Spółka ponosi wydatki na ubezpieczenia samochodów, działalności oraz pozostałe ubezpieczenia majątkowe oraz na prenumeraty literatury fachowej. Wydatki są w momencie poniesienia księgowane w całości w koszty, bez podziału na miesiące czy lata obrotowe. Taki sposób ujmowania kosztów funkcjonuje od lat.
Czy urząd skarbowy może zakwestionować brak podziału kosztów na lata których dotyczą?
Czy zachowywanie ciągłości będzie wystarczającym argumentem przemawiającym na korzyść firmy?

Jeżeli ponoszone przez spółkę wydatki dotyczą dwóch lub więcej lat podatkowych, podlegają one zaliczeniu do kosztów uzyskania przychodów proporcjonalnie do długości okresu, jakiego dotyczą.
Organy podatkowe mogą zakwestionować brak podziału kosztów na lata, których dotyczą. Przy czym bez znaczenia pozostaje fakt, iż Spółka stale stosuje taki sposób rozliczania kosztów.
Firma kierując się jednak zasadą istotności, dla celów bilansowych traktuje wydatki związane z prenumeratą czasopism jako nieistotne dla jej działalności, to może je zaliczyć do kosztów uzyskania przychodów dla celów podatkowych w miesiącu rozpoczynającym okres prenumeraty w pełnej wysokości."
Z treści zapytania wynika, iż spółka ponosi wydatki na ubezpieczenia (samochodów, działalności i inne majątkowe) oraz na zakup literatury fachowej.
Są to niewątpliwie koszty pośrednie, do których będą miały zastosowanie przepisy art. 15 ust. 4d u.p.d.o.p.
Zgodnie z art. 15 ust. 4d ustawy a dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (tekst jedn.: Dz. U. z 2000 r. Nr 54, poz. 654 z późn. zm.) - dalej u.p.d.o.p. koszty uzyskania przychodów, inne niż koszty bezpośrednio związane z przychodami, są potrącalne w dacie ich poniesienia. Jeżeli koszty te dotyczą okresu przekraczającego rok podatkowy, a nie jest możliwe określenie, jaka ich część dotyczy danego roku podatkowego, w takim przypadku stanowią koszty uzyskania przychodów proporcjonalnie do długości okresu, którego dotyczą.
Przy czym w myśl art. 15 ust. 4e za dzień poniesienia kosztu uzyskania przychodów uważa się dzień, na który ujęto koszt w księgach rachunkowych (zaksięgowano) na podstawie otrzymanej faktury (rachunku), albo dzień, na który ujęto koszt na podstawie innego dowodu w przypadku braku faktury (rachunku), z wyjątkiem sytuacji gdy dotyczyłoby to ujętych jako koszty rezerw albo biernych rozliczeń międzyokresowych kosztów.
Jak wynika z treści powyższych przepisów, w sytuacji, gdy ponoszone koszty dotyczą okresu przekraczającego rok podatkowy podlegają one potrąceniu proporcjonalnie do długości okresu, którego dotyczą.

