Projekt: przynależność do związku zawodowego prawem każdego pracownika

Prawo do zakładania i wstępowania do związku zawodowego wszystkich osób świadczących pracę za wynagrodzeniem oraz zakaz nierównego traktowania z uwagi na przynależność związkową przewidują przepisy procedowanego w Sejmie rządowego projektu zmian w ustawie o związkach zawodowych.

Projekt zmian w ustawie z 23 maja 1991 r. o związkach zawodowych (Dz. U. 2015 r. poz. 1881) ma za cel zapewnić wszystkim osobom świadczącym pracę za wynagrodzeniem, bez względu na podstawę zatrudnienia, prawo do tworzenia i wstępowania do związków zawodowych. Rząd proponuje jednocześnie wprowadzenie szeregu zmian, w szczególności odpowiednich mechanizmów ochronnych wobec działaczy związkowych i członków organizacji związkowych niebędących pracownikami przed nierównym traktowaniem ze względu na przynależność związkową czy negatywnymi konsekwencjami z powodu pełnionej przez nich funkcji lub statusu związkowego.

Zgodnie z założeniami projektu ustawy, pracownik nie może być dyskryminowany z uwagi na przynależność do związku zawodowego lub pozostawania poza nim albo wykonywanie funkcji związkowej. Chodzić tutaj może o odmowę nawiązania lub rozwiązanie stosunku pracy, niekorzystne ukształtowanie wynagrodzenia za pracę, pominięcie przy awansowaniu lub przyznawaniu nagród i premii. Dyskryminowany z tego powodu pracownik będzie mógł dochodzić od pracodawcy roszczeń odszkodowawczych przed sądem pracy. Co więcej, to na pozwanym pracodawcy będzie spoczywał ciężar dowodu, że w ogóle nie doszło do nierównego traktowania albo że nierówne traktowanie było obiektywnie uzasadnione. Osoby odpowiedzialne za dyskryminację będą ponosiły również odpowiedzialność karną.

W związku z rozszerzeniem prawa koalicji związkowej w projekcie przewidziano, że w liczbie członków wymaganej do realizacji uprawnień zakładowej organizacji związkowej będą uwzględniani pracownicy oraz inne niż pracownicy osoby wykonujące pracę zarobkową, gdy świadczą pracę przez co najmniej 6 miesięcy na rzecz pracodawcy. Organizacja związkowa będzie obowiązana przedstawiać pracodawcy, co 6 miesięcy, informację o liczbie członków, pod rygorem zawieszenia uprawnień organizacji związkowej do czasu wykonania tego obowiązku. Pracodawca będzie mógł skontrolować podaną przez związek liczebność związku i zgłosić względem niej pisemne zastrzeżenie, a ostatecznego ustalania liczebności organizacji związkowej dokona, po przeprowadzeniu postępowania, sąd pracy.

W projekcie przewidziano 6 miesięczny termin wejścia w życie proponowanych zmian.

Opracowanie: Marek Sondej

Źródło: sejm.gov.pl, stan z dnia 20 października 2017 r.