Spółka kupuje towar (gaz propan - butan) w Rosji i Kazachstanie na warunkach DAF granica Polska (np. Jagodin-Dorohusk). Spółka ma podpisane, poza granicami naszego kraju, kontrakty handlowe na sprzedaż tego towaru kontrahentom Polskim i zagranicznym na warunkach DAF w wersji INCOTERMS 2000. Spółka jest czynnym podatnikiem VAT.
Transakcja sprzedaży towaru na warunkach DAF jest transakcją sprzedaży niepodlegającą VAT.
Czy podlega opodatkowaniu PCC po zmianie przepisów dokonanej w kwietniu 2010 r.?

Nie ma powodów do wyłączania omawianej czynności z zakresu PCC z uwagi na kwestie związane z VAT. Zmiana przepisów jaka miała miejsce pod koniec kwietnia 2010 r. nie wprowadziła w tym zakresie żadnych zmian.
Zgodnie z art. 2 pkt 4 ustawy z dnia 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych (tekst jedn.: Dz. U. z 2007 r. Nr 68, poz. 450 z późn. zm.) - dalej u.p.c.c., nie podlegają podatkowi od czynności cywilnoprawnych czynności cywilnoprawne, inne niż umowa spółki i jej zmiany, jeżeli przynajmniej jedna ze stron z tytułu dokonania tej czynności jest opodatkowana podatkiem od towarów i usług, bądź zwolniona od podatku od towarów i usług (poza określonymi wyjątkami, które wszakże nie mają znaczenia w niniejszej sprawie).
Przy czym należy mieć na uwadze, że zgodnie z art. 1a pkt 7 u.p.c.c. podatek od towarów i usług to zarówno polski VAT, jak i VAT w innym państwie członkowskim.
Istotne znaczenie ma zatem określenie, czy dana czynność podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, czy też nie (względnie, czy podlega VAT w innym państwie członkowskim). W przypadku bowiem uznania, że mieści się ona w ogóle poza zakresem podatku od towarów i usług – nie ma powodu do wyłączenia jej z zakresu podatku od czynności cywilnoprawnych.
Zakładam w tym przypadku (chyba słusznie – mając na uwadze jaki gaz jest przedmiotem transakcji), że nabycie gazu i jego późniejsza dostawa następuje poza systemem gazowym w rozumieniu przepisów art. 2 pkt 27a i art. 22 ust. 1 pkt 5 i 6 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535, z późn. zm.) - dalej u.p.t.u. Przyjmuję zatem, że miejsce dostawy dla nabytego gazu ustalane jest na zasadach ogólnych.
Podatek od towarów i usług) jest podatkiem o charakterze terytorialnym, co oznacza, że określone czynności podlegają opodatkowaniu w danym państwie, tylko w razie świadczenia ich na terytorium tego państwa. Powyższą zasadę wyraża art. 5 ust. 1 pkt 1 u.p.t.u. Zgodnie z nim podatkowi od towarów i usług podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.
Pojęcie "miejsce świadczenia" jest pojęciem ustawowym. Miejsce świadczenia to określone w przepisach miejsce opodatkowania danej czynności. Miejsce świadczenia dla dostaw towarów określone jest w przepisach art. 22 u.p.t.u. Zgodnie z przepisem art. 22 ust. 1 pkt 1 i 3 u.p.t.u. miejscem dostawy towarów jest w przypadku:
1) towarów wysyłanych lub transportowanych przez dokonującego ich dostawy, ich nabywcę lub przez osobę trzecią - miejsce, w którym towary znajdują się w momencie rozpoczęcia wysyłki lub transportu do nabywcy;
3) towarów niewysyłanych ani nietransportowanych - miejsce, w którym towary znajdują się w momencie dostawy;
Towar jest przez Was sprzedawany na warunkach DAF Dorohusk. Ponosicie jako sprzedawca m.in. ewentualne koszty przewozu towaru do uzgodnionego miejsca na granicy oraz wszystkie pozostałe koszty, jakie wiążą się z dostarczeniem towaru do oznaczonego miejsca na granicy oraz (jeśli to konieczne lub nakazuje zwyczaj) koszty rozładunku. Natomiast kupujący ponosi m.in. koszty zakupu towaru; koszty cła, podatków, i innych oficjalnych opłat występujących w imporcie.
Kupiliście towar na warunkach DAF Dorohusk i sprzedajecie go na tych samych warunkach. Nie transportujecie towarów. Miejscem świadczenia w Waszej dostawie będzie zatem miejsce, gdzie towary znajdowały się w chwili ich dostawy. Wtedy towary znajdowały się na granicy, lecz po stronie białoruskiej. Miejscem dostawy jest zatem Białoruś. Tam dostawa powyższa ma miejsce świadczenia. Nie podlega ona opodatkowaniu w Polsce. Nie ma bowiem w Polsce miejsca świadczenia.
Nie będzie miał tutaj zastosowania art. 22 ust. 4 u.p.t.u. Zgodnie z nim w przypadku gdy miejscem rozpoczęcia wysyłki lub transportu towarów jest terytorium państwa trzeciego, dostawę towarów dokonywaną przez podatnika lub podatnika podatku od wartości dodanej, który jest również podatnikiem z tytułu importu albo zaimportowania tych towarów, uważa się za dokonaną na terytorium państwa członkowskiego importu albo zaimportowania tych towarów. Wprawdzie miejscem rozpoczęcia wysyłki jest Białoruś, ale Wy (dostawca) nie jesteście (nie będziecie również) podatnikiem z tytułu importu tych towarów.
Wasza transakcja sprzedaży gazu nie podlega zatem polskiemu podatkowi od towarów i usług, ani podatkowi od wartości dodanej (pobieranemu w innym państwie członkowskim).
Nie ma więc powodów do jej wyłączania z zakresu podatku od czynności cywilnoprawnych. Zmiana przepisów u.p.c.c. jaka miała miejsce pod koniec kwietnia 2010 r. nie wprowadziła w tym zakresie żadnych zmian.
Zapewne można by się zastanawiać nad takim sposobem zawierania umów, aby umowy sprzedażowe nie podlegały PCC w oparciu o brzmienie art. 1 ust. 4 pkt 2 u.p.c.c.