Zgodnie z art. 47 ust. 1 pkt 3 lit. a ustawy – Prawo oświatowe, wymiar godzin poszczególnych obowiązkowych zajęć edukacyjnych (w tym również wymiar godzin wychowania fizycznego), określa minister właściwy do spraw oświaty i wychowania w przepisach dotyczących ramowych planów nauczania dla publicznych szkół - wskazuje MEN. I chce takie samo uprawnienie mieć również w odniesieniu do zajęć wychowania fizycznego.
Dane o kondycji fizycznej w jednej bazie - gratka dla łowców talentów, ryzyka dla uczniów>>
Lekcje powinny być ciekawsze
Projekt resortu edukacji - jak wskazuje uzasadnienie - ma charakter porządkujący. Na potrzebę bardziej kompleksowej reformy w tym zakresie wskazuje natomiast zespół Rafała Brzoski. - Obecny stan edukacji wychowania fizycznego w Polsce jest nieadekwatny do potrzeb uczniów i społeczeństwa. Ponad 94 proc. uczniów nie posiada podstawowych kompetencji ruchowych, a jedynie 16,8 proc. spełnia rekomendacje WHO odnośnie codziennej aktywności fizycznej. Wielu uczniów ma długotrwałe zwolnienie z WF, a aktywność sportowa jest często zaniedbywana, co sprzyja nadwadze i otyłości - wskazuje.
Według zespołu, wprowadzenie systemowych rozwiązań oraz nowoczesnych narzędzi edukacyjnych może – wzorem krajów skandynawskich i Niemiec – przyczynić się do wzrostu aktywności wśród dzieci nawet o kilkanaście procent. Obecnie z zajęć wychowania fizycznego zwolnionych jest ponad 60 tys. uczniów, a jedynie 16,8 proc. dzieci spełnia zalecenia Światowej Organizacji Zdrowia, co plasuje Polskę na jednym z ostatnich miejsc w Europie.
Postulaty obejmują:
- wprowadzenie atrakcyjnych form przekazu,
- opracowanie inspirujących scenariuszy zajęć,
- zastosowanie narzędzi cyfrowych i motywacyjnych,
- wzmocnienie roli wychowania fizycznego w całym systemie edukacji.
Lepszy WF wymaga lepszego traktowania nauczycieli
Norbert Kusiak z Ogólnopolskiego Porozumienia Związków Zawodowych wskazuje, że choć idea jest dobra, to nie ziści się bez polepszenia warunków pracy nauczycieli.
- Nie można mówić o skutecznej reformie wychowania fizycznego bez refleksji nad głębokimi, systemowymi przyczynami obecnego stanu rzeczy w oświacie. Podstawowym problemem polskiego systemu edukacji, w tym wychowania fizycznego, jest jego chroniczne niedofinansowanie. Skutkuje ono niskimi wynagrodzeniami nauczycieli, nadmiernym przeciążeniem pracą, brakiem technicznego zaplecza i środków dydaktycznych oraz poważnymi problemami finansowymi jednostek samorządu terytorialnego – które są odpowiedzialne za prowadzenie szkół. W takich warunkach nawet najlepiej zaprojektowane programy nie będą w stanie osiągnąć zamierzonych rezultatów - podkreśla.
Dodaje, że warunkiem wprowadzenia programu "Nowoczesny WF" jest zapewnienie realnego finansowania, odpowiednich szkoleń dla nauczycieli oraz wzmocnienia ich warunków pracy. - Jednocześnie apelujemy o traktowanie reformy wychowania fizycznego jako części szerszej debaty o stanie polskiej oświaty – debaty, która musi prowadzić do zwiększenia nakładów na edukację i poszanowania roli nauczycieli jako fundamentu systemu. Debata ta musi być prowadzona z reprezentatywnymi związkami zawodowymi. Pominięcie głosu pracowników oświaty, zwłaszcza nauczycieli wychowania fizycznego, grozi oderwaniem reform od rzeczywistości szkolnej i nieskutecznością działań - podsumowuje związkowiec.
Czytaj też w LEX: Przewodnik po zmianach w prawie oświatowym i prawie pracy w oświacie 2025 >
Testy sprawnościowe i baza danych
Problem z kondycją fizyczną uczniów próbował też zbadać i rozwiązać rząd Zjednoczonej Prawicy. Zgodnie z nowelizacją Prawa oświatowego obowiązującą od roku szkolnego 2023/2024, nauczyciele wychowania fizycznego mają obowiązek raz w roku przeprowadzać testy sprawnościowe w każdej klasie. Dotyczy to uczniów klas IV–VIII szkół podstawowych, a także wszystkich typów szkół ponadpodstawowych i artystycznych realizujących program ogólnokształcący – zarówno publicznych, jak i niepublicznych.
W podstawie programowej określono, że testy mają być wykonywane w okresie od marca do kwietnia i obejmują cztery wystandaryzowane próby:
- bieg wahadłowy 10 × 5 metrów – oceniający zdolności szybkościowo-siłowo-koordynacyjne,
- beep-test (20-metrowy bieg wytrzymałościowy) – sprawdzający wytrzymałość biegową, zgodny z normami Eurofit Rady Europy,
- plank (deska na przedramionach) – mierzący siłowo-wytrzymałościową kondycję całego ciała,
- skok w dal z miejsca – oceniający siłę i skoczność.
Sprawdź w LEX: Jak długo szkoła powinna przechowywać dokumentację wytworzoną w związku z realizacją projektu Sportowe Talenty? >
Bez wpływu na ocenę z WF-u
Wyniki testów nie wpływają na ocenę końcową z wychowania fizycznego. Zgodnie z obowiązującą podstawą programową, nauczyciele nie mogą wykorzystywać ich jako kryterium oceniania. Służą one wyłącznie do analizy indywidualnych mocnych i słabych stron ucznia oraz do planowania jego aktywności fizycznej w dłuższej perspektywie.
Sprawdź też w LEX: Czy zwolnienie z wychowania fizycznego dołącza się do arkusza ocen? >
Zgodnie z aktualnym rozporządzeniem dotyczącym oceniania w szkołach publicznych, przy ustalaniu oceny z WF, plastyki, techniki i muzyki decydujący jest wkład pracy ucznia. W przypadku wychowania fizycznego pod uwagę brana jest również jego systematyczność oraz zaangażowanie w działania sportowe organizowane przez szkołę. Szkoły wprowadzają wyniki testów do systemu SportoweTalenty.pl, prowadzonego przez Ministerstwo Sportu. Poza rezultatami prób sprawnościowych, baza zawiera również informacje o wzroście i wadze uczniów – te dane szkoły pozyskują od rodziców. Pomiar wzrostu i wagi nie odbywa się publicznie, w obecności innych uczniów.
Czytaj też w LEX: Edukacja zdrowotna od 1 września 2025 >
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.
