Spółka zamierzała kupić udziały w innej spółce. W związku z tym przeprowadziła analizę opłacalności inwestycji (audyt dokonany przez prawników) i na podstawie tej analizy zrezygnowała z inwestycji.
Czy w związku z rezygnacją z zakupu udziałów koszty z nią poniesione mogą stanowić koszt uzyskania przychodu?
Poniesione koszty analizy opłacalności inwestycji polegającej na zakupie udziałów spółka może zaliczyć do swoich kosztów uzyskania przychodów (mimo, że analiza wykazała nieopłacalność inwestycji i spółka zrezygnowała z zakupu).
Kosztami uzyskania przychodów są koszty ponoszone przez podatników w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych jako niestanowiące kosztów uzyskania przychodów (zob. art. 15 ust. 1 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych, tekst jedn.: Dz. U. z 2000 r. Nr 54, poz. 654 z późn. zm. - dalej u.p.d.o.p.). Na gruncie tego przepisu podatnicy mają możliwość zaliczania do kosztów uzyskania przychodów wydatków związanych z analizą opłacalności inwestycji polegających na zakupie udziałów czy akcji innych spółek. Potwierdzają to organy podatkowe w udzielanych wyjaśnieniach. Tytułem przykładu wskazać można interpretację indywidualną Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z dnia 12 stycznia 2009 r. (IPPB3/423-1593/08-2/ER, http://sip.mf.gov.pl/sip/), w której organ podatkowy potwierdził możliwość zaliczenia takich wydatków do kosztów uzyskania przychodów wskazując, że "podatnik może bowiem ponosić koszty, które nie są powiązane bezpośrednio z konkretnymi przychodami, lecz ich poniesienie konieczne jest do prawidłowego jego funkcjonowania, zapewniającego uzyskiwanie przychodów. Koszty, zwane kosztami ogólnymi funkcjonowania podatnika, mają zatem pośredni związek z przychodem. Tej kategorii odpowiadają koszty związane z analizą i oceną zasadności dokonywanych transakcji nabycia akcji, np. poniesione na zakup usług doradztwa finansowego, prawnego, planowania i przygotowywania transakcji".
Dotyczy to również wydatków na analizę opłacalności inwestycji, która wykazała jej nieopłacalność. Należy bowiem zauważyć, że kosztami uzyskania przychodów są koszty ponoszone w celu osiągnięcia przychodu, nie zaś koszty, które spowodowały uzyskanie przychodu. Jak zaś czytamy w wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 1 czerwca 2000 r. (SA/Rz 1596/97, niepubl.), "przez sformułowanie "w celu" należy zatem rozumieć dążenie do osiągnięcia jakiegoś stanu rzeczy (przychodu) a dążenie podatnika ma przymiot "celowości", jeżeli na podstawie dostępnej wiedzy o związkach przyczynowo-skutkowych można zasadnie uznać, że poniesiony koszt może przynieść oczekiwane następstwo (przychód). Z tych też powodów brak "skutku", tj. przychodu nie dyskwalifikuje wydatku jako kosztu poniesionego w celu osiągnięcia przychodu".
Mając na uwadze powyższe wyjaśnić pragnę, że koszty analizy opłacalności inwestycji polegającej na zakupie udziałów lub akcji są kosztami ponoszonymi w celu osiągnięcia przychodów, które nie zostały wymienione jako koszty niestanowiące kosztów uzyskania przychodów (w przepisach art. 16 ust. 1 u.p.d.o.p.). W konsekwencji koszty takie są kosztami uzyskania przychodów podatników. Dotyczy to również kosztów opłacalności takich inwestycje, które wykazały jej nieopłacalność i spowodowały rezygnację z zakupu.
Czy w związku z rezygnacją z zakupu udziałów koszty z nią poniesione mogą stanowić koszt uzyskania przychodu?
Poniesione koszty analizy opłacalności inwestycji polegającej na zakupie udziałów spółka może zaliczyć do swoich kosztów uzyskania przychodów (mimo, że analiza wykazała nieopłacalność inwestycji i spółka zrezygnowała z zakupu).
Kosztami uzyskania przychodów są koszty ponoszone przez podatników w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych jako niestanowiące kosztów uzyskania przychodów (zob. art. 15 ust. 1 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych, tekst jedn.: Dz. U. z 2000 r. Nr 54, poz. 654 z późn. zm. - dalej u.p.d.o.p.). Na gruncie tego przepisu podatnicy mają możliwość zaliczania do kosztów uzyskania przychodów wydatków związanych z analizą opłacalności inwestycji polegających na zakupie udziałów czy akcji innych spółek. Potwierdzają to organy podatkowe w udzielanych wyjaśnieniach. Tytułem przykładu wskazać można interpretację indywidualną Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z dnia 12 stycznia 2009 r. (IPPB3/423-1593/08-2/ER, http://sip.mf.gov.pl/sip/), w której organ podatkowy potwierdził możliwość zaliczenia takich wydatków do kosztów uzyskania przychodów wskazując, że "podatnik może bowiem ponosić koszty, które nie są powiązane bezpośrednio z konkretnymi przychodami, lecz ich poniesienie konieczne jest do prawidłowego jego funkcjonowania, zapewniającego uzyskiwanie przychodów. Koszty, zwane kosztami ogólnymi funkcjonowania podatnika, mają zatem pośredni związek z przychodem. Tej kategorii odpowiadają koszty związane z analizą i oceną zasadności dokonywanych transakcji nabycia akcji, np. poniesione na zakup usług doradztwa finansowego, prawnego, planowania i przygotowywania transakcji".
Dotyczy to również wydatków na analizę opłacalności inwestycji, która wykazała jej nieopłacalność. Należy bowiem zauważyć, że kosztami uzyskania przychodów są koszty ponoszone w celu osiągnięcia przychodu, nie zaś koszty, które spowodowały uzyskanie przychodu. Jak zaś czytamy w wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 1 czerwca 2000 r. (SA/Rz 1596/97, niepubl.), "przez sformułowanie "w celu" należy zatem rozumieć dążenie do osiągnięcia jakiegoś stanu rzeczy (przychodu) a dążenie podatnika ma przymiot "celowości", jeżeli na podstawie dostępnej wiedzy o związkach przyczynowo-skutkowych można zasadnie uznać, że poniesiony koszt może przynieść oczekiwane następstwo (przychód). Z tych też powodów brak "skutku", tj. przychodu nie dyskwalifikuje wydatku jako kosztu poniesionego w celu osiągnięcia przychodu".
Mając na uwadze powyższe wyjaśnić pragnę, że koszty analizy opłacalności inwestycji polegającej na zakupie udziałów lub akcji są kosztami ponoszonymi w celu osiągnięcia przychodów, które nie zostały wymienione jako koszty niestanowiące kosztów uzyskania przychodów (w przepisach art. 16 ust. 1 u.p.d.o.p.). W konsekwencji koszty takie są kosztami uzyskania przychodów podatników. Dotyczy to również kosztów opłacalności takich inwestycje, które wykazały jej nieopłacalność i spowodowały rezygnację z zakupu.