- Szacunki luki VAT dla lat 2022-2023, pomimo uwzględnienia wpływu istotnych zmian systemowych (m.in. tarcze antyinflacyjne, rekompensaty energetyczne) wskazują na znaczący wzrost luki względem poprzedzających ich lat. W 2023 roku luka VAT wynosiła 13,5 proc. Obecne szacunki wskazują na zmniejszenie się luki VAT w Polsce w 2024 r. do 6,9 proc. - poinformowało Ministerstwo Finansów.
Luka VAT jest to różnica pomiędzy potencjalnymi dochodami z VAT na podstawie konsumpcji dóbr i usług z rachunków narodowych oraz faktycznymi wykonanymi dochodami z podatku VAT w ujęciu memoriałowym, tj. według ESA (Europejskiego Systemu Rachunków Narodowych i Regionalnych). W warunkach polskich podejście to zapewnia również oczyszczenie danych z zaburzeń powstałych na przełomie lat, ponieważ dochody z VAT ze stycznia w praktyce przypisane są na poczet poprzedniego roku.
Szacunki luki VAT są sporządzane metodą odgórną (top – down) przy wykorzystaniu szczegółowych danych statystycznych GUS nt. bazy podatkowej. Głównymi elementami ekonomicznej bazy VAT są: konsumpcja prywatna, inwestycje oraz zużycie pośrednie sektora instytucji rządowych i samorządowych oraz inwestycje oraz zużycie pośrednie pozostałych sektorów niemających prawa do odliczeń (np. instytucje niekomercyjne). Dodatkowo, pod uwagę brane są informacje na temat ograniczenia prawa do odliczeń. Szczegółowe dane pozwalają oszacować teoretyczne wpływy z VAT i porównać je z rzeczywiście zrealizowanymi wpływami do budżetu państwa.
Aby oszacować lukę VAT, w ostatnich latach stosuje się więc metody ekstrapolacji oraz założenia eksperckie. Według najnowszych danych luka VAT w 2024 r. wyniosła ok. 6,9 proc. teoretycznych wpływów, tj. ok. 21,5 mld zł.
Czytaj również: VAT od działki sprzedanej przez małżonków - wyrok TSUE
