Odpowiedź:
Z przepisów wynika, że można brać pod uwagę każdą umowę z osobna, nawet jeśli zostały one zawarte jednego dnia i dotyczą dostaw tych samych rodzajów towarów. Oczywiście istnieje ryzyko, że zostanie uznane, iż w realiach niniejszej sprawy w istocie mamy do czynienia z jedną umową, tylko że formalnie „rozbitą” na kilka czynności.
Uzasadnienie:
Z przepisów ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej (tekst jedn.: Dz. U. z 2013 r. poz. 672 z późn. zm.) – dalej u.s.d.g., wynika, że dokonywanie lub przyjmowanie płatności związanych z wykonywaną działalnością gospodarczą następuje za pośrednictwem rachunku bankowego przedsiębiorcy w każdym przypadku, gdy:
1) stroną transakcji, z której wynika płatność, jest inny przedsiębiorca oraz
2) jednorazowa wartość transakcji, bez względu na liczbę wynikających z niej płatności, przekracza równowartość 15.000 euro przeliczonych na złote według średniego kursu walut obcych ogłaszanego przez Narodowy Bank Polski ostatniego dnia miesiąca poprzedzającego miesiąc, w którym dokonano transakcji.
Z powyższych regulacji wynika, że obowiązek dokonywania transakcji poprzez rachunek bankowy powstaje, jeśli „jednorazowa wartość transakcji” przekracza określony limit. Przepisy nie definiują tego pojęcia.
Uważa się, że można odnieść się w tym przypadku do definicji zawartych w ustawie z dnia 8 marca 2013 r. o terminach zapłaty w transakcjach handlowych (Dz. U z 2013 r. poz. 403).
Jak wynika z art. 4 pkt 1 tej ustawy pod pojęciem transakcji handlowych należy rozumieć umowę, której przedmiotem jest odpłatna dostawa towaru lub odpłatne świadczenie usługi, jeżeli strony, zawierają ją w związku z wykonywaną działalnością.
W każdym razie przepisy tej ustawy nazywają transakcją „umowę”. To mogłoby sugerować, że można brać pod uwagę każdą umowę z osobna, nawet jeśli zostały one zawarte jednego dnia i dotyczą dostaw tych samych rodzajów towarów.
Oczywiście istnieje tutaj ryzyko, że zostanie uznane, że w realiach niniejszej sprawy w istocie mamy do czynienia z jedną umową, tylko że formalnie „rozbitą” na kilka czynności. W tym kontekście powstaje bowiem wątpliwość po co zawierano cztery umowy sprzedaży, jeśli przedmiot transakcji był jeden, zaś umowy te zawierano tego samego dnia.
Proszę także mieć na uwadze, że przy handlu określonymi towarami (w tym m.in. złomem) posługiwanie się gotówką jest traktowane przez sądy administracyjne i organy podatkowe jako okoliczność obciążającą (poddająca w wątpliwość wiarygodność dokonanych transakcji).
Adam Bartosiewicz, autor współpracuje z publikacją Vademecum Doradcy Podatkowego
Odpowiedzi udzielono 7 listopada 2014 r.