innych ustaw, w którym proponuje się rozwiązania mające ograniczyć wyłudzanie podatku VAT. Zaproponowane w projekcie surowe sankcje karne mają odstraszać potencjalnych sprawców tego procederu.

Proceder wyłudzania podatku od towarów i usług urósł do rozmiarów poważnego problemu ekonomicznego i społecznego. Działania podejmowane przez zorganizowane grupy przestępcze narażają budżet państwa na straty liczone nawet w dziesiątkach miliardów złotych rocznie. Dlatego proponuje się objęcie czynów zabronionych związanych z wyłudzaniem podatku VAT szczególnymi regulacjami prawa karnego powszechnego.

Przyjęty projekt przewiduje dodanie do Kodeksu karnego szczególnej postaci tzw. fałszu materialnego dokumentu w postaci faktury w zakresie okoliczności mogących mieć znaczenie dla określenia wysokości należności publicznoprawnej. Zgodnie z projektowanym art. 270a karalne byłoby podrabianie lub przerabianie w celu użycia za autentyczną fakturę w zakresie okoliczności mogących mieć znaczenie dla określenia wysokości należności publicznoprawnej albo używanie takiej faktury jako autentycznej.

Jeżeli chodzi o tzw. fałsz intelektualny, to podstawowym założeniem konstrukcji projektowanego art. 271a k.k. jest powiązanie karalności tego przestępstwa z ogólną wartością towarów lub usług, których dotyczy faktura, nie zaś z kwotą uszczuplenia należności publicznoprawnej, która jest zamierzonym celem takiego przestępnego działania. Penalizowane ma być podanie w fakturze nieprawdy co do okoliczności mogących mieć znaczenie dla określenia wysokości należności publicznoprawnej lub używanie takiej faktury.

Projekt przewiduje także postać kwalifikowaną przestępstw określonych w art. 270a § 1 albo art. 271a § 1 k.k. w stosunku do faktur, dotyczących towarów lub usług, których wartość lub łączna wartość jest większa niż pięciokrotność kwoty określającej mienie wielkiej wartości. Ten typ czynu miałby odnosić się w założeniu do członków największych zorganizowanych grup przestępczych, których działalność powoduje najpoważniejsze negatywne konsekwencje budżetowe, i być zbrodnią z zagrożeniem karą pozbawienia wolności w wymiarze od 5 do 15 lat, a w najcięższych wypadkach nawet 25 lat pozbawienia wolności. W celu dalej idącego powiązania majątkowych konsekwencji skazania z wyrządzoną przez sprawców szkodą przewidziano także możliwość wymierzenia grzywny orzeczonej obok kary pozbawienia wolności w wysokości do 6 mln zł.

Mając na celu rozbicie solidarności grup przestępczych, działających w celu dokonywania wyłudzeń, przewidziano możliwość złagodzenia represji karnej w odniesieniu do tych osób, które zdecydują się na wyrażenie tzw. czynnego żalu w określonej formie lub też naprawienia wyrządzonej szkody.

Na gruncie procesowym proponuje się uwzględnienie najpoważniejszych typów czynów zabronionych wprowadzonych projektem w katalogu przestępstw, co do których jest możliwe zarządzenie procesowej kontroli i utrwalania treści rozmów telefonicznych oraz do określonych w odpowiednich ustawach katalogów przewidujących przeprowadzanie czynności operacyjno-rozpoznawczych przez Policję, Centralne Biuro Antykorupcyjne, organy Kontroli Skarbowej, Straży Granicznej i Żandarmerii Wojskowej. Rozwiązanie takie ma zwiększyć skuteczność wykrywania i ścigania wyłudzeń podatkowych.

W związku z zaostrzeniem odpowiedzialności karnej za przestępstwa związane z wyłudzeniami podatkowymi na szkodę budżetu państwa, których przedmiotem jest mienie wielkiej wartości oraz mienie o wartości przekraczającej pięciokrotność kwoty określającej mienie wielkiej wartości, konieczne okazało się także ujednolicenie systemu zagrożeń karnych w odniesieniu do innych przestępstw przeciwko mieniu o takim przedmiocie.

Ustawa ma wejść w życie po 14 dniach od daty ogłoszenia w Dzienniku Ustaw.