Obowiązki, podobne jak na pracodawcy lub kierowniku w zakładu pracy, ciążą na osobach kierujących akcjami ratowniczymi albo prowadzących ćwiczenia lub szkolenie. Osoba ta ma obowiązek wyznaczać stanowiska pracy, organizować akcje ratownicze, ćwiczenia lub szkolenia zgodnie z wymaganiami bezpieczeństwa i higieny służby. Powinna zapewnić strażakom środki ochrony indywidualnej oraz wymagać ich stosowanie, uwzględniać zgłaszane przypadki niedyspozycji psychofizycznej, a ponadto egzekwować przestrzeganie przez strażaków przepisów i zasad bhs.
W miejscach zagrożonych bezpośrednim kontaktem z materiałami oraz czynnikami niebezpiecznymi i szkodliwymi dla zdrowia, przed podjęciem oraz w trakcie czynności ratowniczych, r.b.h.s. nakazuje stosować sprzęt i urządzenia specjalistyczne sygnalizujące zaistniałe zagrożenia, a w przypadku wystąpienia zagrożeń innych niż dotychczas, w tym np. czynników biologicznych albo czynników o działaniu rakotwórczym lub mutagennym, strażak (podobnie jak pracownik) ma obowiązek stosować środki ochrony indywidualnej właściwe dla zagrożeń najbardziej zbliżonych do nowych zagrożeń. Ponadto powinien przestrzegać procedur postępowania, odpowiednio do okoliczności, opartych na procedurach stosowanych w przypadku zagrożeń chemicznych, o których będzie dalej mowa.
W strażnicach posiadających ześlizgi (tj. urządzenia pozwalające podczas alarmu na opuszczanie się strażaków po słupie ześlizgu, przez otwór w stropie), drzwi do ześlizgu powinny być dwuskrzydłowe, o szerokości skrzydła min. 0,5 m i otwierać się do środka. Skrzydła drzwi powinny być oznaczone na obrzeżach pasem o szerokości 7 cm w kolorze czarnym, a pozostałe powierzchnie skrzydeł - kolorem żółtym. Na wysokości 1,7 m od podłogi na całej szerokości drzwi należy umieścić dobrze widoczny napis w kolorze czarnym "UWAGA ZEŚLIZG - KORZYSTAĆ TYLKO W CZASIE ALARMU". Słup ześlizgu powinien mieć średnicę 15-30 cm oraz gładką powierzchnię. Średnica otworu w stropie ześlizgu powinna wynosić co najmniej 1,15 m. Podłoże pod ześlizgiem powinna stanowić poduszka amortyzacyjna. Opuszczanie się po słupie ześlizgu jest dopuszczalne wyłącznie w czasie alarmów i szkolenia, bezwzględnie w odzieży osłaniającej tułów i kończyny oraz wyłącznie w sytuacji, gdy na słupie ześlizgu lub na poduszce amortyzacyjnej nie znajduje się inny strażak.
Strażakom pełniącym służbę w obiektach przeznaczonych dla jednostek ratowniczo-gaśniczych należy zapewnić pomieszczenia higieniczno-sanitarne oraz do przygotowania, przechowywania i spożywania posiłków oraz do czyszczenia i suszenia odzieży. Wymagania dotyczące pomieszczeń i urządzeń higieniczno-sanitarnych dla strażaków określa rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 26 września 1997 r. w sprawie ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy (tekst jedn.: Dz. U. z 2003 r. Nr 169, poz. 1650 z późn. zm.).
Każdy strażak powinien być przeszkolony w zakresie udzielania kwalifikowanej pierwszej pomocy i posiadać ważne zaświadczenie o ukończeniu takiego szkolenia, a akcje ratownicze, ćwiczenia lub szkolenie, stwarzające w ocenie kierującego akcją lub organizatora ćwiczeń ryzyko wystąpienia obrażeń wymagających podjęcia medycznych czynności ratunkowych, powinien zabezpieczać zespół ratownictwa medycznego.
Strażak może uczestniczyć w ćwiczeniach lub szkoleniu po uprzednim ukończeniu szkolenia z zakresu bezpieczeństwa i higieny służby oraz okazaniu aktualnego orzeczenia lekarskiego o zdolności do pełnienia służby.
Osoby, które zostały narażone na bezpośredni kontakt z substancjami chemicznymi, po zdjęciu skażonej odzieży, należy poddać dekontaminacji (usunięciu skażeń) oraz zapewnić im pomoc medyczną. Na miejscu akcji ratowniczych powinno się przeprowadzać dekontaminację wstępną, a po zakończeniu akcji - dekontaminację właściwą.
Strażaków pracujących w strefie zagrożenia powinno zabezpieczać co najmniej dwóch innych strażaków przygotowanych do natychmiastowego wejścia w strefę. Wprowadzając strażaków do strefy zagrożenia, kierujący akcją ratowniczą powinien kontrolować czas ich przebywania w tej strefie, a ze strażakami wprowadzonymi do strefy zagrożenia kierujący akcją ma obowiązek utrzymywać łączność. Podczas prowadzenia akcji ratowniczej w czasie katastrofy budowlanej lub awarii technicznej strażacy powinni współpracować z odpowiednimi służbami technicznymi.
Podczas wykonywania czynności ratowniczych na wysokości, w celu zabezpieczenia strażaka przed upadkiem, należy stosować szelki bezpieczeństwa z pasem biodrowym. Strażak prowadzący czynności ratownicze z kosza drabiny lub podestu roboczego podnośnika powinien być również wyposażony w szelki bezpieczeństwa z pasem biodrowym oraz sprzęt umożliwiający ewakuację, o długości liny nie krótszej niż maksymalny wysięg tych urządzeń. Niedopuszczalne jest opuszczanie się ślizgiem po bocznicach drabin. Podczas używania drabiny przenośnej należy wchodzić na drabinę i schodzi przodem do drabiny. Drabina przystawna powinna wystawać ponad powierzchnię, na którą prowadzi, co najmniej o trzy szczeble.
