Sąd Najwyższy rozpatrywał zbieg umowy zlecenia i o pracę, z tym, ze powódka po ustaniu umowy etatowej kontynuowała zlecenie, choć pracy nie wykonywała.

Problem sprowadzał się on do pytania, czy osoba, która stała się z niezdolna do pracy, ale posiadała w pierwszych dniach tej niezdolności tytuł do objęcia dobrowolnie ubezpieczeniem chorobowym, nie nabywa zasiłku chorobowego za cały okres trwania choroby po ustaniu ubezpieczenia? Czy tylko za okres, w którym kontynuowała działalność zarobkową?

ZUS odmawia wypłaty zasiłku

ZUS odmówił Joannie K. wypłacenie zasiłku chorobowego. Podstawą decyzji ZUS było ustalenie, że po ustaniu obowiązkowego ubezpieczenia chorobowego 11 września 2015 r., wnioskodawczyni posiadała tytuł do objęcia jej dobrowolnym ubezpieczeniem, jakim była wykonywana umowa zlecenia.

Joanna K. zaskarżyła decyzję, wnosząc o przyznanie jej zasiłku chorobowego.

Czytaj: Oblicz zasiłek chorobowy zleceniobiorcy - to prostsze niż myślisz!

Sąd Rejonowy 20 czerwca 2017 r. zmienił zaskarżone decyzje i przyznał skarżącej prawo do zasiłku chorobowego za okres od 20 lutego 2016 r. do 10 marca 2016 r.

Depresja po śmierci syna

Joanna K. była pracownikiem Przedsiębiorstwa Produkcyjno–Usługowego. Wynagrodzenie ze stosunku pracy nie wystarczało Joannie K. na utrzymanie i pomagał jej syn.

Po śmierci syna zawarła ona 1 kwietnia 2015 r. umowę zlecenia ze spółką z o.o. w B.

Na podstawie tej umowy świadczyła usługi kasjerki w sklepie.

Ostatnia umowa zlecenia została podpisana 31 sierpnia 2015 r. na okres od   do 30 września 2015 r.

Od marca 2014 r. odwołująca leczyła się z powodu depresji, na którą zachorowała po śmierci syna. Była niezdolna do pracy nieprzerwanie przez 7 miesięcy do marca 2016 r., co zostało potwierdzone zwolnieniami lekarskimi.

We wrześniu 2015 r. umowa o pracę Joanny K. z Przedsiębiorstwem Produkcyjno –Usługowym 

została rozwiązana na podstawie porozumienia stron.

Pracodawca nie widział możliwości dalszego zatrudnienia odwołującej z powodu jej częstych pomyłek, a odwołująca nie była w stanie efektywnie pracować z uwagi na zły stan zdrowia.

Czytaj: SN: Prezes spółki musi zwrócić zasiłek chorobowy

Po otrzymaniu zwolnienia lekarskiego Joanna K. zadzwoniła do pracownicy tłumacząc, że nie może przyjść do pracy. Została poinformowana, że jeżeli może chodzić, to musi przyjść do pracy i wywiązać się z umowy zlecenia, gdyż obowiązuje ją grafik. Zapewniono ją, że przebywanie na zwolnieniu lekarskim nie spowodowuje problemów, ponieważ została zgłoszona do ZUS.

Przez 17 dni września 2015 r. Joanna K.  wykonywała czynności z umowy zlecenia osiem razy. Z uwagi na złe samopoczucie nie zawsze przepracowywała ilość godzin wyznaczoną w grafiku i zazwyczaj pracowała jedynie przez około 2 godziny dziennie.

Zaprzestanie pracy

Pod koniec września 2015 r. skarżąca oznajmiła zleceniodawcy, że nie jest w stanie dłużej pracować i przestała przychodzić do sklepu.

