Odpowiedź:

Nie, w przedstawionej sytuacji nie ma możliwości, aby firma X zmniejszyła swoje przychody. Firma X może zneutralizować podatkowo brak zapłaty tylko – o ile spełni określone przepisami warunki – zaliczając do kosztów uzyskania przychodów wartość wierzytelności nieściągalnej lub odpis aktualizujący wartość należności.

Uzasadnienie:

Jak wynika z art. 12 ust. 3 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (tekst jedn.: Dz. U. z 2014 r. poz. 851 z późn. zm.) – dalej u.p.d.o.p., za przychody związane z działalnością gospodarczą i z działami specjalnymi produkcji rolnej, osiągnięte w roku podatkowym, uważa się także należne przychody, choćby nie zostały jeszcze faktycznie otrzymane (po wyłączeniu wartości zwróconych towarów, udzielonych bonifikat i skont). Jak z kolei stanowi art. 12 ust. 3a u.p.d.o.p., za datę powstania przychodu, o którym mowa w art. 12 ust. 3 u.p.d.o.p., uważa się – z nieistotnym w omawianej sytuacji zastrzeżeniem przepisów art. 12 ust. 3c-3g u.p.d.o.p. – dzień wydania rzeczy, zbycia prawa majątkowego lub wykonania usługi, albo częściowego wykonania usługi, nie później niż dzień wystawienia faktury albo uregulowania należności.

Takie brzmienie przepisów powoduje, że przychody z tytułu świadczenia usług (np. usług budowlanych) powstają, nawet jeżeli podatnicy nie otrzymają zapłaty za te usługi. Nie ma jednocześnie na gruncie u.p.d.o.p. odpowiedników przepisów o tzw. uldze na złe długi, które istnieją na gruncie VAT.

A zatem w przedstawionej sytuacji nie ma możliwości, aby firma X zmniejszyła swoje przychody. Podatkowo zneutralizować fakt braku zapłaty firma X może tylko – o ile spełni określone przepisami warunki – zaliczając do kosztów uzyskania przychodów wartość wierzytelności nieściągalnej (na podstawie art. 16 ust. 1 pkt 25 lit. a u.p.d.o.p.) lub odpis aktualizujący wartość należności (zob. art. 16 ust. 1 pkt 26a u.p.d.o.p.).

Tomasz Krywan, autor współpracuje z publikacją Vademecum Głównego Księgowego

Odpowiedzi udzielono 17.07.2015 r.