Czy Urząd Celny może sprawdzić u zbywców samochodów w innych państwach Unii Europejskiej to, czy deklarowana przez podatnika cena nabycia (potwierdzona fakturą czy też umową kupna-sprzedaży) jest ceną rzeczywistą czy też fikcyjną, czy w obrocie prawnym nie funkcjonuje np. kilka faktur czy umów kupna-sprzedaż?
Czy Urząd Celny może tego rodzaju czynności sprawdzające przeprowadzić w ramach międzynarodowej współpracy administracyjnej w sprawach podatkowych, a w szczególności w oparciu o przepisy rozporządzenia Rady (WE) nr 2073/2004 z dnia 16 listopada 2004 r. w sprawie współpracy administracyjnej w dziedzinie podatków akcyzowych (Dz. Urz. WE. L 359 z 16.11.2004, s.1) lub Konwencji o wzajemnej pomocy administracyjnej w sprawach podatkowych, sporządzonej w Strasburgu dnia 25 stycznia 1988 r. (Dz: Urz. WE L 141 z 25.01.1988, poz. 913 i 914)?

Organ podatkowy nie musi ustalać rzeczywistej ceny (kwoty zafakturowanej), lecz w każdym przypadku, gdy deklarowana cena (wartość) budzi jego podejrzenia, może posłużyć się trybem korygowania podstawy opodatkowania w oparciu o wartość rynkową samochodu. Analiza faktycznych faktur sprzedaży nie będzie mu do niczego potrzebna.

Jeśli chodzi o weryfikację ceny nabycia samochodu (przyjętej jako podstawa opodatkowania akcyzą), to organ ma do dyspozycji szybszą procedurę.
Otóż zgodnie z przepisami ustawy z dnia 6 grudnia 2008 r. o podatku akcyzowym (Dz. U. z 2009 r. Nr 3, poz. 11 z późn. zm.) - dalej u.p.a., jeśli wysokość podstawy opodatkowania w przypadku wewnątrzwspólnotowego nabycia oraz importu samochodów osobowych, bez uzasadnionej przyczyny znacznie odbiega od średniej wartości rynkowej tego samochodu osobowego, organ podatkowy lub organ kontroli skarbowej wzywa podatnika do zmiany wysokości podstawy opodatkowania lub wskazania przyczyn uzasadniających podanie jej wysokości w kwocie znacznie odbiegającej od średniej wartości rynkowej samochodu osobowego. W razie nieudzielenia odpowiedzi, niedokonania zmiany wysokości podstawy opodatkowania lub niewskazania przyczyn, które uzasadniają podanie jej wysokości znacznie odbiegającej od średniej wartości rynkowej samochodu osobowego, organ podatkowy lub organ kontroli skarbowej określi wysokość podstawy opodatkowania. Jeżeli wysokość podstawy opodatkowania ustalona z uwzględnieniem opinii biegłego odbiega co najmniej o 33% od zadeklarowanej podstawy opodatkowania, koszty opinii biegłego lub biegłych ponosi podatnik. Średnią wartością rynkową samochodu osobowego jest wartość ustalana na podstawie notowanej na rynku krajowym, w dniu powstania obowiązku podatkowego, średniej ceny zarejestrowanego na terytorium kraju samochodu osobowego tej samej marki, tego samego modelu, rocznika oraz - jeżeli jest to możliwe do ustalenia - z tym samym wyposażeniem i o przybliżonym stanie technicznym, co nabyty na terytorium kraju lub nabyty wewnątrzwspólnotowo samochód osobowy.
Nie do końca natomiast rozumiem po co, czy też do jakich celów urząd celny (jako organ podatkowy) miałby sprawdzać, czy w obrocie funkcjonuje kilka umów sprzedaży, bądź kilka faktur.
Naczelnik urzędu celnego jest organem właściwym do spraw podatku akcyzowego oraz podatku od towarów i usług od importu towarów.
Na gruncie akcyzy – zarówno wewnątrzwspólnotowe nabycie, jak i import samochodów osobowych to czynności faktyczne. Zgodnie z definicjami zawartymi w przepisach u.p.a. jest to odpowiednio:
- przywóz samochodów osobowych z terytorium państwa trzeciego na terytorium kraju,
- przemieszczenie samochodów osobowych z terytorium państwa członkowskiego na terytorium kraju.
Nie ma więc znaczenia – dla opodatkowania akcyzą wewnątrzwspólnotowego nabycia, bądź importu samochodów – to, czy wystawiono jedną fakturę, czy kilka faktur oraz to, czy jest jedna umowa sprzedaży, czy kilka.
Tak, czy inaczej opodatkowaniu akcyzą podlega sam przywóz (przemieszczenie) samochodów do Polski (niezależnie od tego, jaka czynność prawna temu towarzyszyła), zaś organ podatkowy (naczelnik urzędu celnego) weryfikować może podstawę opodatkowania w oparciu o ustaloną przez biegłego wartość rynkową, a nie rzeczywistą wartość transakcyjną.