RPO: brak wynagrodzenia za udział w rozprawach to niższe świadczenia ławników

Niższy zasiłek chorobowy, ekwiwalent za urlop wypoczynkowy oraz niższą emeryturę otrzymuje pracownik będący ławnikiem - to pokłosie przepisu regulującego zwalnianie ławników na czas udziału w rozprawach bez prawa do wynagrodzenia.

Rzecznik Praw Obywatelskich zwrócił się do Ministra Sprawiedliwości ws. przepisów regulujących prawo do świadczeń ławników pozostających w stosunku pracy.

Prawo o ustroju sądów powszechnych stanowi, iż „za czas zwolnienia od pracy ławnik zachowuje prawo do świadczeń wynikających ze stosunku pracy, z wyjątkiem prawa do wynagrodzenia”. Zdaniem zainteresowanych ławników, którzy pozostają jednocześnie w stosunku pracy, przewidziane w ustawie uprawnienia do świadczeń wynikających ze stosunku pracy są w istocie fikcyjne, bowiem wysokość tych świadczeń de facto jest pochodną uzyskiwanego przez pracownika dochodu. Konsekwencją udzielenia przez pracodawcę zatrudnionemu ławnikowi dnia wolnego od pracy, bez prawa do wynagrodzenia, jest więc obniżenie wysokości przysługującego mu zasiłku chorobowego czy ekwiwalentu za urlop wypoczynkowy, ponieważ podstawę do ich naliczenia stanowi suma faktycznych zarobków. Kolejną negatywną konsekwencją tak ukształtowanego systemu jest uszczuplenie uprawnień emerytalnych pracownika pełniącego funkcję ławnika, ponieważ przychód będący podstawą obliczenia składki emerytalnej ulega obniżeniu z tytułu braku wynagrodzenia za dzień, w którym ławnik wykonuje swoje obowiązki w sądzie. Zdaniem RPO, opisany stan rzeczy może spowodować zmniejszenie liczby kandydatów na ławników, którzy pozostają jednocześnie w stosunku pracy, a tym samym doprowadzić do zaniżenia konstytucyjnego standardu udziału obywateli w sprawowaniu wymiaru sprawiedliwości.