Organ samorządu zawodowego zwrócił się o wydanie interpretacji podatkowej m.in. w kwestii czy członkowie tego samorządu korzystający z bezpłatnych szkoleń organizowanych przez swoją korporację, uzyskują przychód, co mogłoby rodzić konieczność sporządzenia przez samorząd dla każdego uczestnika kursu informacji PIT-8C. Według wnioskodawcy uczestnik takiego kursu (organizowanego przez organ samorządu zawodowego i finansowanego z jego środków) nie uzyskuje przychodu, bowiem udział w bezpłatnych kursach możliwy jest dopiero po opłaceniu określonej ilości składek członkowskich. Tym samym taki udział w szkoleniu nie podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych. W ocenie organu samorządu zawodowego bezpłatne kursy zawodowe nie mogą być uznane za nieodpłatne świadczenia na rzecz uczestników kursów, skoro udział w takich zajęciach jest powiązany z opłacaniem składki członkowskiej na rzecz korporacji.
Stanowisko organu podatkowego
W indywidualnej interpretacji przepisów prawa podatkowego organ interpretacyjny przyjął jednak zapatrywanie odmienne niż przedstawione we wniosku. Zdaniem organu, takie bezpłatne szkolenia zawodowe mają charakter nieodpłatnych świadczeń, bowiem są to nieodpłatne przysporzenia majątkowe. Wyjaśniono, że to, iż darmowe szkolenia są finansowane ze składek członkowskich opłacanych przez członków korporacji, nie ma znaczenia dla ustalenia kwestii podatkowej. Organ podatkowy przyjął, że finansowanie kursów szkoleniowych organizowanych nieodpłatnie przez izbę samorządu, stanowi dla członków samorządu konkretne przysporzenie majątkowe, które należy zakwalifikować do przychodów z innych źródeł, o jakim mowa w przepisach art. 20 ust 1 w zw. z art. 10 ust. 1 pkt 9 ustawy o PIT.
Wyroki NSA i WSA
WSA uchylił zaskarżoną interpretację, uznając ją za błędną. Wyrok ten został zaskarżony skargą kasacyjną, którą następnie NSA oddalił. Oba sądy administracyjne przyjęły, że członkowie samorządu biorący udział w bezpłatnych szkoleniach organizowanych przez ich samorząd zawodowy, nie uzyskują przychodu w rozumieniu przepisów ustawy o PIT.
Nieodpłatne świadczenie
NSA zwrócił uwagę, że pojęcie "nieodpłatne świadczenie" nie zostało zdefiniowane w ustawie podatkowej. W orzecznictwie przyjmuje się, że to pojęcie ma szerszy zakres niż w prawie cywilnym. Oznacza to, że to obejmuje ono wszelkie zjawiska gospodarcze i zdarzenia prawne, których następstwem jest uzyskanie korzyści kosztem innego podmiotu, lub te wszystkie zdarzenia prawne i zdarzenia gospodarcze, których skutkiem jest nieodpłatne, to jest niezwiązane z kosztami lub inną formą ekwiwalentu, przysporzenie majątku osobie, mające konkretny wymiar finansowy.
Faktyczne samofinansowanie szkoleń
NSA podkreślił, że nie można jednak uznać, że w niniejszej sprawie właściwie zakwalifikował organ podatkowy bezpłatne szkolenia zawodowe jako nieodpłatne świadczenie. NSA wskazał, że pomiędzy członkiem samorządu zawodowego a tym samorządem istnieje szczególnego rodzaju więź prawna i szczególnego rodzaju relacja. Samorząd zawodowy ma sprawować pieczę nad należytym wykonywaniem zawodów, które reprezentuje. Jednym z ustawowych obowiązków samorządu jest kształcenie osób, które do niego przynależą. Osoby uiszczające składki członkowskie na rzecz samorządu faktycznie same finansują szkolenia, w których później mogą uczestniczyć. Nie ma więc podstaw do uznania, że przez udział w bezpłatnych szkoleniach uzyskują oni świadczenie, które nie ma jakiegokolwiek ekwiwalentu.
Wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 30 maja 201 r., II FSK 1206/15, LEX nr 2293782.
