W zasadzie, stwierdzenie, że prawodawca wprowadzi dwie odrębne metody nie do końca jest prawdziwe, gdyż tak naprawdę to wprowadzona będzie jedna dodatkowa przy pozostawianiu dotychczasowej, ogólnej zasady wymagającej zapłaty dla rozliczeniu odsetek w kosztach.

Owa nowa regulacja jest bezpośrednio powiązana z przepisami odnoszącymi się do zagadnienia tzw. niedostatecznej kapitalizacji, na podstawie których limitowany jest odsetkowy koszt podatkowy tych podatników, które zyskują zewnętrzne finansowanie od podmiotów powiązanych. Tak naprawdę, jeżeli podatnik CIT nie korzysta z takiego finansowania to wybór nowej metody rozliczania odsetek jest całkowicie bezcelowy.
Począwszy od roku podatkowego 2015, i w odniesieniu do pożyczek udzielonych bądź wypłaconych od tego roku, wyłączeniem dotyczącym tzw. cienkiej kapitalizacji mają być objęte również przypadki, w których występuje udziałowiec pośredni posiadający minimum 25 proc. (udzielając spółce pożyczki lub mając udział w pożyczkodawcy i pożyczkobiorcy) a badając poziom zadłużenie w relacji do kapitału uwzględniane będą również zobowiązania wobec właścicieli pośrednich posiadających minimum 25 proc.

W bezpośrednim związku z takim zagadnieniem pozostawać będzie nowa regulacja dotycząca rozliczania odsetek w kosztach. Spółki i spółdzielnie będą miały do wyboru jedną z dwóch metod rozliczania odsetek w kosztach: opcja 1 - pozostać przy regulacjach o tzw. cienkiej kapitalizacji, opcja 2 - zastosować nowe przepisy art. 15c ust. 2-11 ustawy o CIT.

Według nowej metody (alternatywnej do ogólnej zasady, w ramach której ma zastosowanie wyłączenie w ramach niedostatecznej kapitalizacji) podatnik, który wybierze metodę zapisaną w art. 15c ustawy o CIT. będzie mógł zaliczyć do kosztów podatkowych danego roku podatkowego odsetki od pożyczek w wysokości nieprzekraczającej wartości iloczynu stopy referencyjnej NBP obowiązującej w ostatnim dniu roku poprzedzającego rok podatkowy powiększonej o 1,25 punktów procentowych i wartości podatkowej aktywów w rozumieniu przepisów o rachunkowości, według stanu na ostatni dzień danego roku podatkowego, w tym ujętych zgodnie z wartością nominalną kwot udzielanych pożyczek, z wyjątkiem wartości niematerialnych i prawnych. Co ważne, w ramach takiego limitu rozliczane będą nie tylko odsetki od pożyczek udzielonych przez podmioty powiązane ale również „obce". Gdyby wybór został dokonany w trakcie roku podatkowego limit kosztów stosuje się do odsetek od pożyczek podlegających zaliczeniu do kosztów uzyskania od początku roku podatkowego.

Projektodawca wskazał również jak powinni zachować się podatnicy, którzy mają rok podatkowy dłuższy lub krótszy niż 12 miesięcy: wówczas limit wyznaczany jest mnożąc 1/12 wartości limitu przez liczbę pełnych miesięcy danego roku.

Jednocześnie autor projektu zamierza zastosować dodatkowy limit ustalany przez 50 proc.zysku z działalności operacyjnej wynikającego ze sprawozdania za dany rok podatkowy (przepis taki nie będzie miał zastosowania do firm branży finansowej takich jak banki, instytucje kredytowe, spółdzielcze kasy oszczędnościowo-kredytowe a także instytucje finansowe spełniające warunki zapisane w art. 15c ust. 5 pkt 2 ustawy CIT).

Na potrzeby stosowania takiej metody mają również być wprowadzone szczególne regulacje definiujące sposób stosowania szczególnej metody rozliczania odsetek przy obliczaniu zaliczek na podatek dochodowy (w trakcie roku).

Aby wyeliminować wątpliwości ale i pokusy optymalizacyjne prawodawca wyraźnie wskaże, że za pożyczkę, w świetle takich unormowań, uznamy każdą umowę, w ramach której przekazywane są pieniądze z założeniem ich zwrotu ale również kredyt, emisję papierów wartościowych o charakterze dłużnym, depozyt nieprawidłowy, lokatę ale nie pochodny instrument finansowy. Z kolei odsetkami będą również prowizje, opłaty, premie itp. a także opłaty za opóźnienie.

Jeżeli spółka lub spółdzielnia zdecyduje się na taką metodę musi o tym pisemnie poinformować o tym organ podatkowy nie później niż w terminie trzydziestu dni od dnia zawarcia umowy pożyczki i następnie stosować ją przez okres nie krótszy niż trzy lata podatkowe.

Gdyby w danym roku podatnik nie rozliczył odsetek w kosztach danego roku będzie – na warunkach zapisanych w art. 15c ust. 7 ustawy o CIT – mógł uwzględnić je w rachunku podatkowym w kolejnych (następujących po sobie) pięciu latach podatkowych.

Fragment komentarza Radosława Kowalskiego "Zmiany w PIT oraz CIT - projekt zmian ustaw o podatkach dochodowych" opublikowanego w Vademecum Głównego Księgowego