Czy można przyjąć jako środek trwały zestaw maszyn (2 tunele suszarni, 2 wotatory, układ osuszania powietrza, instalacja elektryczna, instalacja zasilająca suszarnię i układ osuszania powietrza). Jeśli tak, to do jakiej grupy zliczyć, jaka stawka amortyzacyjna?
Czy linię do ekstrakcji bulionu (2 kotły, podgrzewacz, pompy, szafa sterująca pracą kotłów, rurociągi) też można przyjąć jako jeden środek trwały?
Jaka grupa i stawka amortyzacyjna?

Wymienione w pytaniu zestawy maszyn można przyjąć do ewidencji jako środki trwałe, jeżeli poszczególne składniki linii produkcyjnej są konieczne funkcjonalnie.

Przyporządkowania danego środka trwałego do właściwej grupy KŚT dokonuje się na podstawie rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 30 grudnia 1999 r. w sprawie Klasyfikacji Środków Trwałych (KŚT) - Dz. U. Nr 112, poz. 1317 z późn. zm.

Obydwa wymienione zestawy (prawdopodobnie) należą do grupy 5 KŚT. W Klasyfikacji Środków Trwałych w grupie tej wymieniono "Specjalistyczne maszyny, urządzenia i aparaty". Należą do niej maszyny, urządzenia i aparaty technologiczne specjalnie dostosowane do technologii wytwarzania w poszczególnych działach wytwórczości, m.in. maszyny, urządzenia i aparaty przemysłów rolnych i spożywczych.

Zestaw maszyn (2 tunele suszarni, 2 wotatory, układ osuszania powietrza, instalacja elektryczna, instalacja zasilająca suszarnię i układ osuszania powietrza) - będzie to Rodzaj 575 - "Maszyny, urządzenia i aparaty przemysłu tłuszczowego" - roczna stawka amortyzacji 14% liniowo, lub degresywnie za współczynnikiem 2.

Linia do ekstrakcji bulionu (2 kotły, podgrzewacz, pompy, szafa sterująca pracą kotłów, rurociągi)- będzie to Rodzaj 571 - "Maszyny, urządzenia i aparaty przemysłu koncentratów spożywczych" - roczna stawka amortyzacji 14% liniowo, lub degresywnie za współczynnikiem 2.

Dokonanie wyboru należy jednak do podatnika, po uprzedniej analizie przeznaczenia oraz konstrukcji i wyposażenia. Za odrębny obiekt uważa się z reguły poszczególne maszyny, urządzenia i aparaty wraz z wyposażeniem normalnym lub dodatkowym i specjalnym stałym.

Obiekty złożone konstrukcyjnie i powiązane ze sobą w ciąg technologiczny w zespoły maszyn lub maszyn i urządzeń, wraz z wyposażeniem, należy traktować jako jeden obiekt inwentarzowy.

W skład poszczególnego obiektu inwentarzowego, oprócz właściwej maszyny, urządzenia, aparatu lub zespołu, wchodzą fundamenty oraz konstrukcje wsporcze i ochronne.

Jeżeli posiadają Państwo status "małego podatnika", lub firma rozpoczęła działalność w danym roku podatkowym mogą Państwo dokonać jednorazowego odpisu amortyzacyjnego. Regulacje w tym zakresie zawierają przepisy art. 22k ust. 7-12 u.p.d.o.f i art. 16k ust. 7-12 u.p.d.o.p.

W przypadku maszyn i urządzeń używanych bardziej intensywnie w stosunku do warunków przeciętnych albo wymagających szczególnej sprawności technicznej - Podatnik może podwyższyć stawkę amortyzacji z Wykazu i zastosować przy metodzie liniowej wyższy współczynnik amortyzacji (ale nie wyższy niż 1,4) - reguluje to art. 22i ust. 2-7 ustawy o u.p.d.o.f. oraz art. 16i ust. 2-7 ustawy o u.p.d.o.p.

Można również dla używanych środków trwałych, po raz pierwszy wprowadzonych do ewidencji danego podatnika ustalić indywidualnie stawki amortyzacyjne.. W takim przypadku okres amortyzacji dla środków trwałych zaliczonych do grupy 3-6 i 8 KŚT nie może być krótszy niż:
a) 24 miesiące - gdy ich wartość początkowa nie przekracza 25.000 zł,
b) 36 miesięcy - gdy ich wartość początkowa jest wyższa od 25.000 zł i nie przekracza 50.000 zł,
c) 60 miesięcy - w pozostałych przypadkach.

