Pracownikowi, oprócz urlopu wypoczynkowego, przysługuje kilka dni urlopu okolicznościowego. Ilość dni i zasady jego udzielania określa rozporządzenie ministra pracy i polityki socjalnej z 15 maja 1996 r. w sprawie sposobu usprawiedliwiania nieobecności w pracy oraz udzielania pracownikom zwolnień od pracy.

Zgodnie z jego § 15 pracownik może wystąpić o 2 dni urlopu okolicznościowego na swój ślub, gdy urodzi mu się dziecko, a także w razie śmierci małżonka, dziecka, ojca, matki, ojczyma lub macochy. Jeden dzień urlopu przysługuje w razie ślubu dziecka pracownika albo zgonu i pogrzebu jego siostry, brata, teściowej, teścia, babki, dziadka, a także innej osoby pozostającej na utrzymaniu pracownika lub pod jego bezpośrednią opieką.

Rozporządzenie przewiduje, że w takich wypadkach pracownik musi pamiętać o złożeniu stosownego wniosku. Jego formułę zazwyczaj określają regulacje wewnątrzzakładowe. Wniosek powinien zawierać powód udzielenia urlopu oraz termin wykorzystania wolnego od wykonywania pracy. Czasami pracodawca uzależnia przyznanie urlopu od dostarczenia przez pracownika w późniejszym terminie odpowiedniego dokumentu, np. aktu zgonu babci lub dziadka. Jeśli pracownik nie przedstawi takiego potwierdzenia nieobecność pracownika może ona zostać uznana za nieusprawiedliwioną.

Wykorzystanego urlopu okolicznościowego nie wlicza się do wymiaru urlopu wypoczynkowego. Czyli - dodatkowe dwa dni lub jeden dzień - przysługują obok 26 lub 20 dni urlopu wypoczynkowego.

Zwolnienia okolicznościowe przysługują również z innych przyczyn niż wydarzenia osobiste. Usprawiedliwiona będzie nieobecność pracownika w pracy, jeśli związana jest z urlopem szkoleniowym, wykonaniem obowiązków obywatelskich lub społecznych oraz obowiązków związanych z wykonywanym zawodem. Dodatkowe trzy dni wolnego należą się w razie poszukiwania nowego zatrudnienia po zwolnieniu z pracy. Taki wymiar dodatkowego urlopu przewidziany jest w razie trzymiesięcznego okresu wypowiedzenia. Natomiast jeśli okres wypowiedzenia wynosi 2 tygodnie lub miesiąc, to przysługują pracownikowi 2 dni na poszukiwanie pracy.

Dodatkowe dni wolne przysługują pracownikowi na dzieci. Jeśli nie ukończyły one 14 lat, to można wziąć 2 dni tzw. opieki w danym roku kalendarzowym.

Urlop okolicznościowy należy się również, gdy zatrudniony dostanie urzędowe pismo wzywające do osobistego stawienia się w określonym miejscu i czasie. Pismo takie mogą przysłać organ administracji rządowej i samorządu terytorialnego, sąd, prokuratura, policja lub instytucja prowadząca postępowanie w sprawach o wykroczenia. Jeśli urząd znajduje się w naszym mieście, pracodawca może zwolnić pracownika na kilka godzin.

Nie trzeba wykorzystywać całości urlopu okolicznościowego za jednym razem. Jeśli pracownik bierze wolne, bo jest pogrzeb, to może wziąć jeden dzień na dzień uroczystości, a drugi przed albo po niej.

Za urlop okolicznościowy należy się pracownikowi pełne wynagrodzenie. Oblicza się je tak samo jak przy wynagrodzeniu za urlop wypoczynkowy.

Agnieszka Rosa