W wybranych branżach w środowisku pracy może wystąpić atmosfera wybuchowa. Jednym z licznych obowiązków pracodawcy w takiej sytuacji jest sporządzanie „Dokumentu zabezpieczenia stanowisk pracy przed wybuchem".

Wraz z wprowadzeniem dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady nr 94/9/WE z dnia 23 marca 1994 r. w sprawie zbliżenia ustawodawstw Państw Członkowskich dotyczących urządzeń i systemów ochronnych przeznaczonych do użytku w przestrzeniach zagrożonych wybuchem (Dz. Urz. UE L 100 z 19.04.1994, s. 1 z późn. zm.), pracodawcy zostali zobowiązani do spełnienia dodatkowych wymagań mających na celu zapewnienie odpowiedniego poziomu bezpieczeństwa i ochrony pracownikom zatrudnionym na stanowiskach pracy, na których może występować atmosfera wybuchowa. Szczegółowe wymagania w tym zakresie zostały określone w rozporządzeniu Ministra Gospodarki z dnia 8 lipca 2010 r. w sprawie minimalnych wymagań, dotyczących bezpieczeństwa i higieny pracy, związanych z możliwością wystąpienia w miejscu pracy atmosfery wybuchowej (Dz. U. Nr 138, poz. 931) – dalej r.a.w.

Przez atmosferę wybuchową rozumie się mieszaninę z powietrzem w warunkach atmosferycznych, substancji palnych w postaci gazów, par, mgieł lub pyłów, w której po wystąpieniu zapłonu, spalanie rozprzestrzenia się na całą niespaloną mieszaninę. By zapobiegać wybuchom i zapewnić ochronę przed ich skutkami, pracodawca powinien stosować, odpowiednie do rodzaju działalności, techniczne lub organizacyjne środki ochronne. Jednym z obowiązków pracodawcy jest opracowanie „Dokumentu zabezpieczenia przed wybuchem”, który powinien zawierać:

1) opis środków ochronnych, które zostaną podjęte w celu spełnienia wymagań określonych w niniejszym rozporządzeniu oraz ograniczenia szkodliwych skutków wybuchu;

2) wykaz przestrzeni zagrożonych wybuchem wraz z ich klasyfikacją na strefy;

3) oświadczenie pracodawcy, że:

a) miejsca pracy, urządzenia, a także urządzenia ostrzegawcze są zaprojektowane, używane i konserwowane w sposób zapewniający bezpieczne i właściwe ich funkcjonowanie,

b) urządzenia spełniają wymagania przewidziane w przepisach dotyczących minimalnych wymagań dotyczących bezpieczeństwa i higieny pracy w zakresie użytkowania maszyn przez pracowników podczas pracy,

c) została dokonana ocena ryzyka związanego z możliwością wystąpienia atmosfery wybuchowej;

4) terminy dokonywania przeglądu stosowanych środków ochronnych, o których mowa w § 4 ust. 1 r.a.w.;

5) określenie, dla wszystkich osób wykonujących pracę na rzecz różnych pracodawców w tym samym miejscu pracy:

a) środków ochronnych, o których mowa w pkt 1,

b) zasad koordynacji stosowania tych środków przez pracodawcę odpowiedzialnego za miejsce pracy,

c) celu koordynacji oraz metod i procedur jej wprowadzania.

W przypadku wybranych branż, w których może wystąpić atmosfera wybuchowa (takich jak górnictwo) obowiązują osobne, wytyczne branżowe określone osobnymi przepisami. Pełna lista zwolnień została określona w § 3 r.a.w.

Łukasz Wawszczak