W przedmiotowej sprawie podatnik zawarł z właścicielami działki umowę jej użyczenia. Celem zawarcia tej umowy był zamiar budowy przez podatnika na użyczonej działce domu mieszkalnego, na co otrzymał zgodę właścicieli. Tego samego dnia została podpisana w formie aktu notarialnego umowa przedwstępna, w której właściciele zobowiązali się sprzedać podatnikowi niezabudowaną działkę. Na działce został wybudowany budynek mieszkalny, którego zakończenie budowy zostało zgłoszone 1 czerwca 2011 r. W październiku 2014 r., podczas składania u notariusza dokumentów w celu podpisania aktu notarialnego sprzedaży działki podatnik został poinformowany, że PCC w wysokości 2 proc. wartości, ma być pobrany nie od wartości niezabudowanej działki, ale od wartości tej działki wraz z wybudowanym na niej budynkiem mieszkalnym.

Zdaniem podatnika należny PCC powinien być pobrany przez notariusza od wartości niezabudowanej działki, czyli zgodnie ze stanem faktycznym na dzień podpisania umowy przedwstępnej.

Fiskus się nie zgodził z podatnikiem. Według organu zawarcie przedwstępnej umowy sprzedaży nie wywołuje żadnych skutków na gruncie ustawy o PCC (jest obojętne podatkowo). Oznacza to, że na moment powstania obowiązku podatkowego, a tym samym na wartość podstawy opodatkowania, nie mają wpływu umowy zobowiązujące do zawarcia w przyszłości określonej umowy objętej zakresem przedmiotowym ustawy o PCC.

Zatem z chwilą zawarcia przedwstępnej umowy sprzedaży działki niezabudowanej nie powstał obowiązek podatkowy w PCC. Zawarta bowiem została jedynie umowa zobowiązująca do zawarcia w przyszłości umowy sprzedaży tej działki, nie zaś w istocie sama umowa sprzedaży. Dopiero faktyczna umowa sprzedaży, na mocy której na rzecz podatnika zostanie/została przeniesiona własność ww. działki jest objęta regulacjami ustawy o PCC i z tytułu zawarcia tej umowy powstaje obowiązek podatkowy w podatku od czynności cywilnoprawnych.

Oznacza to, że w przedmiotowej sprawie – wbrew twierdzeniu podatnika – należny PCC w wysokości 2 proc. powinien być naliczony i pobrany przez notariusza od wartości rynkowej działki na dzień podpisania faktycznej umowy sprzedaży, czyli od wartości rynkowej działki zabudowanej, bo taka działka jest przedmiotem sprzedaży.

Interpretacja indywidualna Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach z 23 stycznia 2015 r., sygn. akt IBPBII/1/436-333/14/MZ

Omówienie pochodzi z programu Vademecum Głównego Księgowego