Mechanizm tych oszustw jest prosty i wykorzystuje tzw. znikającego podatnika. Taki podmiot nabywa towar (z reguły w ramach transakcji wewnątrzwspólnotowej), a następnie dokonuje jego dostawy na terytorium kraju. Towar ten jest sprzedawany przez kolejne podmioty, które – świadomie lub nieświadomie – wydłużają łańcuch dostaw. „Znikający podatnik” wystawia fakturę dokumentującą dokonaną dostawę, jednak nie deklaruje i nie wpłaca podatku. Z kolei nabywca odlicza podatek wykazany na fakturze i odzyskuje go z urzędu skarbowego.

Nieuczciwy podatnik jest zazwyczaj spółką z minimalnym kapitałem zakładowym, nieposiadającą żadnych aktywów, w której funkcję członków zarządu pełnią podstawione osoby. Oznacza to brak możliwości wyegzekwowania należnego podatku, co naraża Skarb Państwa na wielomilionowe straty.

Zjawisko to zostało dostrzeżone w wielu krajach Unii Europejskiej, co skłoniło unijnego ustawodawcę do wprowadzenia szczególnych regulacji w dyrektywie Rady w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej, które zezwalają państwom członkowskim na postanowienie, że osobą zobowiązaną do zapłaty VAT jest podatnik – odbiorca określonych enumeratywnie transakcji. Jeżeli bowiem dostawca nie jest zobowiązany do rozliczenia VAT, to możliwość dokonania oszustwa w opisany wyżej sposób jest wyłączona.

Agnieszka Smolińska-Wiśnioch i Marek Bielawski w artykule "Odwrotne obciążenie VAT w transakcjach krajowych – bieżące regulacje i projektowane zmiany na rok 2015", opublikowanym w styczniowym numerze Przeglądu Podatkowego, starają się przybliżyć temat rozliczania VAT przez nabywcę oraz analizują potencjalne konsekwencje proponowanych zmian.

Temat rozszerzenia od 1 lipca 2015 r. listy towarów objętych mechanizmem odwróconego obciążenia będzie też szczegółowo omawiany na Forum Podatkowo-Księgowym, które odbędzie się 16 kwietnia w Warszawie. Zapraszamy!

Artykuł pochodzi z czasopisma Przegląd Podatkowy

Osoby zainteresowane tematyką zapraszamy na Forum >>