Jak powinien postąpić pracodawca, jeżeli w danym miesiącu podstawę wymiaru składek ZUS pracownika stanowi tylko wartość pieniężna pakietu medycznego?

Pytanie pochodzi z publikacji Vademecum Głównego KsięgowegoSpółka opłaca za pracowników pakiety medyczne. Wartość pakietów stanowi dla pracownika przychód do opodatkowania i do naliczenia składek na ubezpieczenie społeczne i zdrowotne. W sytuacji, kiedy pracownik przebywa przez cały miesiąc na zasiłku chorobowym płatnym przez ZUS, ma on naliczone składki na ubezpieczenie społeczne i zdrowotne od pakietu medycznego.W jaki sposób powinna być opłacona część składek, która jest po stronie ubezpieczonego, jeśli pracownik nie otrzymuje wynagrodzenia?

Odpowiedź:
W sytuacji, gdy w danym miesiącu podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne i ubezpieczenie zdrowotne pracownika stanowi wartość pieniężna pakietu medycznego, a jednocześnie w tym miesiącu pracownik nie osiąga innych przychodów ze stosunku pracy, pracodawca powinien sfinansować składki także w części, w której są one zasadniczo finansowane przez pracownika.
Uzasadnienie:
Składki na ubezpieczenie emerytalne pracownika finansują z własnych środków, w równych częściach, pracownik i pracodawca – art. 16 ust. 1 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2013 r. poz. 1442 z późn. zm.) – dalej u.s.u.s. Składki na ubezpieczenia rentowe pracownika finansują z własnych środków, w wysokości 1,5% podstawy wymiaru pracownik i w wysokości 6,5% podstawy wymiaru pracodawca (art. 16 ust. 1b u.s.u.s.). Składki na ubezpieczenie chorobowe pracownika finansuje w całości, z własnych środków, pracownik (art. 16 ust. 2 u.s.u.s.). Składki na ubezpieczenie wypadkowe pracownika finansuje w całości, z własnych środków, pracodawca (art. 16 ust. 3 u.s.u.s.). Obowiązek obliczenia, rozliczenia i opłacenia całości składek na ubezpieczenia społeczne pracownika spoczywa na pracodawcy (art. 17 ust. 1 u.s.u.s.). Odnosi się to zarówno do składek finansowanych ze środków pracodawcy, jak i składek finansowanych ze środków pracownika. Składka na ubezpieczenie zdrowotne pracownika jest finansowana tylko i wyłącznie z jego środków – art. 84 ust. 1 ustawy z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2008 r. Nr 164, poz. 1027 z późn. zm.) – dalej u.ś.o.z. Obowiązek rozliczenia i opłacenia składek na ubezpieczenie zdrowotne pracownika spoczywa jednak na pracodawcy (art. 85 ust. 1 u.ś.o.z.).
Przepisy u.s.u.s. oraz u.ś.o.z. nie określają wprost, w jaki sposób powinny być opłacone składki na ubezpieczenia społeczne i ubezpieczenie zdrowotne w części, w jakiej podlegają one sfinansowaniu ze środków pracownika w sytuacji, gdy w danym miesiącu podstawę ich wymiaru stanowi tylko wartość pieniężna nieodpłatnego świadczenia, a jednocześnie w tym miesiącu nie osiąga on innych przychodów. Fakt, iż na pracodawcy jako płatniku składek spoczywa obowiązek obliczenia, rozliczenia i opłacenia całości składek przemawia za poglądem, że w takim przypadku to pracodawca powinien sfinansować również składki, które zasadniczo finansowane są ze środków pracownika. Z orzecznictwa sądowego wynika jednocześnie, że pracodawca może żądać od pracownika zwrotu składek, które opłacił za niego (uchwała SN z dnia 5 grudnia 2013 r., III PZP 6/13, OSNP 2014, nr 11, poz.154).
Magdalena Kostrzewa, autorka współpracuje z publikacją Vademecum Głównego Księgowego
Odpowiedzi udzielono 2 lutego 2015 r.