W czwartek premier Mateusz Morawiecki, Marlena Maląg, minister rodziny i polityki społecznej i Barbara Socha, pełnomocnik rządu do spraw polityki demograficznej zaprezentowali projekt Strategii Demograficznej 2040. Dokument zakłada wyjście z pułapki niskiej dzietności i zbliżenie się do poziomu gwarantującego zastępowalność pokoleń. Rząd planuje osiągnąć ten cel poprzez długofalowe, wieloobszarowe działania likwidujące bariery, które zniechęcają Polaków do realizowania ich aspiracji w zakresie rodziny.  

Strategia na lata

Premier Morawiecki podkreślił, że jeżeli dzisiaj w Strategii Demograficznej 2040 nie zaadresujemy kilku podstawowych obszarów i nie wzmocnimy wsparcia państwa dla rodzin, to za dekadę lub dwie nastąpi zapaść, paraliż w systemie emerytalnym, spowolnienie wzrostu gospodarczego i – jak powiedział - po prostu Polacy nie będą mogli realizować swoich ambicji, aspiracji tutaj w Polsce.  Jak podkreślił, ułatwienie życia polskim rodzinom, to dla nas warunek sine qua non, warunek nieodzowny całej polityki gospodarczej i polityki społecznej państwa polskiego.

Wśród priorytetowych kierunków strategii są programy z Polskiego Ładu oraz nowe inicjatywy wspierające elastyczność i stabilność pracy oraz poprawę jakości ochrony zdrowia. To m.in. Rodzinny Kapitał Opiekuńczy, Mieszkanie bez Wkładu Własnego, Bon mieszkaniowy, Mój dom 70 m2, Maluch Plus, zwiększenie nakładów na zdrowie oraz programy pośrednio realizujące postulaty Strategii - takie jak Program Świetlica i Żłobek w każdej gminie.

Minister Maląg podkreśliła, że polityka demograficzna nie jest działaniem jednej kadencji. - Zbadaliśmy m.in. to, jak wygląda idealna rodzina według Polaków. Wnioski są budujące: rodzina jest ciągle naszym życiowym priorytetem. Niestety wiele osób ma mniej dzieci niż deklaruje, że chciałoby mieć. Dlatego naszym głównym zadaniem będzie umożliwienie rodakom spełnienia ich oczekiwań i marzeń odnośnie szczęśliwej rodziny – powiedziała Barbara Socha, Pełnomocnik Rządu do spraw Demografii. I dodała: – W trakcie prac nad strategią zidentyfikowaliśmy aż 10 obszarów które to utrudniają – w tym obszary wymagające pilnego działania: mieszkanie, łączenie pracy i opieki nad dziećmi oraz zdrowie, edukację i infrastrukturę. Będą na nie oddziaływać liczne programy Polskiego Ładu, ale mamy też nowe propozycje związane z poniesieniem elastyczności i stabilności pracy, która – jak wynika z badań – jest ważna dla podejmowania decyzji o posiadaniu dzieci –  stwierdziła Barbara Socha. 

Jak powiedziała wiceminister Socha, polityka mieszkaniowa to w najbliższym czasie priorytet dla rządu. - Chcemy wprowadzić instrument mieszkanie bez wkładu, który zniesie barierę, która powodowała, że trzeba było odkładać tę decyzję czasami o kilka lat. Po drugie, chcemy wprowadzić bon mieszkaniowy dla rodzin, które już mają dzieci, ale mieszkają w bardzo małych mieszkaniach, a gdyby udało im się tę barierę przezwyciężyć, chętnie zdecydowałyby się na kolejne dzieci - wskazała.

 

Orzecznictwo Sądu Najwyższego. Izba Pracy i Ubezpieczeń Społecznych - Nr 2/2021

Sprawdź  

Elastyczna praca dla kobiet

W ramach strategii wprowadzona ma być gwarancja elastycznej pracy dla kobiet w ciąży oraz rodziców dzieci do lat 4 (praca zdalna, praca hybrydowa lub elastyczny czas pracy). Wybór będzie uzależniony od charakteru wykonywanej pracy oraz dokonywany w oparciu o porozumienie pracodawcy z pracownikiem. Przewidziano również gwarancję pracy w zmniejszonym wymiarze godzin dla kobiet w ciąży oraz rodziców dzieci do lat 4, poszerzoną o zapis, że pracodawca nie może dyskryminować pracownika ze względu na wymiar czasu pracy poprzez wykluczenie go z przywilejów pracowniczych. Zaznaczono, że różne elastyczne formy mogą być stosowane równocześnie, w zależności od charakteru wykonywanej pracy (w formie porozumienia pracodawcy z pracownikiem). Rząd planuje również ograniczyć możliwość zawierania umów o pracę na czas określony z osobami w wieku do 40 lat do maksymalnie dwóch umów, na łączny czas nieprzekraczający 15 miesięcy.

- Patrząc na dane statystyczne, kobiety w wieku o najintensywniejszej prokreacji, czyli między 25. a 30. rokiem życia w Polsce, w jednej trzeciej pracują na czas określony. To jest bariera, która powoduje brak poczucia bezpieczeństwa, tej stabilności pracy, ale też problemy związane z uzyskaniem kredytu hipotecznego  - stwierdziła Socha.

 

Sprawdź również książkę: Orzecznictwo Sądu Najwyższego. Izba Pracy i Ubezpieczeń Społecznych - Nr 2/2021 >>


Ochrona rodziców przed zwolnieniem

Strategia przewiduje również wprowadzenie rozwiązań chroniących oboje rodziców przed zwolnieniem (obecnie z takiej ochrony korzysta matka).

Matki mają być objęte ochroną przez okres do roku po powrocie do pracy z urlopu macierzyńskiego lub rodzicielskiego (niezależnie od wymiaru czasu pracy). Wprowadzona ma być ochrona przed zwolnieniem dla ojców w ciągu pierwszego roku życia dziecka - w przypadku małżeństw ta ochrona obowiązywałaby od momentu zajścia żony w ciążę. Ponadto przy podpisaniu umowy o pracę pracownik ma być obowiązkowo informowany o uprawnieniach związanych z rodzicielstwem.

Strategia przewiduje również utworzenie (we współpracy z administracją samorządową) modelowego centrum zajmującego się zdrowiem prokreacyjnym. Centrum będzie zapewniać m.in. kompleksową, wysokospecjalistyczną opiekę nad niepłodnymi parami oraz parami z doświadczeniem poronienia, a także rodzicami oczekującymi urodzenia dziecka.

 

 

-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.