Podatnik zawarł w 2010 r. umowę leasingu operacyjnego, na 36 rat. Dotyczyło samochodu osobowego, mającego homologację na samochód ciężarowy.
Czy są spełnione warunki leasingu operacyjnego w temacie trwania umowy (wartość umowy spełnia warunki zaliczenia do leasingu operacyjnego)?
Do celów podatku dochodowego samochód jest samochodem osobowym, do celów VAT spełnia warunki na samochód ciężarowym (kratka, ładowność 520 kg).
Czy warunek czasu trwania umowy odnosi się do samochodu kwalifikowanego do celów podatku dochodowego, czy VAT?

Czas trwania umowy ma znaczenie przede wszystkim w kontekście podatku dochodowego. Warunek ten musi być jednak spełniony zarówno w przypadku samochodów osobowych, jak i ciężarowych.
Zgodnie z przepisami ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2010 r. Nr 51, poz. 307) - dalej u.p.d.o.f., że opłaty ustalone w umowie leasingu, ponoszone przez korzystającego w podstawowym okresie umowy z tytułu używania środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych, stanowią przychód finansującego i odpowiednio koszt uzyskania przychodów korzystającego, jeżeli umowa ta spełnia następujące warunki:
1) została zawarta na czas oznaczony, stanowiący co najmniej 40% normatywnego okresu amortyzacji, jeżeli jej przedmiotem są podlegające odpisom amortyzacyjnym rzeczy ruchome lub wartości niematerialne i prawne, albo została zawarta na okres co najmniej 10 lat, jeżeli jej przedmiotem są podlegające odpisom amortyzacyjnym nieruchomości, oraz
2) suma ustalonych w niej opłat, pomniejszona o należny podatek od towarów i usług, odpowiada co najmniej wartości początkowej środków trwałych lub wartości niematerialnych i prawnych.
Warunek odnoszący się do czasu trwania umowy odnosi się zatem generalnie do umów leasingu – wszystkich – niezależnie od tego, co jest ich przedmiotem. Umowa leasingu zarówno samochodu osobowego (w rozumieniu przepisów u.p.d.o.f.), jak i samochodu ciężarowego (w rozumieniu u.p.d.o.f.) musi trwać przez co najmniej 40% normatywnego okresu amortyzacji.
Zgodnie z przepisem art. 23a pkt 4 u.p.d.o.f., normatywny okres amortyzacji to - w odniesieniu do:
a) środków trwałych - okres, w którym odpisy amortyzacyjne, wynikające z zastosowania stawek amortyzacyjnych określonych w Wykazie stawek amortyzacyjnych, zrównują się z wartością początkową środków trwałych,
b) wartości niematerialnych i prawnych - okres ustalony w art. 22m u.p.d.o.f.
Dla samochodów osobowych okres amortyzacji wynosi 5 lat. Podobnie dla samochodów ciężarowych. Roczna stawka amortyzacji dla obu tych rodzajów samochodów, określona w wykazie stawek amortyzacyjnych, wynosi bowiem 20%.
W związku z tym umowa leasingu – zarówno w odniesieniu do samochodów osobowych, jak i samochodów ciężarowych (w rozumieniu przepisów u.p.d.o.f.) – powinna trwać co najmniej 2 lata (gdyż 40% z 5 lat to właśnie 2 lata).
Dla celów przepisów ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535 z późn. zm.) czas trwania umowy, w przypadku umowy leasingu operacyjnego, nie ma znaczenia. Niezależnie bowiem od tego, czy umowa będzie spełniać warunki leasingu, czy też nie (odnoszące się do trwania umowy), prawo do odliczenia będzie kształtować się tak samo. Umowa ewentualnie zostanie uznana za umowę najmu (bądź dzierżawy), a jej skutki (w zakresie prawa do odliczenia) będą takie same. Aspekty te (czas trwania umowy) mogą mieć ewentualnie znaczenie w przypadku umowy leasingu finansowego (gdzie od czasu trwania umowy może być uzależnione to, czy wydanie towaru na podstawie tej umowy zostanie uznane za dostawę towaru, czy też nie).