30 grudnia 2019 r. płatnik składek podjął współpracę z Anną K. (dane zmienione) na podstawie umowy zlecenia. Do jej obowiązków należało tworzenie opraw graficznych kampanii reklamowych. Anna K. została zgłoszona do ubezpieczeń społecznych od dnia nawiązania współpracy, ale stosowny dokument wpłynął do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych dopiero 28 lipca 2020 r. Organ uznał, że zawarcie umowy z Anną K. miało zapewnić płatnikowi składek jedynie prawo do uzyskania pomocy w ramach programu wsparcia. Warunkiem skorzystania z niego było bowiem zatrudnianie co najmniej jednego pracownika.

KOMENTARZ PRAKTYCZNY: Dokonywanie potrąceń z umów zleceń >

Mając powyższe na uwadze, ZUS uznał, że Anna K. nie podlega obowiązkowym ubezpieczeniom, ponieważ umowa została zawarta dla pozoru. Organ rentowy powołał się na art. 83 par. 1 ustawy - Kodeks cywilny. Przepis ten stanowi, że nieważne jest oświadczenie woli złożone drugiej stronie za jej zgodą dla pozoru. Pozorność wyraża się w braku zamiaru wywołania skutków prawnych przy jednoczesnym zamiarze stworzenia okoliczności mających na celu zmylenie osób trzecich.

 

Znaczące przekroczenie terminu na zgłoszenie do ubezpieczeń

Płatnik składek złożył odwołanie. Sprawą zajął się Sąd Okręgowy Warszawa-Praga w Warszawie, który wskazał, że wniosek o objęcie Anny K. został złożony z opóźnieniem, co było spowodowane niedopilnowaniem tych czynności przez płatnika składek. Zgodnie z art. 36 ust. 1 i 4 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, zgłoszenia dokonuje się w terminie siedmiu dni od daty powstania obowiązku ubezpieczenia. Organ podkreślił, że przekroczenie terminu było znaczne. Sąd ocenił, że fakt ten jest bezsporny. Niemniej dyskusyjne jest, czy przekroczenie to należy kwalifikować jako nadmierne i kluczowe. Szczególnie, że z materiału dowodowego wynikało, że umowa faktycznie była realizowana.

PROCEDURA: Tryb i forma przekazywania dokumentów ubezpieczeniowych do ZUS >

Czytaj także: SA: Niskie kwalifikacje pracownika nie świadczą o pozorności umowy >>>

Decydująca jest realizacja umowy

Składki za ubezpieczoną także nie były opłacane terminowo. Płatnik wskazał, że powodem tych opóźnień było spóźnione zlecenie księgowej dokonania zgłoszenia, a także jego nieobecności w pracy, które zostały wywołane stanem zdrowia. Sąd uznał jednak, że bez względu na naruszenie przepisów ze strony płatnika składek, istotne jest to, że strony przystąpiły do realizacji umowy. Tym samym spóźnione zgłoszenie do ubezpieczeń, nie miało decydującego znaczenia i nie mogło stanowić podstawy do uznania, że umowa była nieważna. SO podkreślił, że prowadziłoby to do zbyt daleko idącego skutku. Inaczej sytuacja ta wyglądałby, gdyby umowa nie była realizowana. W takim przypadku, powoływane przez organ okoliczności mogłyby potwierdzać pozorność umowy, a tym samym jej nieważność.

PROCEDURA: Kostrzewa Piotr, Zgłoszenie do ubezpieczeń >

 

System prawa ubezpieczeń społecznych. Tom I. Część ogólna

Alina Wypych-Żywicka

Sprawdź  

Dowody nie przemawiały za pozornością

Sąd zwrócił uwagę, że nie wystarczy samo zawarcie umowy. Konieczne jest rozpoczęcie jej wykonywania. W związku z powyższym trzeba było ustalić, czy Anna K. faktycznie wykonywała czynności oraz jaki cel przyświecał stronom przy zawiązywaniu stosunku cywilnoprawnego. Przeprowadzone postępowanie dowodowe nie dało podstaw, by twierdzić, że umowa została zawarta dla pozoru. Strony wykazały, że towarzyszył im cel jej rzeczywistego realizowania. Ponadto nawiązanie współpracy było uzasadnione realnym interesem płatnika składek, ponieważ potrzebował on osoby, która będzie mu pomagał w reklamowaniu usług. Materiał dowodowy potwierdzał też fakt rzeczywistego wykonywania pracy. Świadczyły o tym m.in. wydruki rozmów z komunikatora, w których konsultowano szczegóły zlecenia i sposób jego wykonania oraz ustalano kwestie związane z terminami. Anna K. otrzymywał także wynagrodzenie za wykonane zlecenia. W świetle tych okoliczności, SO zauważył, że spornej umowie nie można przypisać cech pozorności. Zmienił on więc zaskarżoną decyzję i stwierdził, że Anna K. podlegała obowiązkowo ubezpieczeniom.

Wyrok SO Warszawa-Praga w Warszawie z 13 grudnia 2021 r., sygn. akt VII U 778/21

 

-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.