Odpowiedź:
Stosownie do art. 93a § 5 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (tekst jedn.: Dz. U. z 2015 r. poz. 613 z późn. zm.) – dalej o.p., spółka niemająca osobowości prawnej, do której osoba fizyczna wniosła na pokrycie udziału wkład w postaci swojego przedsiębiorstwa, wstępuje w przewidziane w przepisach prawa podatkowego prawa wniesionego przedsiębiorstwa, z wyjątkiem tych praw, które nie mogą być kontynuowane na podstawie przepisów regulujących opodatkowanie spółek niemających osobowości prawnej.
Uzasadnienie:
Przepis ten wszedł w życie w dniu 1 stycznia 2016 r. – został dodany ustawą z dnia 10 września 2015 r. o zmianie ustawy Ordynacja podatkowa oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. poz. 1649).
Jest to przepis prawa materialnego, zawarty zresztą w dziale III o.p. „Zobowiązania podatkowe”. To zaś oznacza, że jeśli chodzi o przepisy prawa materialnego – do zdarzenia mającego miejsce w grudniu bierzemy pod uwagę te regulacje, które obowiązywały w grudniu 2015 r.
W stanie prawnym obowiązującym w 2015 r. obowiązywał zaś art. 93a § 2 pkt 2 o.p., wskazujący że w przypadku spółki niemającej osobowości prawnej, do której osoba fizyczna wniosła na pokrycie udziału wkład w postaci swojego przedsiębiorstwa – stosuje się odpowiednio art. 93a § 1 o.p., mówiący o tym że osoba prawna zawiązana (powstała) w wyniku:
1) przekształcenia innej osoby prawnej,
2) przekształcenia spółki niemającej osobowości prawnej
– wstępuje we wszelkie przewidziane w przepisach prawa podatkowego prawa i obowiązki przekształcanej osoby lub spółki.
W uzasadnieniu do nowelizacji (nr druku: 3462) wskazywano, że zasady sukcesji w związku z wniesieniem przedsiębiorstwa jako aportu powinny być analogiczne do zasad sukcesji przy przekształceniu przedsiębiorstwa osoby fizycznej w spółkę kapitałową, przy czym art. 93a § 5 o.p. to „doprecyzowanie” zasad dotychczasowych. Mając na uwadze zamysł ustawodawcy („doprecyzowanie” przepisów dotychczasowych, a nie zmiana o charakterze „rewolucyjnym”) – można uznać, że już w 2015 r. miało miejsce następstwo prawne, co wynikało z art. 93a § 2 pkt 2 w związku z art. 93a § 1 o.p.
Nowelizacja przecina też pewne dotychczasowe spory w orzecznictwie. Za zasadne można tym bardziej uznać twierdzenia zawarte w uzasadnieniu wyroku NSA z dnia 5 marca 2015 r., I FSK 216/14: „Naczelny Sąd Administracyjny zobowiązany jest stwierdzić, że w odniesieniu do okoliczności przedmiotowej sprawy nie podziela kategorycznie wyrażonego poglądu w wyroku z dnia 19 grudnia 2012 r., I FSK 1183/12, zgodnie z którym skoro osoba fizyczna nie traci wraz wniesieniem swego przedsiębiorstwa do spółki niemającej osobowości prawnej swojej podmiotowości podatkowej to nie można przyjąć, by sformułowanie "stosuje się odpowiednio" zawarte w art. 93a § 2 pkt 2 O.p. oznaczało stosowanie wprost regulacji określonych w § 1 tego artykułu do podmiotów wymienionych w § 2 pkt 2 tego przepisu (…) Co prawda nie można utożsamiać wniesienia przedsiębiorstwa osoby fizycznej do osobowej spółki prawa handlowego z przekształceniem regulowanym w art. 551 ustawy z dnia 15 września 2000 r. (tekst jedn. Dz. U. z 2013 r. poz. 1030 ze zm.), jednakże Ordynacja podatkowa takiego utożsamienia dokonuje. Należy tym samym uznać, że sam ustawodawca zrównał w skutkach przekształcenie z następstwem prawnym na gruncie O.p.”
Przy czym stan faktyczny opisywany w sprawie różnił się od analizowanego przez sąd – NSA wskazał bowiem, że osoba fizyczna będąc nadal czynnym podatnikiem VAT zobowiązana będzie do złożenia deklaracji VAT (w braku czynności opodatkowanych) - tzw. deklaracji "zerowej".
Jeżeli zaś podatnik (osoba fizyczna) złożył VAT-Z, to wydaje się, że spółka (następca prawny) złoży deklarację za ostatni kwartał 2015 r.
Marcin Andrzejowicz
Odpowiedzi udzielono 26.01.2016 r.
Czy jeśli osoba fizyczna w grudniu 2015 r. wniosła całe przedsiębiorstwo do spółki komandytowej, to wystąpi następstwo prawne?
Pytanie pochodzi z publikacji Vademecum Doradcy PodatkowegoOsoba fizyczna, rozliczająca się z VAT kwartalnie, wniosła w dniu 16 grudnia 2015 r. całe przedsiębiorstwo do spółki komandytowej i złożyła z tym dniem VAT-Z, zaś spółka została zarejestrowana jako czynny podatnik VAT.Czy osoba ta winna złożyć deklarację VAT-7K za okres do dnia wniesienia przedsiębiorstwa, a spółka za dalszy okres do końca kwartału, czy też spółka na podstawie art. 93a Ordynacji podatkowej (pytanie także, czy zastosowanie miałoby tu brzmienie tego przepisu obowiązujące do końca 2015 r., skoro dotyczy stanu faktycznego z 2015 r., czy też obecnie obowiązujące przepisy, skoro deklaracja ma być złożona w 2016 r.) winna złożyć jedną deklarację za cały kwartał, tj. łącznie z okresem, w którym prowadziła działalność osoba fizyczna?Jeżeli tak, to czy nie jest np. wskazane złożenie zerowej deklaracji przez tę osobę, w celu rozliczenia ostatniego okresu?
