W przedmiotowej sprawie spółka w ramach prowadzonej działalności nabywa usługi od podatników nieposiadających siedziby działalności gospodarczej oraz stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej na terytorium Polski, stanowiące tzw. import usług. Z tego tytułu spółka otrzymuje od kontrahentów faktury sprzedaży, na których wynagrodzenie jest wyrażone w walucie obcej.

Spółka zapytała fiskusa o kurs, jaki powinna dokonywać przeliczenia kwot wynikających z faktur wystawionych przez kontrahentów przed wykonaniem usług lub dokonaniem przez spółkę zapłaty należności w celu określenia podstawy opodatkowania z tytułu importu usług.

Sama uważa, że gdy kontrahent wystawi fakturę przed wykonaniem usług lub dokonaniem zapłaty należności w całości lub w części, to powinna dokonać przeliczenia kwot wynikających z takiej faktury na złote po kursie średnim ogłaszanym przez NBP (ewentualnie po ostatnim kursie wymiany opublikowanym przez EBC) na ostatni dzień poprzedzający dzień wystawienia faktury przez kontrahenta.

Fiskus się nie zgodził. Jego zdaniem faktury wystawione w walucie obcej przez zagranicznego kontrahenta przed wykonaniem przez niego usługi lub przed dokonaniem przez spółkę zapłaty należności w całości lub w części przed wykonaniem usługi, nie mają żadnego wpływu na kurs przeliczeniowy, jaki winna zastosować spółka. W imporcie usług obowiązek podatkowy nie zależy od daty wystawienia faktury przez kontrahenta zagranicznego, a jedynie od daty wykonania przez niego usługi bądź otrzymania całości lub części zapłaty przed wykonaniem usługi w odniesieniu do otrzymanej kwoty. Poza tym pojęcie "faktura" – w ocenie organu - nie dotyczy faktur wystawionych przez kontrahentów zagranicznych, lecz odnosi się do faktur wystawianych przez polskich podatników. Dlatego jako kurs przeliczenia na złote danej waluty obcej spółka powinna więc przyjąć kurs ogłoszony przez NBP (lub ostatni kurs wymiany opublikowany przez EBC) na ostatni dzień roboczy poprzedzający dzień wykonania usługi lub dzień dokonania zapłaty należności w całości lub w części przed wykonaniem usługi, a nie na ostatni dzień roboczy poprzedzający dzień wystawienia faktur przez kontrahenta zagranicznego.

Sprawa trafiła do WSA w Poznaniu. Zdaniem sądu fiskus nie ma racji. Art. 31a ust. 2 ustawy o VAT, który ma tutaj zastosowanie nie zawiera wyrażeń niejasnych lub niedookreślonych, w szczególności nie budzi wątpliwości ustawowa definicja faktury. Według sądu nie można też zrekonstruować normy wyłączającej stosowanie tego przepisu wobec podmiotów zagranicznych, ani normy ograniczającej zakres stosowania tego przepisu wyłącznie do faktur wystawionych przez podmioty polskie. W tym przepisie mowa jest o fakturze, jako dokumentu pełniącego określoną i istotną rolę w systemie podatku VAT, rozumianego w kontekście wspólnotowym, bez zawężania rozumienia pojęcia "faktury" do regulacji zawartej w prawie krajowym. Dlatego w ocenie Sądu nie ma uzasadnionych podstaw do przypisywania ustawodawcy takiej intencji, skoro wcześniejsze wystawienie faktury jest prawnie dopuszczalne. Gdyby ustawodawca miał zamiar ograniczyć, w rozważanym tu wypadku, stosowanie przelicznika kursu walut wyłącznie według podstawowej reguły z art. 31a ust. 1 ustawy o VAT (ostatni dzień roboczy poprzedzający dzień powstania obowiązku podatkowego), winien to wyraźnie zastrzec.

Zdaniem sądu prawidłowa wykładnia art. 31a ust. 2 ustawy o VAT pozwala na jego zastosowanie przez spółkę, w przedstawionych okolicznościach faktycznych, co oznacza, że może ona dokonać przeliczenia kwot wynikających z otrzymanej faktury na złote po kursie średnim ogłaszanym przez NBP (ewentualnie po ostatnim kursie wymiany opublikowanym przez EBC) na ostatni dzień poprzedzający dzień wystawienia faktury przez kontrahenta.

Wyrok WSA w Poznaniu z 19 marca 2015 r., sygn. akt I SA/Po 1150/14

Omówienie pochodzi z programu Vademecum Głównego Księgowego