Podatnik prowadzący działalność gospodarczą zakupił w ramach leasingu operacyjnego samochód osobowy. Po okresie leasingu wykupił go i sprzedał osobie fizycznej za 52.000 zł.
Czy w związku z tym musi mieć kasę fiskalną?

Niestety, zgodnie z obecnie obowiązującymi przepisami prawa sprzedaż samochodu o wartości powyżej 40.000 zł na rzecz osoby fizycznej nieprowadzącej działalności gospodarczej skutkuje obowiązkiem zainstalowania kasy fiskalnej. Szczegóły w uzasadnieniu.
Obowiązek prowadzenia ewidencji sprzedaży przy użyciu kas rejestrujących wynika z art. 111 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535 z późn. zm.) - dalej u.p.t.u. Na podstawie tego przepisu podatnicy dokonujący sprzedaży na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej oraz rolników ryczałtowych, są obowiązani prowadzić ewidencję obrotu i kwot podatku należnego przy zastosowaniu kas rejestrujących.
Przepisy rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 19 grudnia 2008 r. w sprawie zwolnień z obowiązku prowadzenia ewidencji przy zastosowaniu kas rejestrujących (Dz. U. Nr 228, poz. 1510) - dalej r.z.k.r., przewidują jednak kilka rodzajów zwolnień z tego obowiązku. Jedno z nich jest zawarte w § 3 ust. 1 pkt 3 r.z.k.r. i stanowi, iż zwalnia się z obowiązku ewidencjonowania do dnia 31 grudnia 2009 r. podatników, u których kwota obrotu z działalności, o której mowa w art. 111 ust. 1 u.p.t.u. nie przekroczyła w poprzednim roku podatkowym kwoty 40.000 zł i jeżeli wcześniej nie powstał wobec nich obowiązek ewidencjonowania. Na podstawie § 3 ust. 4 r.z.k.r. zwolnienie powyższe traci moc po upływie dwóch miesięcy, licząc od pierwszego miesiąca następującego po miesiącu, w którym nastąpiło w trakcie 2009 r. przekroczenie kwoty obrotów w wysokości 40.000 zł., z działalności, o której mowa w art. 111 ust. 1 u.p.t.u.

Niestety, powyższe zwolnienie jest jedynym, jakie znajduje zastosowanie w przypadku sprzedaży środków trwałych przedsiębiorstwa osobom fizycznym nieprowadzącym działalności gospodarczej. Oczywiście warunkiem jego zastosowania jest nieprzekroczenie kwoty 40 000 zł obrotu, o którym mowa w art. 111 ust. 1 u.p.t.u., czyli obrotu z tytułu sprzedaży na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej. Obrót z tytułu sprzedaży na rzecz przedsiębiorców nie podlega wliczeniu do tej kwoty.
Z tego względu nawet jednorazowa sprzedaż samochodu w kwocie netto powyżej 40.000 zł osobie fizycznej nieprowadzącej działalności gospodarczej rodzi obowiązek instalacji kasy.

Na absurd tej sytuacji i brak odpowiednich dla niej regulacji prawnych wielokrotnie zwracano uwagę w doktrynie. Przykładem może być tekst P. Wojtasika, Jeden samochód i po limicie, "Rzeczpospolita" z 1 grudnia 2005 r. Niestety organa podatkowe są w tej kwestii nieugięte, czego przykładem jest m.in. pismo urzędu skarbowego w Lubaniu z dnia 10 maja 2006 r., PP/443-6/06/1. W piśmie tym na pytanie podatnika "czy przychód osiągnięty ze sprzedaży dla osoby fizycznej nieprowadzacej działalności gospodarczej samochodu, będącego środkiem trwałym firmy, wchodzi do limitu obrotu obligującego do ewidencjonowania obrotu i kwot podatku należnego przy zastosowaniu kasy rejestrującej" udzielono następującej odpowiedzi: "każda sprzedaż na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej oraz rolników ryczałtowych ma wpływ na wielkość obrotu wyznaczającego obowiązek ewidencjonowania obrotu i kwot podatku należnego przy zastosowaniu kas rejestrujących. Zatem, zdaniem tut. organu podatkowego, w przypadku sprzedaży środka trwałego, będącego środkiem trwałym firmy, na rzecz osoby fizycznej nieprowadzącej działalności fizycznej będzie miał zastosowanie art. 111 ust. 1 cyt. ustawy o podatku od towarów i usług, gdyż przedmiotem odpłatnej dostawy jest towar (art. 2 pkt 6 tej ustawy)."

Podsumowując, na podstawie obecnie obowiązujących przepisów prawa nawet jednorazowa sprzedaż samochodu o wartości powyżej 40.000 zł na rzecz osoby fizycznej nieprowadzącej działalności gospodarczej skutkuje obowiązkiem zainstalowania kasy fiskalnej.