Czytaj:  I UK 326/14, Zakres podmiotowy art. 49 ust. 1 pkt 1 ustawy z 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa. - Wyrok Sądu Najwyższego

 

Odwołująca nie wykonywała pracy zarobkowej po wygaśnięciu umowy zlecenia zawartej do 30 września 2015 r., aż do zakończenia okresu niezdolności do pracy. Nie kontynuowała również działalności zarobkowej stanowiącej tytuł do objęcia obowiązkowo lub dobrowolnie ubezpieczeniem albo zapewniającej prawo do świadczeń za okres niezdolności do pracy z powodu choroby.

 W sprawie zasiłku chorobowego w innym okresie niż skarżony: od września 2015 r. do stycznia 2016 r. zapadło prawomocne orzeczenie odmawiające jej tego prawa.

Przyznanie zasiłku

Sąd II instancji powziął wątpliwość, czy odwołująca powinna mieć prawo do zasiłku chorobowego po ustaniu ubezpieczenia chorobowego za okres, w którym nie kontynuowała już działalności zarobkowej, a nadal była niezdolna do pracy, w sytuacji, gdy przez pewien okres po ustaniu ubezpieczenia z tytułu zatrudnienia pracowniczego wykonywała czynności zarobkowe.

W ocenie Sądu zagadnienie to powinno być rozstrzygnięte na korzyść odwołującej i przyznał jej zasiłek.

 

Personel Plus - Nr 11/2018 (132)

Sprawdź  

Różne interpretacje ZUS i sądów

Sąd Okręgowy stwierdził, że należy zastosować art. 13 ust. 1 pkt 2 ustawy o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa , który stanowi, że zasiłek chorobowy z tytułu niezdolności do pracy powstałej w czasie trwania ubezpieczenia chorobowego, jak i z tytułu niezdolności do pracy powstałej po ustaniu tytułu ubezpieczenia nie przysługuje za okres po ustaniu tego ubezpieczenia chorobowego, jeżeli osoba niezdolna do pracy kontynuuje działalność zarobkową lub podjęła działalność stanowiącą tytuł do objęcia obowiązkowo lub dobrowolnie ubezpieczeniem chorobowym albo zapewniającą prawo do świadczeń za okres niezdolności do pracy z powodu choroby.

Jednak interpretacje sądów i organów ZUS różnią się co do interpretacji tego przepisu. Rozbieżności te, oraz ich konsekwencje w postaci wydawania skrajnie różnych orzeczeń w tożsamych stanach faktycznych, uzasadniają w ocenie Sądu Okręgowego przedstawienie do rozstrzygnięcia Sądowi Najwyższemu pytania.

Prawo do zasiłku chorobowego w SN

SN nie podjął uchwały, gdyż pytanie nie mieściło się w przedstawionym stanie faktycznym.

Sąd rozpatrywał sprawę Joanny K. biorąc pod uwagę okres od 20 lutego 2016 r. do 4 marca 2016 r.

SN wziął pod uwagę art. 7 omawianej ustawy, według którego zasiłek chorobowy przysługuje również osobie, która stała się niezdolna do pracy po ustaniu tytułu ubezpieczenia chorobowego, jeżeli niezdolność do pracy trwała bez przerwy co najmniej 30 dni i powstała:

  1.  nie później niż w ciągu 14 dni od ustania tytułu ubezpieczenia chorobowego;
  2. nie później niż w ciągu trzech miesięcy od ustania tytułu ubezpieczenia w razie choroby zakaźnej.

Zdaniem SN art. 13 ust. 1 pkt 2 ustawy zasiłkowej nie jest podstawą utraty prawa do zasiłku chorobowego za cały okres niezdolności do pracy po ustaniu tytułu ubezpieczenia chorobowego bez względu na okres trwania wskazanych w przepisie przesłanek utraty tego prawa.

Jak podkreślił sędzia Bogdan Bieniek, powódka zatem miała prawo do zasiłku chorobowego po ustaniu ubezpieczenia z tytułu zatrudnienia, gdyż nie kontynuowała działalności zarobkowej i spełniała pozostałe warunki realizacji prawa do zasiłku chorobowego przy braku ubezpieczenia chorobowego.

 

Sygnatura akt III UZP 7/18 , postanowienie z 19 października 2018 r.