Ustalanie przyczyn wypadku przy pracy metodą TOL

Precyzyjne określenie przyczyn wypadku przy pracy jest najważniejszym elementem dochodzenia powypadkowego, ustalone przyczyny dają bazę wyjściową do określenia poleceń powypadkowych.

Podczas ustalania przyczyn wypadków ustalamy:

Przyczynę  bezpośrednią wypadku -  jest ostatnie wydarzenie bezpośrednio prowadzące do urazu np.:

· kontakt z płomieniem lub gorącym/płonącym obiektem/środowiskiem;

· uderzenie przez spadający obiekt;

· kontakt z przedmiotem ostrym (nóż, ostrze itp.).

Przyczyny pośrednie wypadku -  są to wszelkie braki i nieprawidłowości, które pośrednio przyczyniły się do powstania wypadku. Najczęściej stosowaną metodą badania przyczyn wypadków jest systematyka „TOL", która dzieli przyczyny pośrednie na trzy grupy:

· techniczne,

· organizacyjne,

· ludzkie.

 

Możliwe Przyczyny Techniczne (T)

Wady konstrukcyjne czynnika materialnego będące źródłem zagrożenia:

· niewłaściwa struktura przestrzenna czynnika materialnego;

· nieodpowiednia wytrzymałość czynnika materialnego;

· niewłaściwa stateczność czynnika materialnego;

· brak lub niewłaściwe urządzenia zabezpieczające;

· brak lub niewłaściwe środki ochrony zbiorowej;

· niewłaściwe elementy sterownicze;

· brak lub niewłaściwa sygnalizacja zagrożeń;

· niedostosowanie czynnika materialnego do transportu, konserwacji lub napraw.

Niewłaściwe wykonanie czynnika materialnego:

· zastosowanie materiałów zastępczych;

· niedotrzymanie wymaganych parametrów technicznych.

Wady materiałowe czynnika materialnego:

· ukryte wady materiałowe czynnika materialnego.

Niewłaściwa eksploatacja czynnika materialnego:

· nadmierna eksploatacja czynnika materialnego;

· niedostateczna konserwacja czynnika materialnego;

· niewłaściwe naprawy i remonty czynnika materialnego.

 

Możliwe Przyczyny Organizacyjne (O)

Niewłaściwa ogólna organizacja pracy:

·         nieprawidłowy podział pracy lub rozplanowanie zadań;

·         niewłaściwe polecenia przełożonych;

·         brak nadzoru;

·        niewłaściwa koordynacja prac zbiorowych;

·  wykonywanie, z polecenia osób sprawujących nadzór, prac niewchodzących w zakres obowiązków pracownika;

·         brak instrukcji posługiwania się czynnikiem materialnym;

·         dopuszczenie do pracy czynnika materialnego bez wymaganych kontroli, przeglądów;

·         tolerowanie, przez osoby sprawujące nadzór, odstępstw od przepisów i zasad bezpieczeństwa i higieny pracy;

·         niedostateczne przygotowanie zawodowe pracownika;

·         brak lub niewłaściwe przeszkolenie w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy;

·         tolerowanie, przez osoby sprawujące nadzór, stosowania niewłaściwej technologii;

·         dopuszczenie do pracy pracownika z przeciwwskazaniami lekarskimi lub bez badań lekarskich;

·         wykonywanie pracy w zbyt małej obsadzie osobowej;

·         wykonywanie prac pomimo niewłaściwego zaopatrzenia w narzędzia, surowce.

Niewłaściwa organizacja stanowiska pracy:

·         niewłaściwe usytuowanie urządzeń na stanowisku pracy;

·         nieodpowiednie przejścia i dojścia;

·         nieodpowiednie rozmieszczenie i składowanie przedmiotów pracy (surowców, półproduktów, produktów itp.);

·         nieusunięcie zbędnych przedmiotów, substancji lub energii (np. odpadów, opakowań, resztek substancji, niewyłącznie zasilania itp.);

·         brak środków ochrony indywidualnej;

·         niewłaściwy dobór środków ochrony indywidualnej.

 

Możliwe Przyczyny Ludzkie (L)

Brak lub niewłaściwe posługiwanie się czynnikiem materialnym przez pracownika:

·         używanie nieodpowiedniego do danej pracy czynnika materialnego;

·         wykonywanie pracy ręcznie zamiast przy użyciu czynnika materialnego;

·         użycie czynnika materialnego podczas przebywania osób w strefie zagrożenia;

·         niewłaściwe zabezpieczenie czynnika materialnego (np. niezaciągnięcie hamulca na postoju);

·         udostępnienie przez pracownika czynnika materialnego osobie nieupoważnionej;

·         użycie czynnika materialnego niezgodnie z jego przeznaczeniem;

·         niewłaściwe uchwycenie, trzymanie czynnika materialnego;

·         wadliwe zainstalowanie, zamocowanie, zawieszenie czynnika materialnego

przez pracownika.

Nieużywanie sprzętu ochronnego przez pracownika:

· nieużywanie przez pracownika środków ochrony indywidualnej;

· nieużywanie przez pracownika urządzeń zabezpieczających;

· nieużywanie przez pracownika środków ochrony zbiorowej;

Niewłaściwe samowolne zachowanie się pracownika:

· wykonywanie pracy niewchodzącej w zakres obowiązków pracownika;

· przechodzenie, przejeżdżanie lub przebywanie w miejscach niedozwolonych;

· wejście, wjechanie na obszar zagrożony bez upewnienia się, czy nie ma niebezpieczeństwa;

· wykonywanie czynności bez usunięcia zagrożenia (np. niewyłącznie maszyny, niewyłącznie napięcia);

· zbyt szybka jazda;

· niewłaściwe operowanie kończynami w strefie zagrożenia;

· żarty, bójki.

Stan psychofizyczny pracownika, nie zapewniający bezpiecznego wykonywania pracy, spowodowany:

· nagłym zachorowaniem, niedyspozycją fizyczną;

· przewlekłą lub ostrą chorobą psychiczną;

· zmęczeniem;

· zdenerwowaniem;

· spożyciem alkoholu, środków odurzających lub substancji psychotropowych.

Nieprawidłowe zachowanie się pracownika spowodowane:

· nieznajomością zagrożenia;

· nieznajomością przepisów i zasad bezpieczeństwa i higieny pracy;

· lekceważeniem zagrożenia (brawura, ryzykanctwo);

· lekceważeniem poleceń przełożonych;

· niedostateczną koncentracją uwagi na wykonywanej czynności;

· zaskoczeniem niespodziewanym zdarzeniem;

· niewłaściwym tempem pracy;

· brakiem doświadczenia.

 

Więcej na ten temat w Serwisie BHP.