- To jest święty obowiązek samorządu utrzymać i ogrzać szkołę dla dzieci - podkreślał minister Przemysław Czarnek. - Podkreślam, jeżeli ktoś to będzie robił celowo, tylko po to, żeby zejść z temperaturą do 15 stopni Celsjusza i wygonić dzieci na nauczanie zdalne, to - powtarzam - będziemy występować o zarząd komisaryczny i będziemy w tym bezwzględni - wskazywał.
Czytaj:
Nie będzie problemów z ogrzaniem szkół? Na wszelki wypadek jest podstawa do zamykania>>
Nieogrzana szkoła to wniosek o zarząd komisaryczny>>
Zobacz w LEX: Zmiany w prawie oświatowym od roku szkolnego 2022/23 >>>
Zimna szkoła - możliwość zdalnej nauki
Od 1 września 2022 r. obowiązuje dodany do ustawy - Prawo oświatowe art. 125a, który wprost stanowi, że zajęcia w przedszkolu, innej formie wychowania przedszkolnego, szkole lub placówce zawiesza się, na czas oznaczony, w razie wystąpienia na danym terenie:
- zagrożenia bezpieczeństwa uczniów w związku z organizacją i przebiegiem imprez ogólnopolskich lub międzynarodowych,
- temperatury zewnętrznej lub w pomieszczeniach, w których są prowadzone zajęcia z uczniami, zagrażającej zdrowiu uczniów, zagrożenia związanego z sytuacją epidemiologiczną,
- nadzwyczajnego innego zdarzenia zagrażającego bezpieczeństwu lub zdrowiu uczniów.
W przypadku zawieszenia zajęć dyrektor przedszkola, szkoły lub placówki, a w przypadku innej formy wychowania przedszkolnego prowadzonej przez osobę prawną niebędącą jednostką samorządu terytorialnego lub osobę fizyczną - osoba kierująca tą inną formą wychowania przedszkolnego, organizują dla uczniów zajęcia z wykorzystaniem metod i technik kształcenia na odległość.
To, jaka temperatura powinna panować w pomieszczeniach, w których odbywają się lekcje określa par. 17 rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 31 grudnia 2002 r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny w publicznych i niepublicznych szkołach i placówkach (Dz. U. z 2020 poz. 1604) - jest to co najmniej 18°C. Według rozporządzenia, jeżeli nie jest możliwe zapewnienie takiej temperatury, dyrektor zawiesza zajęcia na czas oznaczony, powiadamiając o tym organ prowadzący.
Pytania w LEX:
Kto dokonuje pomiaru temperatury w sali lekcyjnej? >
Zarząd komisaryczny nie taki prosty do ustanowienia
Według art. 97 ustawy o samorządzie gminnym zarząd komisaryczny można ustalić w razie nierokującego nadziei na szybką poprawę i przedłużającego się braku skuteczności w wykonywaniu zadań publicznych przez organy gminy. Robi to Prezes Rady Ministrów, na wniosek ministra właściwego do spraw administracji publicznej, zawieszając organy gminy i ustanawiając zarząd komisaryczny na okres do dwóch lat, nie dłużej jednak niż do wyboru rady oraz wójta na kolejną kadencję. Analogiczny przepis obowiązuje w ustawie o samorządzie powiatowym - art. 84 pozwala ustanowić komisarza w razie przedłużającego się braku skuteczności w wykonywaniu zadań publicznych przez organy powiatu.
Czytaj w LEX: Zawieszenie organów samorządu terytorialnego jako środek nadzoru – zagadnienia procesowe oraz skutki zawieszenia >>>
Ustanowienie zarządu komisarycznego może nastąpić po uprzednim przedstawieniu zarzutów organom gminy (powiatu) i wezwaniu ich do niezwłocznego przedłożenia programu poprawy sytuacji. Podlegają zaskarżeniu do sądu administracyjnego z powodu niezgodności z prawem w terminie 30 dni od dnia ich doręczenia.
Sprawdź w LEX: Kalendarz zadań dyrektora - Październik 2022 >>>
Na razie wątpliwa przesłanka, ale zmiany tuż tuż
- Przede wszystkim samorządy zrobią wszystko, żeby szkoły normalnie funkcjonowały, bo zdają sobie sprawę, że edukacja zdalna nie jest rozwiązaniem - mówi Bernadeta Skóbel, prawniczka Związku Powiatów Polskich. - To zapowiedź medialna, która nie ma żadnego znaczenia prawnego - oczywiście, potencjalna podstawa prawna do ustanowienia zarządu komisarycznego jest w ustawach ustrojowych, natomiast nie jestem w stanie wyobrazić sobie sytuacji, w której resort edukacji i nauki, który sam niewystarczająco zabiega o odpowiednią wysokość subwencji, z której finansuje się m.in. wydatki na utrzymanie szkół, wychodzi z taką inicjatywą - tłumaczy. Dodaje, że minister edukacji nie ma kompetencji do ustanawiania zarządu komisarycznego. Komisarza może powołać premier na wniosek wojewody zgłoszony za pośrednictwem ministra właściwego do spraw administracji publicznej.
Pytanie jednak, czy minister edukacji nie wybiega myślą w przyszłość i nie odnosi się do kontrowersyjnych regulacji zawartych w ustawie Ustawie o ochronie ludności i stanie klęski żywiołowej, którą przekazano do uzgodnień międzyresortowych i konsultacji społecznych. Ma ona wprowadzić możliwość zawieszania przez premiera organów jednostek samorządu terytorialnego na czas wprowadzenia stanu zagrożenia, co - jak wskazują samorządowcy - jest niezgodna z Konstytucją.
Łatwe zastąpienie wójta lub prezydenta
Zwracano uwagę, że ustawa zastąpienie komisarzami burmistrzów i prezydentów za niewłaściwe wykonanie obowiązków - w tym poleceń premiera, wojewody i ministra, nawet tych wydawanych ustnie.
- Jednocześnie, pomimo zwiększenia uprawnień nadzorczych a wręcz zarządczych organów administracji rządowej, samorządy formalnie nadal będą realizować te zadania jako zadania własne – wskazywał Związek Powiatów Polskich. Tłumaczył, że z przepisów ustawy nie wynika, żeby zadania organów JST przewidziane w ustawie były realizowane jako zadani a zlecone z zakresu administracji rządowej. Nie jest jasne również jaki był by zakres sprawowanego nadzoru”.
W tym jednak kontekście zapowiedź ministra Czarnka zbyt mocno wybiega w przyszłość, bo projekt nie trafił na razie nawet do parlamentu, a budzi tyle wątpliwości, że może ulec sporym zmianom, również w kwestii nadzoru nad organami samorządu terytorialnego.
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.