Zgodnie z rozporządzeniem Ministra Gospodarki i Pracy z dnia 27 lipca 2004 r. w sprawie szkolenia w dziedzinie bezpieczeństwa i higieny pracy (Dz. U. Nr 180, poz. 1860 z późn. zm.) – dalej r.s.b.h.p. pracodawca niektóre szkolenia z zakresu bhp może przeprowadzać w formie tzw. samokształcenia kierowanego. Jest to forma szkolenia umożliwiającego uzyskanie, aktualizowanie lub uzupełnianie wiedzy i umiejętności w zakresie bhp, na podstawie materiałów przekazanych przez organizatora szkolenia, w szczególności przy zastosowaniu poczty, Internetu, przy jednoczesnym zapewnieniu konsultacji z osobami spełniającymi wymagania dla wykładowców.
Jedną z form takiego szkolenia jest e-learning. Pod tą angielską nazwą kryje się bardziej zrozumiałe „szkolenie przez Internet” lub „nauka na odległość z wykorzystaniem Internetu”. Zgodnie z r.s.b.h.p. z metody samokształcenia kierowanego w zakresie szkoleń okresowych z zakresu bhp mogą korzystać osoby będące pracodawcami oraz inne osoby kierujące pracownikami - w szczególności kierownicy, mistrzowie i brygadziści, pracownicy inżynieryjno-techniczni - w tym projektanci, konstruktorzy maszyn i innych urządzeń technicznych, technolodzy i organizatorzy produkcji, pracownicy służby bhp i inne osoby wykonujące zadania tej służby oraz pracownicy administracyjno-biurowi i inni, których charakter pracy wiąże się z narażeniem na czynniki szkodliwe dla zdrowia, uciążliwe lub niebezpieczne albo z odpowiedzialnością w zakresie bhp.
W metodzie szkolenia przez Internet pośrednikiem między wykładowcą a słuchaczem jest komputer. Udział wykładowcy jest ograniczony do napisania scenariusza szkolenia i opracowania treści wykładów w postaci multimedialnej prezentacji, łączącej tekst, dźwięk i ilustracje. Słuchacz podejmuje naukę w czasie dla niego najlepszym i w tempie dla niego właściwym. Treści szkolenia są przekazywane za pomocą sieci internetowej, ale mogą być też zapisane na dowolnym nośniku, np. na płycie CD, i udostępnione (przesłane) szkolonemu pracownikowi. W jednym kursie (grupie) nie powinno uczestniczyć jednocześnie więcej niż 20-25 osób.
Zaletą szkoleń za pośrednictwem komputera i Internetu jest ich duża elastyczność. Słuchacz może uruchomić szkolenie u siebie w domu w dowolnym czasie. Trzeba jednak wziąć pod uwagę, że multimedia wymagają samodyscypliny. Słuchacz nie jest bowiem ani motywowany, ani kontrolowany zewnętrznie. Ucząc się tą metodą, jeśli chcemy, zaglądamy do prezentacji i uczymy się, jeśli nie – przerywamy naukę. Jeżeli natrafiamy na trudności, musimy sami je pokonać.
Jest pożądane, by organizator szkoleń e-learningowych zapewniał słuchaczowi możliwość kierowania do wykładowcy drogą internetową pytań dotyczących tematyki. Przeprowadzone badania na uczestnikach takich kursów pokazały, że liczba kontaktów między uczestnikami i prowadzącym w trakcie kursu on-line jest większa, niż w przypadku tradycyjnych zajęć. Jak się okazało, e-mailowe pytania częściej zadają osoby nieśmiałe, które na żywo nie miałyby odwagi tego robić.
Zgodnie z § 16 ust. 2 r.s.b.h.p. egzamin końcowy jest przeprowadzany przed komisją powołaną przez organizatora szkolenia, a więc nie może być przeprowadzany na odległość. Na organizatorze szkolenia spoczywa więc obowiązek takiego zorganizowania szkolenia i sprawdzenia jego efektów (poprzez przeprowadzenie egzaminu), aby zapewnione było spełnienie wymagań programowych i osiągnięcie celów szkolenia.
Edward Kołodziejczyk