W przedmiotowej sprawie prezydent, na podstawie ewidencji gruntów i budynków prowadzonej przez wydział finansowy miasta, ustalił podatek rolny właścicielowi ogródków działkowych. Właściciel podniósł jednak, że brak jest jakichkolwiek podstaw, aby uznać, go za podatnika podatku rolnego od wskazanych działek. Pomimo tego że, jak wskazał, formalnie jest właścicielem działek, to znajdują się one w posiadaniu Polskiego Związku Działkowców.

Właściciel wskazał, że mimo decyzji stwierdzającej nieważność przejęcia jego nieruchomości na rzecz Skarbu Państwa, działki, które powinny być objęte zwrotem, nie zostały mu wydane i nadal pozostają w użytkowaniu Polskiego Związku Działkowców, który wykorzystuje działki na własne cele.

Sprawa trafiła do WSA w Rzeszowie. Zdaniem sądu organy podatkowe słusznie uznały podatnika za właściciela działek. W zakresie statusu właściciela określonych gruntów zapisy w ewidencji gruntów i budynków wiążą organy podatkowe. Niemniej podatnikiem podatku rolnego może być także posiadacz samoistny, a jego obowiązek wyprzedza ponadto zobowiązanie właściciela. Jak wskazał sąd, ta kwestia została całkowicie pominięta przez organy podatkowe, które skwitowały ją odwołaniem się do danych wynikających z ewidencji gruntów i budynków oraz treści księgi wieczystej. Jednak w ewidencji dane co do posiadacza gruntów wykazuje się tylko, jeśli dotyczą one gruntów państwowych oraz samorządowych. W związku z czym osoba posiadacza samoistnego nie jest ujawniana odnośnie pozostałych kategorii gruntów, mówiąc ogólnie "prywatnych". Tym samym w tego rodzaju przypadkach nie wystarczy powołać się na dane w ewidencji, gdyż w tym zakresie po prostu ich brak. Dla ustalenia osoby posiadacza samoistnego należy więc przeprowadzić stosowne postępowanie wyjaśniające. A tego w tej sprawie zabrakło. Organy nie wyjaśniły kwestii samoistnego posiadania spornych działek. Posiadanie jest zaś stanem faktycznym, który może kształtować się niezależnie od rzeczywistych stosunków własnościowych. Może się więc okazać, iż chociaż zgodnie z danymi w ewidencji gruntów i budynków w przedmiocie ustalenia podatku rolnego znany jest właściciel przedmiotowych działek, to jednak grunty te pozostają we władaniu innego podmiotu, które ma znamiona posiadania samoistnego. Ten aspekt należało jednak zbadać z zachowaniem zasad postępowania podatkowego. Domniemanie zgodności danych w ewidencji z rzeczywistym stanem prawnym w żaden sposób organów z tego obowiązku nie zwalniało.

Wyrok WSA w Rzeszowie, I SA/Rz 1104/12