Powyższe wynika z art. 22j ust. 1 i 2 u.p.d.o.f. oraz art. 16j ust. 1 i 2 u.p.d.o.p.
Zgodnie z opisem do rodzaju 575 KŚT "Maszyny, urządzenia i aparaty przemysłu tłuszczowego" cyt."Rodzaj 575 obejmuje maszyny i urządzenia do produkcji oleju, margaryny, mydeł i proszków do prania oraz maszyny i urządzenia do pozostałego przetwórstwa tłuszczowego". Obiektem jest maszyna, urządzenie lub aparat przemysłu tłuszczowego z tym, że poszczególne obiekty stanowią w zakresie: maszyn i urządzeń do produkcji oleju, margaryny zbiór 575-0: suszarnie nasion, prażalnie, prasy olejarskie ślimakowe i hydrauliczne, zespoły urządzeń do ekstrakcji ciągłej, ekstrakcji bateryjnej, urządzenia do produkcji margaryny, jak np. kierżnie, emulsatory, kompletory itp. oraz inne maszyny i urządzenia do produkcji oleju i margaryny.

W skład poszczególnych maszyn, urządzeń i aparatów przemysłu tłuszczowego wchodzą z reguły silniki elektryczne, przekładnie oraz fundamenty. Granice obiektu stanowią w przypadku połączeń z przewodami instalacji parowej, gazowej, powietrznej, wodnej lub kanalizacyjnej - któćce i zawory położone najbliżej obiektu.

Nie należy zaliczać do rodzaju 575: maszyn, urządzeń i aparatów, które występują zarówno w przemyśle tłuszczowym, jak i w innych przemysłach rolno-spożywczych, ujętych w podgrupie 43 - "Maszyny, urządzenia i aparaty ogólnego zastosowania w przemysłach rolnych i spożywczych". jak np. trójwalcówki, łamacze, fioltry-prasy, rozlewaczki do płynów objętościowe itp. Dla podgrupy 43 stawka amortyzacji wynosi 10%.

Zgodnie z opisem do rodzaju 571 KŚT "Maszyny, urządzenia i aparaty przemysłu koncentratów spożywczych" cyt. "odzaj 571 obejmuje urządzenia do produkcji makaronu i koncentratów spożywczych w stanie stałym i płynnym". Obiektem jest maszyna, urządzenie lub aparat przemysłu koncentratów spożywczych z tym, że poszczególne obiekty stanowią: - maszyny do przypraw w płynie, w tym neutralizatory stalowe oraz neutralizatory i hadralizatory betonowe lub murowane, autoklawy do hydrolizy służące do produkcji koncentratów spożywczych. W skład poszczególnych maszyn, urządzeń lub aparatów przemysłu koncentratów spożywczych wchodzą z reguły silniki elektryczne, przekładnie oraz fundament.

Granice obiektu stanowią w przypadku połączeń z przewodami instalacji parowej, gazowej, powietrznej, wodnej lub kanalizacji - króćce i zawory położone najbliżej obiektu.

Nie należy zaliczać do rodzaju 571 maszyn, urządzeń i aparatów, które występują zarówno w przemyśle koncentratów spożywczych, jak i w innych przemysłach rolno-spożywczych, ujętych w podgrupie 43 - "Maszyny, urządzenia i aparaty w przemysłach rolnych i spożywczych ogólnego zastosowania", jak np.: mieszadła do proszków, prasy-filtry (błotniarki), półautomaty do dozowania i pakowania itp.

Kolejnym etapem poprzedzającym dokonywanie odpisów amortyzacyjnych jest wybór metody amortyzacji. Wybraną metodę stosuje się do pełnego zamortyzowania danego środka trwałego.

Jeżeli podatnik zdecyduje się na metodę liniową określoną w art. 22i ust. 1 u.p.d.o.f oraz art. 16i ust. 1 u.p.d.o.p, to odpis roczny ustalał będzie w wysokości 14% wartości początkowej maszyny. Ponieważ jednak odpisów dokonujemy począwszy od pierwszego miesiąca następującego po miesiącu, w którym ten środek wprowadzono do ewidencji, suma odpisów w pierwszym roku nie będzie równa 14% wartości początkowej, lecz odpowiedniej jej części ustalonej w stosunku do miesięcy użytkowania tej maszyny.