W miejscach zagrożonych bezpośrednim kontaktem z materiałami oraz czynnikami niebezpiecznymi i szkodliwymi dla zdrowia, przed podjęciem oraz w trakcie czynności ratowniczych, r.b.h.s. nakazuje stosować sprzęt i urządzenia specjalistyczne sygnalizujące zaistniałe zagrożenia, a w przypadku wystąpienia zagrożeń innych niż dotychczas, w tym np. czynników biologicznych albo czynników o działaniu rakotwórczym lub mutagennym, strażak (podobnie jak pracownik) ma obowiązek stosować środki ochrony indywidualnej właściwe dla zagrożeń najbardziej zbliżonych do nowych zagrożeń. Ponadto powinien przestrzegać procedur postępowania, odpowiednio do okoliczności, opartych na procedurach stosowanych w przypadku zagrożeń chemicznych, o których będzie dalej mowa.
W strażnicach posiadających ześlizgi (tj. urządzenia pozwalające podczas alarmu na opuszczanie się strażaków po słupie ześlizgu, przez otwór w stropie), drzwi do ześlizgu powinny być dwuskrzydłowe, o szerokości skrzydła min. 0,5 m i otwierać się do środka. Skrzydła drzwi powinny być oznaczone na obrzeżach pasem o szerokości 7 cm w kolorze czarnym, a pozostałe powierzchnie skrzydeł - kolorem żółtym. Na wysokości 1,7 m od podłogi na całej szerokości drzwi należy umieścić dobrze widoczny napis w kolorze czarnym "UWAGA ZEŚLIZG - KORZYSTAĆ TYLKO W CZASIE ALARMU". Słup ześlizgu powinien mieć średnicę 15-30 cm oraz gładką powierzchnię. Średnica otworu w stropie ześlizgu powinna wynosić co najmniej 1,15 m. Podłoże pod ześlizgiem powinna stanowić poduszka amortyzacyjna. Opuszczanie się po słupie ześlizgu jest dopuszczalne wyłącznie w czasie alarmów i szkolenia, bezwzględnie w odzieży osłaniającej tułów i kończyny oraz wyłącznie w sytuacji, gdy na słupie ześlizgu lub na poduszce amortyzacyjnej nie znajduje się inny strażak.
Strażakom pełniącym służbę w obiektach przeznaczonych dla jednostek ratowniczo-gaśniczych należy zapewnić pomieszczenia higieniczno-sanitarne oraz do przygotowania, przechowywania i spożywania posiłków oraz do czyszczenia i suszenia odzieży. Wymagania dotyczące pomieszczeń i urządzeń higieniczno-sanitarnych dla strażaków określa rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 26 września 1997 r. w sprawie ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy (tekst jedn.: Dz. U. z 2003 r. Nr 169, poz. 1650 z późn. zm.).
Każdy strażak powinien być przeszkolony w zakresie udzielania kwalifikowanej pierwszej pomocy i posiadać ważne zaświadczenie o ukończeniu takiego szkolenia, a akcje ratownicze, ćwiczenia lub szkolenie, stwarzające w ocenie kierującego akcją lub organizatora ćwiczeń ryzyko wystąpienia obrażeń wymagających podjęcia medycznych czynności ratunkowych, powinien zabezpieczać zespół ratownictwa medycznego.
Strażak może uczestniczyć w ćwiczeniach lub szkoleniu po uprzednim ukończeniu szkolenia z zakresu bezpieczeństwa i higieny służby oraz okazaniu aktualnego orzeczenia lekarskiego o zdolności do pełnienia służby.
Osoby, które zostały narażone na bezpośredni kontakt z substancjami chemicznymi, po zdjęciu skażonej odzieży, należy poddać dekontaminacji (usunięciu skażeń) oraz zapewnić im pomoc medyczną. Na miejscu akcji ratowniczych powinno się przeprowadzać dekontaminację wstępną, a po zakończeniu akcji - dekontaminację właściwą.
Strażaków pracujących w strefie zagrożenia powinno zabezpieczać co najmniej dwóch innych strażaków przygotowanych do natychmiastowego wejścia w strefę. Wprowadzając strażaków do strefy zagrożenia, kierujący akcją ratowniczą powinien kontrolować czas ich przebywania w tej strefie, a ze strażakami wprowadzonymi do strefy zagrożenia kierujący akcją ma obowiązek utrzymywać łączność. Podczas prowadzenia akcji ratowniczej w czasie katastrofy budowlanej lub awarii technicznej strażacy powinni współpracować z odpowiednimi służbami technicznymi.
Podczas wykonywania czynności ratowniczych na wysokości, w celu zabezpieczenia strażaka przed upadkiem, należy stosować szelki bezpieczeństwa z pasem biodrowym. Strażak prowadzący czynności ratownicze z kosza drabiny lub podestu roboczego podnośnika powinien być również wyposażony w szelki bezpieczeństwa z pasem biodrowym oraz sprzęt umożliwiający ewakuację, o długości liny nie krótszej niż maksymalny wysięg tych urządzeń. Niedopuszczalne jest opuszczanie się ślizgiem po bocznicach drabin. Podczas używania drabiny przenośnej należy wchodzić na drabinę i schodzi przodem do drabiny. Drabina przystawna powinna wystawać ponad powierzchnię, na którą prowadzi, co najmniej o trzy szczeble.