Istnieje jednak pewna szczególna sytuacja.
Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie w interpretacji z dnia 19 kwietnia 2010 r., IPPB5/423-78/10-4/JC zajął stanowisko w podobnym stanie faktycznym uwzględniając ponadto fakt, iż zgodnie z przyjętą polityką rachunkowości wydatki związane z prenumeratą poniesione jednorazowo na określony tytuł, których cena nabycia nie przekracza 3500 zł, są ujmowane, jako nie istotne, jednorazowo w kosztach - w momencie poniesienia obciążają wynik danego miesiąca a tym samym nie podlegają rozliczeniu w czasie.
Organ podatkowy w takich okolicznościach uznał za prawidłowe stanowisko podatnika, który wskazał, iż jeżeli w księgach rachunkowych koszty prenumeraty są zgodnie z polityką rachunkowości zaliczane jednorazowo w koszty działalności tego okresu, w którym zostały poniesione jako nieistotne, to zgodnie z art. 15 ust. 4e u.p.d.o.p. koszty te będą stanowiły koszty uzyskania przychodu także pod datą ujęcia ich w księdze rachunkowej. Oznacza to powiązanie ujęcia w kosztach podatkowych wydatku z momentem jego zaksięgowania w księgach rachunkowych. W myśl art. 15 ust. 4d i 4e updop koszty pośrednie podlegają zaliczeniu do kosztów uzyskania przychodów w dacie ich poniesienia, a za dzień poniesienia kosztu uznaje się dzień, na który koszt ujęto w księgach rachunkowych. Jeżeli więc dla celów rachunkowych niniejsze wydatki są traktowane przez Spółkę za nieistotne i są ujmowane jednorazowo w kosztach to tak samo powinny być ujmowane w kosztach podatkowych. Zgodnie z interpretacją Izby Skarbowej w Poznaniu z dnia 7 stycznia 2008 r., ILPB3/423-148/07-2/MC rozliczanie takich kosztów (prenumeraty) w czasie jest uzasadnione wówczas, gdy stanowią one kwotę istotną dla podatnika. Nie ma uzasadnienia do rozliczania międzyokresowego wartości, które w skali działalności firmy są nieznaczne tzn. nie wpływają na rzetelne i jasne przedstawienie sytuacji majątkowej i finansowej oraz wyniku finansowego jednostki. W takim przypadku powinny być jednorazowo zaliczane w koszty. Przepisy nie przesądzają jednak o wysokości kwoty wydatku, decydującej o formie rozliczenia. W zależności zatem od skali prowadzonej działalności oraz wysokości ponoszonej opłaty podatnik musi zdecydować, czy jest to wartość istotna, która powinna być rozliczona w czasie, to znaczy w poszczególnych miesiącach, czy też jest to dla niego kwota nieistotna, którą można jednorazowo zaliczyć do kosztów podatkowych w dacie poniesienia. Jeśli zatem firma kierując się powyższą zasadą istotności, dla celów bilansowych traktuje wydatki związane z prenumeratą czasopism jako nieistotne dla jej działalności, to może je zaliczyć do kosztów uzyskania przychodów dla celów podatkowych w miesiącu rozpoczynającym okres prenumeraty w pełnej wysokości."

Przykład

Podatnik zamawia prenumeratę w 2007 r. ale np. na okres od listopada 2007 r. do października 2008 r.
W tej sytuacji należy podzielić wydatek na prenumeratę na dwie nierówne części, proporcjonalnie do każdego roku podatkowego. W 2007 r. należy w kosztach podatkowych ująć 2/12 wydatku (w dacie księgowania), a w 2008 r. 10/12 wydatku.
Identycznie będzie wyglądało rozliczenie wydatków dotyczących ubezpieczeń.
Na temat kosztów ubezpieczenia dotyczących dwóch lat podatkowych wypowiedział się np. Naczelnik Drugiego Mazowieckiego Urzędu Skarbowego w Warszawie w interpretacji z 27 lutego 2007 r., 1472/ROP1/423-398/06/RM, w której czytamy "W stanie prawnym obecnie obowiązującym, w przeciwieństwie do (...) obowiązującego do dnia 31 grudnia 2006 r., nie ma już możliwości zaliczania do kosztów uzyskania przychodów w dacie poniesienia kosztów pośrednich, które dotyczą okresu przekraczającego rok podatkowy. Konieczne jest bowiem określenie, w jakim zakresie wydatki te dotyczą danego roku podatkowego, a jeżeli nie jest to możliwe, zalicza się je do kosztów uzyskania przychodów proporcjonalnie do długości okresu, którego dotyczą. Zatem w sytuacji gdy podatnik przykładowo nabywa polisę ubezpieczeniową (...) na okres ubezpieczeniowy dotyczący dwóch lat podatkowych, np. od października 2007 r. do września 2008 r., nie może w stanie prawnym obowiązującym od dnia 1 stycznia 2007 r. zaliczyć takiego wydatku do kosztów uzyskania przychodów w całości w dacie poniesienia, ale musi ustalić, jaka jego część odnosi się do 2007 r., a jaka do 2008 r. - a więc w praktyce do rozliczenia kosztów według wskazanych proporcji".
Biorąc powyższe pod uwagę, jeżeli ponoszone przez spółkę wydatki dotyczą dwóch lub więcej lat podatkowych, podlegają one zaliczeniu do kosztów uzyskania przychodów proporcjonalnie do długości okresu, jakiego dotyczą. Oznacza to, iż organy podatkowe mogą zakwestionować brak podziału kosztów na lata, których dotyczą. Przy czym bez znaczenia pozostaje fakt, iż spółka stale stosuje taki sposób rozliczania kosztów.