Spółka otrzymała w miesiącu styczniu 2008 roku duplikat faktury za monitoring, dotyczącą miesiąca listopada 2007 roku. Księgi nie były jeszcze zamknięte.
Do kosztów którego roku podatkowego należy zaliczyć tę fakturę? Co w przypadku, gdy spółka otrzymała duplikat w miesiącu sierpniu 2008 roku, czyli po zamknięciu ksiąg?
Podatkowa kwalifikacja kosztów zależy od charakteru związku tego wydatku z przychodami spółki. Natomiast bilansowo należy ująć ten wydatek w kosztach roku 2007.
Nie jest to wprost napisane w zapytaniu, lecz zakładam, że rok podatkowy spółki jest zgodny z rokiem kalendarzowym.

Kwestia kwalifikacji kosztów do odpowiedniego roku podatkowego została unormowana w ustępach art. 15 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (tekst jedn.: Dz. U. z 2000 r. Nr 54, poz. 654 z późn. zm.) - dalej u.p.d.o.p. Jednakże stwierdzenie, który ustęp tego artykułu będzie miał zastosowanie w tej sytuacji zależy od charakteru związku wydatków na monitoring z przychodami spółki - czy jest on pośredni czy bezpośredni. Niestety, tej informacji brakuje w zapytaniu. W związku z tym rozważmy dwie sytuacje:
1) wydatek na monitoring jest bezpośrednio związany z przychodami spółki,
2) wydatek na monitoring jest pośrednio związany z przychodami spółki.

Ad. 1
W myśl art. 15 ust. 4 u.p.d.o.p. koszty uzyskania przychodów bezpośrednio związane z przychodami, poniesione w latach poprzedzających rok podatkowy oraz w roku podatkowym, są potrącalne w tym roku podatkowym, w którym osiągnięte zostały odpowiadające im przychody, z zastrzeżeniem ust. 4b i 4c. I właśnie te zastrzeżenia mają istotne znaczenie dla opisanej sytuacji.
Zgodnie z ust. 4b koszty uzyskania przychodów bezpośrednio związane z przychodami, odnoszące się do przychodów danego roku podatkowego, a poniesione po zakończeniu tego roku podatkowego do dnia:
1) sporządzenia sprawozdania finansowego, zgodnie z odrębnymi przepisami, nie później jednak niż do upływu terminu określonego do złożenia zeznania, jeżeli podatnicy są obowiązani do sporządzania takiego sprawozdania, albo
2) złożenia zeznania, nie później jednak niż do upływu terminu określonego do złożenia tego zeznania, jeżeli podatnicy, zgodnie z odrębnymi przepisami, nie są obowiązani do sporządzania sprawozdania finansowego
- są potrącalne w roku podatkowym, w którym osiągnięte zostały odpowiadające im przychody.
Natomiast zgodnie z ust. 4c tego artykułu, jeśli koszty uzyskania przychodów bezpośrednio związane z przychodami, odnoszące się do przychodów danego roku podatkowego zostały poniesione po upływie terminu określonego do złożenia zeznania, są one potrącalne w roku podatkowym następującym po roku, za który sporządzane jest sprawozdanie finansowe lub składane zeznanie.
W związku z powyższym w przypadku otrzymania duplikatu w styczniu 2008 r., należy ująć koszt w roku 2007. Natomiast w przypadku otrzymania duplikatu w sierpniu 2008 r. - w roku 2008.

Ad. 2
W myśl ust. 4d u.p.d.o.p. koszty uzyskania przychodów, inne niż koszty bezpośrednio związane z przychodami, są potrącalne w dacie ich poniesienia. Jeżeli koszty te dotyczą okresu przekraczającego rok podatkowy, a nie jest możliwe określenie, jaka ich część dotyczy danego roku podatkowego, w takim przypadku stanowią koszty uzyskania przychodów proporcjonalnie do długości okresu, którego dotyczą. W związku z tym w przypadku, gdy wydatek na monitoring jest kosztem pośrednim, należy ująć go w kosztach roku 2008 niezależnie od miesiąca otrzymania duplikatu.
Należy jednak pamiętać, że takie ujęcie jest prawidłowe jedynie z podatkowego punktu widzenia. Dla celów bilansowych na koszty podatkowe pośrednio związane z przychodami należy utworzyć rezerwę w roku, którego dotyczą.