Projekt przewidujący, że wszystkim osobom sprawującym opiekę nad osobą z niepełnosprawnością przysługiwać będzie świadczenie pielęgnacyjne, trafi do sejmowej podkomisji stałej do spraw osób niepełnosprawnych. Zdecydowała o tym we wtorek sejmowa Komisja Polityki Społecznej i Rodziny.

Według projektodawców (klub Nowoczesnej) zgłoszona propozycja ma na celu m.in. wykonanie wyroków TK z października 2014 r. Trybunał, rozpatrując wniosek posłów PiS, orzekł, że uzależnienie świadczenia pielęgnacyjnego dla opiekuna dorosłej osoby niepełnosprawnej od wieku, w którym powstała niepełnosprawność podopiecznego, jest niezgodne z konstytucją.

"Proponuje się wprowadzenie w ustawie o świadczeniach rodzinnych rozwiązania stanowiącego, że wszystkim osobom sprawującym opiekę nad osobą z niepełnosprawnością przysługiwać będzie jedno świadczenie opiekuńcze, tj. świadczenie pielęgnacyjne, o ile rezygnują z zatrudnienia na rzecz faktycznej opieki nad osobą niepełnosprawną" - napisano w uzasadnieniu propozycji.

Zastrzeżenia do projektu zgłosiło Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej. "Zdajemy sobie sprawę z wagi tego problemu, z wagi, że realizacja wyroku TK jest jeszcze przed nami. Natomiast w tym kształcie, w jakim jest ten projekt, z tymi bardzo poważnymi wadami i zastrzeżeniami, wymaga on solidnych przemyśleń" - stwierdził wiceminister Bartosz Marczuk.

Jak podkreślił, realizacja przepisów zaproponowanych w projekcie kosztowałaby budżet państwa rocznie ok. 18,5 mld zł. "Dla porównania - w tym roku na realizację programu 500 plus mamy zarezerwowane 24,5 mld zł" - mówił.

Resort w swojej opinii do projektu zwrócił uwagę m.in., że proponowane przepisy wprowadzają zasadę, że nowe świadczenie pielęgnacyjne będzie przysługiwać z tytułu rezygnacji z zatrudniania lub innej pracy etatowej. Ministerstwo przypomniało, że w obecnie świadczenie pielęgnacyjne przysługuje z tytułu niepodejmowania, ale i z tytułu rezygnacji z zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej - czyli również w przypadku rezygnacji z pracy na podstawie umów cywilnoprawnych lub w ramach działalności gospodarczej. 

 

MRPiPS zwróciło uwagę również, że projektodawcy proponując znaczące rozszerzenie kręgu osób uprawnionych do świadczenia pielęgnacyjnego i jednocześnie rezygnując z wprowadzenia kryterium dochodowego (uprawniającego do tego świadczenia) pomijają wyraźnie wskazania TK.

Obecnie osoby opiekujące się dorosłą osobą niepełnosprawną w tym samym wieku mogą być różnie traktowane w zależności od tego, czy niepełnosprawność ich podopiecznego powstała przed, czy po osiągnięciu przez niego dorosłości.

Świadczenie pielęgnacyjne - przysługujące rodzicom opiekującym się niepełnosprawnymi dziećmi oraz opiekunom osób niepełnosprawnych, których niepełnosprawność powstała przed ukończeniem 18. roku życia (lub 25. roku życia, jeśli się uczy) - wynosi ok. 1477 zł netto.

Ta grupa opiekunów wywalczyła podwyżkę świadczenia pielęgnacyjnego po tym, jak wiosną 2014 r. protestowała w Sejmie (okupując go przez kilka tygodni).

Znacznie niższą pomoc otrzymują opiekunowie dorosłych osób niepełnosprawnych - 520 zł, jeśli spełniają kryterium dochodowe - dochód rodziny osoby sprawującej opiekę oraz rodziny osoby wymagającej opieki w przeliczeniu na osobę nie może przekroczyć ok. 764 zł.

Przed 2013 r. świadczenie pielęgnacyjne (wtedy w wysokości 520 zł) przysługiwało wszystkim rezygnującym z pracy opiekunom osób niepełnosprawnych; od początku 2013 r., kiedy weszła w życie znowelizowana ustawa o świadczeniach rodzinnych - tylko tym, którzy opiekują się osobami niepełnosprawnymi od dziecka. Po zmianach opiekunom osób dorosłych przysługiwał specjalny zasiłek opiekuńczy (520 zł), jednak uzależniono go od dochodu.

Regulacja ta została jednak zaskarżona do Trybunału Konstytucyjnego przez RPO, jako odbieranie praw nabytych. TK uznał, że było to działanie niekonstytucyjne. Aby zrealizować to orzeczenie, wprowadzono nowe świadczenie - zasiłek dla opiekuna. Nie przywrócono jednak prawa do świadczenia pielęgnacyjnego, ale przyznano osobom, które miały to uprawnienie przed nowelizacją ustawy, zasiłek w wysokości 520 zł (tyle wyniosło świadczenie pielęgnacyjne przed nowelizacją). (PAP)