Ustawy o podatku dochodowym w stosunku do maszyn i urządzeń zaliczonych do grupy 3-6 i 8 KŚT oraz środków transportu z wyłączeniem samochodów osobowych dają możliwość stosowania również degresywnej metody amortyzacyjnej. Zgodnie z art. 22k ust. 1 u.p.d.o.f oraz art. 16k ust. 1 u.p.d.o.p, opisującym tę metodę, w pierwszym roku podatkowym użytkowania danego środka trwałego dokonuje się amortyzacji przy zastosowaniu stawki podanej w Wykazie, podwyższonej o współczynnik nie wyższy niż 2,0. Natomiast w następnych latach podatkowych odpisów dokonuje się od ich wartości początkowej pomniejszonej o dotychczasowe odpisy amortyzacyjne, ustalonej na początek kolejnych lat ich używania. Począwszy od roku podatkowego, w którym tak określona roczna kwota amortyzacji miałaby być niższa od rocznej kwoty amortyzacji obliczonej przy zastosowaniu metody liniowej, należy stosować właśnie metodę liniową. Amortyzację metodą liniową stosuje się również w przypadku wyboru przez podatnika sposobu amortyzacji według stawek z wykazu podwyższonych, lub według stawek ustalonych indywidualnie.

Podatnik może po spełnieniu odpowiednich warunków, wybrać jednorazową metodę amortyzacji, o której stanowi art. 22k ust. 7 u.p.d.o.f oraz art. 16k ust. 7 u.p.d.o.p. Jak wynika z tego przepisu, podatnicy, w roku podatkowym, w którym rozpoczęli prowadzenie działalności gospodarczej, oraz mali podatnicy, mogą dokonywać jednorazowo odpisów amortyzacyjnych od wartości początkowej środków trwałych zaliczonych do grupy 3-8 KŚT, z wyłączeniem samochodów osobowych. Odpisu tego dokonuje się w roku podatkowym, w którym środki te zostały wprowadzone do ewidencji środków trwałych, do wysokości nieprzekraczającej w roku równowartości kwoty 50.000 euro w 2009 r., tj. 169.000 zł.

Dodajmy, że w 2009 r. małym podatnikiem jest ten, którego sprzedaż (razem z należnym podatkiem od towarów i usług) w 2008 r. nie przekroczyła kwoty 2.702.000 zł.

Możliwość zastosowania jednorazowej stawki oznacza dla podatnika tak naprawdę możliwość dokonania jednorazowego odpisu amortyzacyjnego według dowolnej stopy amortyzacyjnej. Jedynym warunkiem jest bowiem nieprzekroczenie kwoty 50 tys. Euro. Podatnik może więc w ramach tego limitu zamortyzować środek trwały w 100% lub celowo rozłożyć koszty amortyzacji na kilka lat, wykorzystując w pierwszym roku tylko 30% czy 60% zużycia. W następnym roku podatkowym będzie mógł dokonywać odpisów amortyzacyjnych według metody liniowej lub degresywnej - a więc według zasad jednakowych dla wszystkich podatników, określonych w przepisach ustaw podatkowych.

Jednorazowego odpisu dokonuje się nie wcześniej niż w miesiącu, w którym środki trwałe zostały wprowadzone do ewidencji środków trwałych.
Amortyzacja jednorazowa nie ma zastosowania do podatników rozpoczynających prowadzenie działalności gospodarczej, którzy w roku rozpoczęcia tej działalności, a także w okresie dwóch lat, licząc od końca roku poprzedzającego rok jej rozpoczęcia, prowadzili działalność gospodarczą samodzielnie lub jako wspólnik spółki niemającej osobowości prawnej lub działalność taką prowadził małżonek tej osoby, jeżeli między małżonkami istniała w tym czasie wspólność majątkowa.

Na podstawie powyższych przykładów widać, że w zależności od wyboru metody amortyzacji, koszty kształtują się bardzo różnie. Jednak to podatnik musi samodzielnie podjąć decyzję o wyborze metody dokonywania odpisów amortyzacyjnych, mając na uwadze własną kondycję finansową, znając wysokość osiąganych i dających się przewidzieć przychodów, a także biorąc pod uwagę strategię rozwoju firmy.