Czy w świetle wyroku TK, sygn. akt SK 16/06, pracodawca, który nie wliczał premii uznaniowej do podstawy wynagrodzenia chorobowego ma obowiązek skorygować listy płac wstecz? Czy też jest to może jego dobrą wolą? A może to pracownik powinien złożyć wniosek do pracodawcy lub ZUS o wyrównanie wynagrodzenia za czas choroby lub urlopu macierzyńskiego?
W jaki sposób pracownik może odzyskać należne mu pieniądze?


Jeżeli od premii uznaniowej, wypłaconej w okresie przyjętym do ustalenia podstawy wymiaru zasiłku chorobowego, były potrącane składki na ubezpieczenie chorobowe, a przedmiotowa premia nie była wypłacana pracownikowi w okresie pobierania wynagrodzenia chorobowego lub zasiłku chorobowego, to powinna być uwzględniona w podstawie wymiaru zasiłku chorobowego. W przypadku gdy płatnik zasiłków nie uwzględnił takiej premii w podstawie wymiaru zasiłku chorobowego a nie upłynął jeszcze termin przedawnienia roszczenia o wypłatę wyrównania zasiłku, to pracownik może wystąpić do płatnika zasiłków o wypłacenie wyrównania zasiłku chorobowego. Dotyczy to odpowiednio wynagrodzenia chorobowego.


Zasady ustalania podstawy wymiaru zasiłku chorobowego dla pracownika zostały określone przepisami art. 36-47 ustawy z dnia 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (tekst jedn.: z 2005 r. Nr 31, poz. 267, z późn. zm.) - dalej u.ś.p. Natomiast zgodnie z art. 92 § 2 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. - Kodeks pracy (tekst jedn.: Dz. U. z 1998 r. Nr 21, poz. 94) - dalej k.p., wynagrodzenia za czas niezdolności do pracy pracownika (tzw. wynagrodzenie chorobowe) oblicza się według zasad obowiązujących przy ustalaniu podstawy wymiaru zasiłku chorobowego.
Zgodnie z art. 41 ust. 1 u.ś.p. przy ustalaniu podstawy wymiaru zasiłku chorobowego nie uwzględnia się składników wynagrodzenia, jeżeli postanowienia układów zbiorowych pracy lub przepisy o wynagradzaniu nie przewidują zmniejszania ich za okres pobierania zasiłku. W wyroku z dnia 24 czerwca 2008 r., sygn. akt SK 16/06, TK orzekł, że art. 41 ust. 1 u.ś.p., rozumiany w taki sposób, że w podstawie wymiaru zasiłku chorobowego nie uwzględnia się wypłaconych pracownikowi - w okresie przyjętym do jej ustalenia - składników wynagrodzenia, od których pracownik ten uiścił składkę na ubezpieczenie chorobowe, a które nie są mu wypłacane w okresie pobierania wynagrodzenia za czas niezdolności do pracy wskutek choroby albo zasiłku chorobowego, jest niezgodny z art. 67 ust. 1 w związku z art. 31 ust. 3 Konstytucji RP. Należy dodać, że wyrok TK zapadł w sprawie premii uznaniowej, której pracodawca nie uwzględnił w podstawie wymiaru zasiłku chorobowego.
W związku z powyższym, w przypadku gdy obowiązujący u pracodawcy układ zbiorowy pracy, regulamin wynagradzania lub inne przepisy o wynagradzaniu nie stanowią wprost o tym, czy dany składnik wynagrodzenia (np. premia uznaniowa) ulega zmniejszeniu za okres pobierania zasiłku chorobowego, to przedmiotowy składnik powinien być uwzględniony w podstawie wymiaru zasiłku chorobowego, jeżeli są spełnione łącznie dwa warunki:
– w okresie przyjętym do ustalenia podstawy wymiaru zasiłku chorobowego od tego składnika wynagrodzenia były potrącane składki na ubezpieczenie chorobowe,
– ten składnik wynagrodzenia nie był wypłacany pracownikowi za okres pobierania wynagrodzenia chorobowego albo zasiłku chorobowego.
Powyższe dotyczy także przypadku, gdy u danego pracodawcy nie obowiązuje ani układ zbiorowy pracy, ani inne przepisy o wynagradzaniu.
Jeżeli płatnik zasiłków (tj. płatnik składek albo ZUS) nie uwzględnił w podstawie wymiaru zasiłku chorobowego premii uznaniowej pomimo tego, że zachodziły przesłanki wymienione w pkt 1 i 2 powyżej, a nie upłynął jeszcze termin przedawnienia roszczenia o wypłatę zasiłku, płatnik zasiłków - na żądanie pracownika - zobowiązany jest wypłacić wyrównanie zasiłku chorobowego. Należy w tym miejscu wyjaśnić, że zgodnie z art. 67 ust. 1 u.ś.p. roszczenie o wypłatę zasiłku chorobowego przedawnia się po upływie 6 miesięcy od ostatniego dnia okresu, za który zasiłek przysługuje. To samo dotyczy zaniżonego - na skutek nieuwzględnienia w podstawie jego wymiaru premii uznaniowej - wynagrodzenia chorobowego. Jeżeli pracownik zażąda wypłacenia mu wyrównania tego wynagrodzenia, a nie upłynął jeszcze 3-letni termin przedawnienia roszczenia o jego wypłatę (art. 291 k.p.), pracodawca zobowiązany jest wypłacić to wyrównanie.