Czy w przypadku zawarcia z najemcą w dniu 29 grudnia 2009 r. aneksu do umowy najmu wyrównującego czynsz za lata 2008-2009 (wzrost czynszu) należy skorygować zeznanie podatkowe CIT-8 za rok 2008 w części dodatkowego czynszu dotyczącej tego okresu czy też ująć całość dodatkowego przychodu w bieżącym zeznaniu podatkowym?
W przepisach dotyczących podatków dochodowych brak jest jednoznacznych regulacji prawnych, które wskazywałyby jak podatnik powinien się zachować w przedstawionej sytuacji.
Odpowiedzi na postawione pytanie należy szukać w przepisach ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (tekst jedn.: Dz. U. z 2000 r. Nr 54, poz. 654 z późn. zm.) - dalej u.p.d.o.p., traktujących o istocie oraz dacie powstania przychodu.
Stosownie do art. 12 ust. 3 u.p.d.o.p. za przychody związane z działalnością gospodarczą uważa się również należne przychody, choćby nie zostały jeszcze faktycznie otrzymane, po wyłączeniu wartości zwróconych towarów, udzielonych bonifikat i skont.
Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z dnia 31 stycznia 2006 r., II FSK 198/2005 wskazał, iż konstrukcja podatku dochodowego odwołująca się do pojęcia "przychodów należnych", a nie wydania towarów, wskazuje, iż ustawodawca powiązał tu moment powstania obowiązku podatkowego z momentem, gdy podatnik uzyskuje roszczenie żądania zapłaty, a tym samym możliwość dochodzenia wierzytelności przed sądem powszechnym. Dopiero taka wierzytelność, jako wymagalna, staje się przychodem należnym zgodnie z art. 12 ust. 3 u.p.d.o.p.
Zgodnie z art. 12 ust. 3a u.p.d.o.p., za datę powstania przychodu, o którym mowa w ust. 3, co do zasady uważa się dzień wydania rzeczy, zbycia prawa majątkowego lub wykonania usługi albo częściowego wykonania usługi, nie później niż dzień:
1) wystawienia faktury albo
2) uregulowania należności.
Mając na uwadze powyższe oraz zakładając, że kwota stanowiąca równowartość wyrównania czynszu jest należna w całości w 2009 r. i w tym też roku została wystawiona faktura VAT dokumentująca ww. zdarzenie gospodarcze podatnik powinien przychód związany z wyrównaniem wartości czynszu za lata 2008 i 2009 w całości uwzględnić w zeznaniu rocznym za 2009 r.

Tomasz Kaczyński