Podmiotami zobowiązanymi do uczestnictwa w tym systemie będą:

  • podmioty unijne wytwarzające i montujące produkty, czyli w praktyce oprócz producentów również podmioty dokonujące prostego montażu produktów zawierających przedmiotowe substancje (bez ich fizycznego wytwarzania);
  • importerzy z UE, przy czym przez importera będziemy rozumieć podmiot, który dokonuje ich fizycznego wprowadzenia na terytorium UE. Warto podkreślić, iż podlegać rejestracji mogą również podmioty, które są zarejestrowane w Polsce wyłącznie dla celów VAT bez fizycznej obecności. Wówczas jako producenci działający poza UE mogą dopełnić tego obowiązku przez wybranego przedstawiciela.
  • dystrybutorzy artykułów w UE i inni uczestnicy łańcucha dostaw wprowadzający je do obrotu. Tu należy podkreślić, że rejestracja produktu przez producenta/importera nie będzie zwalniać dalszego dystrybutora z jego indywidualnej rejestracji, co w założeniu ma pozwolić poznać po stronie UE kolejne losy sprzedawanej substancji/produktu aż do momentu jego dotarcia do konsumenta.

Wyłączeni z tego obowiązku będą podmioty, które dokonują sprzedaży detalicznej. Tu po prostu istnieje pewność, że substancja/produkt zawierający substancję trafi bezpośrednio do konsumenta. Celem wspomnianej regulacji jest wprowadzenie całkowitego monitoringu nad obrotem substancjami/produktami zawierające substancje wzbudzające szczególne duże obawy, co ma dać początek gospodarki obiegu zamkniętego i możliwość ponownego wykorzystania określonych produktów.

 

Trzy główne cele bazy danych SCIP

Nowa baza danych ma realizować trzy cele. Chodzi o:

  • Zmniejszenie wytwarzania odpadów zawierających substancje niebezpieczne poprzez pomoc w zastępowaniu niebezpiecznych substancji w artykułach wprowadzanych na rynek UE;
  • Udostępnianie informacji w celu dalszej poprawy operacji przetwarzania odpadów;
  • Umożliwienie władzom monitorowania stosowania substancji niebezpiecznych w wyrobach i inicjowanie odpowiednich działań na wszystkich etapach cyklu życia wyrobów, w tym na etapie odpadu.

Zobacz również: TSUE sprawdzi polskie zwolnienie z akcyzy dla producentów lekarstw >>

Lista substancji do zgłoszenia w rejestrze

Lista substancji objętych tymi regulacjami  jest długa i obejmuje m.in. ołów, ftalan diizoheksylu, piren. Warto zaznaczyć, że zgłoszenie do SCIP będzie dotyczyć nie tylko samych substancji, ale także produktów zawierających takie substancje (np. może to być podłokietnik fotelika samochodowego zawierający sól ołowiową w określonej wielkości lub też zwyczajna elektronika konsumencka, która zawiera ołów). Tym samym przed 5 stycznia 2021 r. należy dokonać głębokiej analizy produktów w celu wyselekcjonowania tych, które będą podlegać pod obowiązek rejestracyjny. Pracy jest sporo bo substancji objętych rejestrem jest ponad 200 i należy przeanalizować każdą z nich z osobna w celu określenia jej obecności w produktach. Przedmiotowy obowiązek nie dotyczy wyłącznie polskich importerów czy producentów, ale również wszystkich podmiotów funkcjonujących na terytorium UE. Tym samym jeśli ktoś prowadzi działalność na terenie innego państwa członkowskiego niż Polska wówczas również będzie zobowiązany do dokonania takiej rejestracji.

Warto podkreślić, iż brak dopełnienia tego obowiązku może skutkować nałożenie kar finansowych przez organy kontroli poszczególnych państwa europejskich, gdzie jest wprowadzana substancja czy produkt zawierający substancję niebezpieczną. Co więcej rejestr ma za zadanie również rozszerzenie informacji o produktach wśród konsumentów, którzy będą mogli sprawdzić co zawiera w praktyce dany produkt.

Krzysztof Wiński, starszy menadżer w PwC