Pytanie pochodzi z publikacji Vademecum Głównego Księgowego
W grudniu spółka otrzymała wyrok sądu I instancji, w którym sąd skazał pozwanego i nałożył obowiązek naprawienia szkody, zapłatę dla naszej spółki określonej kwoty. Wyrok jest jeszcze nieprawomocny.
Czy na podstawie tego wyroku powinniśmy zawiązać rezerwę na przychody przyszłych okresów?
Odpowiedź:
W opisanej sytuacji jednostka nie powinna tworzyć "rezerwy na przychody przyszłych okresów".
Uzasadnienie:
Zgodnie z art. 3 ust. 1 pkt 32 lit. g ustawy z dnia 29 września 1994 r. o rachunkowości (tekst jedn.: Dz. U. z 2016 r. poz. 1047 z późn. zm.) – dalej u.o.r. – przez pozostałe koszty i przychody operacyjne rozumie się koszty i przychody związane pośrednio z działalnością operacyjną jednostki, a w szczególności koszty i przychody związane z odszkodowaniami i karami.
Z kolei w myśl art. 7 ust. 1 u.o.r. poszczególne składniki aktywów i pasywów wycenia się stosując rzeczywiście poniesione na ich nabycie (wytworzenie) ceny (koszty), z zachowaniem zasady ostrożności. W szczególności należy w tym celu w wyniku finansowym, bez względu na jego wysokość, uwzględnić:
– zmniejszenia wartości użytkowej lub handlowej składników aktywów, w tym również dokonywane w postaci odpisów amortyzacyjnych lub umorzeniowych;
– wyłącznie niewątpliwe pozostałe przychody operacyjne i zyski nadzwyczajne;
– wszystkie poniesione pozostałe koszty operacyjne i straty nadzwyczajne;
– rezerwy na znane jednostce ryzyko, grożące straty oraz skutki innych zdarzeń.
Jak wynika z zasady ostrożności jednostka powinna rozpoznawać wyłącznie niewątpliwe pozostałe przychody operacyjne, co w przypadku nieprawomocnego wyroku nie jest spełnione.
Prawo bilansowe nie przewiduje czegoś takiego, jak "rezerwa na przychody przyszłych okresów". Zgodnie z art. 41 ust. 1 u.o.r. rozliczenia międzyokresowe przychodów, dokonywane z zachowaniem zasady ostrożności, obejmują w szczególności:
1) równowartość otrzymanych lub należnych od kontrahentów środków z tytułu świadczeń, których wykonanie nastąpi w następnych okresach sprawozdawczych;
2) środki pieniężne otrzymane na sfinansowanie nabycia lub wytworzenia środków trwałych, w tym także środków trwałych w budowie oraz prac rozwojowych, jeżeli stosownie do innych ustaw nie zwiększają one kapitałów (funduszy) własnych;
3) ujemną wartość firmy, o której mowa w art. 33 ust. 4 i art. 44b ust. 11 u.o.r.
Z powyższego przepisu wynika, że rozliczenia międzyokresowe przychodów należy rozpoznawać uwzględniając zasadę ostrożności. Zatem nieprawomocny wyrok sądowy nie pozwala na ujęcie w księgach rozliczeń międzyokresowych przychodów.
Michał Topulniak, autor współpracuje z publikacją Vademecum Głównego Księgowego
Odpowiedzi udzielono 29.01.2017 r.